Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ

2008 թվականի մարտի մեկի դեպքերի ժամանակ ակտիվիստների գործով Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանի հրապարակած վճիռները կարևոր են Մարտի մեկի վերաբացված գործի հիմնավորումների տեսանկյունից: Այս մասին Lragir.am-ի հետ զրույցում ասաց իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը՝ անդրադառնալով Մուշեղ Սաղաթելյանի և Վարդգես Գասպարիի գործով ՄԻԵԴ կայացրած վճիռներին:

Հիշեցնենք, որ երեկ ՄԻԵԴ-ը հրապարակել էր 2008 թվականի մարտի 1-ին և դրան հաջորդած ժամանակահատվածում ակտիվիստներ Մուշեղ Սաղաթելյանի և Վարդգես Գասպարիի նկատմամբ կիրառված բռնությունների ու խոշտանգումների գործով երկու տարբեր վճիռներ: ՄԻԵԴ-ն արձանագրել է, որ այս գործերով խախտվել են Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի մի շարք հոդվածներ: Վճռներով Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է  Մուշեղ Սաղաթելյանին վճարել 20 հազար 600 եվ8ո, իսկ Վարդգես Գասպարիին՝ 4 000 եվրո գումար:

«Հստակ է, որ Եվրոպական դատարանը կոնկրետ Մուշեղ Սաղաթելյանի գործով արձանագրել է, որ Հայաստանում չի գործել իշխանությունների տարաջատման սկզբունքը: Իրավապահ մարմինների և դատարանների կողմից իրականացվել են մեկ կենտրոնից թելադրվող գործողություններ: Այս կառույցները գործել են ոչ թե իշխանության տարաջատման սկզբունքի հիման վրա, այլ գործել են որպես հետապնդող մարմիններ»,- ասում է իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը:

Այսինքն, նրա խոսքվ, ըստ էության Հայաստանում իրավունքի գերակայության սկզբունքը չի գործել: Սա համակարգային այն հիմնական խնդիրի ախտորոշումն ու գնահատականն է, որը տվել է ՄԻԵԴ-ը: Նրա խոսքով՝ այս վճիռները մեկնարկային նշանակություն ունեն ընդհանրապես Մարտի մեկի վերաբերյալ հարուցված նոր քրեական գործի հիմնավորումների համար:

«Երբ որ Ռոբերտ Քոչարյանը փորձում է չքմեղանալ, թե ինքը տեղյակ չէ, Եվրոպական դատարանի որոշումը գալիս է հիմնավորելու, որ իշխանության տարբեր ճյուղեր միատեսակ վարքագիծ կարող էին ունենալ միայն մեկ կենտրոնից հրահանգի կամ թելադրանքի դեպքում: Այսինքն՝ հերքվում է Ռոբերտ Քոչարյանի հիմնական փաստարկը»,- հավելեց Սաքունցը:

Հարցին, թե պատահականությո՞ւն է արդյոք, որ ՄԻԵԴ-ն այս փուլում է հրապարակում այս վճիռները՝ հաշվի առնելով այն, որ Մարտի մեկի գործը վերաբացվել է, նոր քննություն է ընթանում, իրավապաշտպանը պատասխանեց, որ չի կարծում, թե պայմանավորվածություն կա:

«Այդ իրադարձություններից 10 տարի է անցել, սա բավական երկար ժամկետ է նույնիսկ Եվրոպական դատարանի համար: Չեմ կարծում, որ այստեղ կա պայմանավորվածություն ՄԻԵԴ և Մարտի մեկի վերաբացված գործով քննության մարմինների միջև: Պարզապես սա շատ ճիշտ ժամանակին հրապարակված վճիռ է, որը լուրջ հիմնավորում է հարուցված քրեական գործը»,- նշեց նա:

Անդրադառնալով պետական բյուջեից ՄԻԵԴ վճիռների համար փոխհատուցվող գումարների հարցին, Սաքունցն ասաց, որ դրա համար պատասխանատվության իր բաժինն ունի հասարակությունը:

“Պետական բյուջեն ձևավորվում է հարկատուների հաշվին: Եթե պետությունը չի իրականացնում իր գործառույթները, ապա պատվիրատուն, որն այս դեպքում ՀՀ քաղաքացին է, պետք է փոխի իշխանությունը: Եթե չես կարողանում փոխել, ուրեմն դու ես վճարում: Այս իրավիճակը նշանակում է, որ մենք պատշաճ չենք վերահսկել այդ մարմիններին, երբ նրանք կատարում էին սխալներ: Եվ այս թավշյա հեղափոխությունը ցույց տվեց, որ երբ պատասխանատվությունը վերցնում ես քո վրա, հասնում ես նրան, որ փոխում ես այն իշխանությանը, որը չի կատարում իր պարտականությունները: Իսկ առայժմ մենք վճարում ենք անարդարությունները հանդուրժելու համար”,- նշեց նա:

lragir.am