Ոստիկանության կողմից մարդու իրավունքների խախտման դեպքերի մասին տարեկան հաշվետվություն-2018

Տեղեկանքն ամփոփում է 2018 թ. հունվար-դեկտեմբեր ամիսներին ՀՀ-ում ոստիկանության աշխատակիցների կողմից մարդու իրավունքների խախտման դեպքերը։

Մարդու իրավունքների խախտման դեպքերը հավաքագրելու նպատակով մշտադիտարկվել է 15 առցանց լրատվամիջոց, ՀՀ ոստիկանության և Հատուկ քննչական ծառայության պաշտոնական կայքերը:

Դեպքերն առանձնացվել և վերլուծվել են լրատվամիջոցների տարածած տեղեկատվության հիման վրա, որի հավաստիության համար պատասխանատվություն են կրում տարածող լրատվամիջոցները:

Արձանագրված դեպքերը բաժանվել են երկու պայմանական խմբի` անհատական բնույթի դեպքեր և հավաքների ժամանակ կամ դրանց մասնակցելու արդյունքում տեղի ունեցած դեպքեր։ Հավաքների մեջ ներառվել են բոլոր հանրային միջոցառումները` ցույց, նստացույց, երթ և այլ հանրային միջոցառումներ։

Տեղեկանքում, բացի ապօրինի բերման ենթարկելու դեպքերից, անձնական ազատության և անձեռնմխելիության իրավունքի խախտում են համարվել նաև այն բոլոր դեպքերը, երբ անձը բերման է ենթարկվել ոստիկանություն պայմանականորեն օրենքի տարրին համաձայն, սակայն պահվել է ոստիկանությունում ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքով սահմանված 3 ժամից ավել (հոդված 131¹), ինչպես նաև բերման ենթարկելու փորձերը, որոնք կանխվել են։

Ոստիկանության կողմից մարդու իրավունքների խախտումները ներկայացված են հետևյալ դասակարգմամբ.

2018 թ.-ին խախտված մարդու իրավունքները՝

1. Ազատ տեղաշարժվելու իրավունք
2. Անձնական ազատության և անձեռնմխելիության իրավունք
3. Անձնական և ընտանեկան կյանքը հարգելու իրավունք
4. Անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքից զերծ մնալու իրավունք
5. Առողջության իրավունք
6. Արդար դատաքննության իրավունք
7. Արտահայտվելու ազատության իրավունք
8. Բնակության վայր ընտրելու իրավունք
9. Իրավական պաշտպանության արդյունավետ միջոցի իրավունք
10. Իրավաբանական օգնություն ստանալու իրավունք
11. Խաղաղ, առանց զենքի հավաք անցկացնելու իրավունք
12. Խտրականությունից զերծ մնալու իրավունք
13. Մասնավոր և ընտանեկան կյանքի անձեռնմխելիության իրավունք
14. Մտքի, խղճի և կրոնի ազատության իրավունք
15. Սեփականության իրավունք
16. Տեղեկատվություն ստանալու իրավունք
17. Ֆիզիկական բռնությունից զերծ մնալու իրավունք:

Այս բաժանումը կատարվել է` հիմք ընդունելով ՀՀ Սահմանադրությունը և Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին Եվրոպայի կոնվենցիան, ինչպես նաև առանձին մասնագիտական խմբերի (գլխավորապես լրագրողների) կոնկրետ իրավունքները՝ խախտման բովանդակությունը հնարավորինս հստակ փոխանցելու և տեսանելի դարձնելու նպատակով:

Խախտված իրավունքների վերաբերյալ հաշվարկում ներառված են ինչպես առանձին իրավունքի խախտման դեպքերը, այնպես էլ այլ իրավունքների խախտման հետ զուգորդված դեպքերը։

Հաշվի առնելով հաշվետու տարվա ապրիլին տեղի ունեցած քաղաքացիական անհնազանդության զանգվածային միջոցառումները, դրանից հետո կամ դրա հետևանքով ստեղծված նոր իրավիճակը` տեղեկանքը կառուցել ենք հետևյալ տրամաբանությամբ` մինչև ապրիլյան հեղափոխություն, ապրիլյան հեղափոխություն և ապրիլյան հեղափոխությունից հետո` հնարավորինս ստույգ արտացոլելու հին և նոր իրողությունները:

Տեղեկանքն ամբողջությամբ՝ ԱՅՍՏԵՂ

Տեղեկանքի վիզուալացված տարբերակը՝ ԱՅՍՏԵՂ

The information paper sums up human rights violation cases by police officers in the Republic of Armenia during January-December 2018. 

For the collection of human rights violation cases, 15 online media, RA Police and RA Special Investigation Service websites were monitored. 

The cases were separated and analyzed based on the information disseminated by media, for the credibility of which the latter bear responsibility.  

The recorded cases were divided into two conditional groups, namely, cases of individual nature and cases that occurred during assemblies/as a result of participating in assemblies. All the public events, namely, demonstrations, sit-ins, protest marches and other public events are involved in the assemblies. 

In the information paper, besides illegal apprehension cases, violation of the right to liberty and security were also considered all the cases where a person is apprehended to Police conditionally according to the element of law, but is held in the Police longer than the three hours as established by the RA Criminal Procedure Code (Article 1311), as well as attempts of apprehension.

Human rights violations by the Police are presented in the following classification:

Human rights violated in 2018 are presented below. 

1. The right to freedom of movement
2. The right to liberty and security
3. The right to respect for one’s private and family life
4. The right to be free from inhuman or degrading treatment
5. The right to health
6. The right to a fair trial
7. The right to freedom of expression
8. The right to freedom to choose one’s residence
9. The right to an effective remedy
10. The right to legal aid
11. The right to hold a peaceful assembly without weapons 
12. The right to be free from discrimination 
13. The right to inviolability of private and family life
14. The right to freedom of thought, conscience and religion
15. The right to property
16. The right to access of information 
17. The right to be free from physical violence. 

This division was made based on the RA Constitution and the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, as well as specific rights of professional groups (mainly journalists) with the aim of transferring the essence of the violation as precisely as possible and making it visible. 

In the calculation of violated rights, cases of violation of a specific right, as well as cases alongside violation of other rights are included. 

Taking into account the mass events of public disobedience in April of the reporting year and the new situation created after or as a result of it, we made the information paper in the following logic in order to reflect old and new facts as precisely as possible: before April revolution, during April revolution and after April revolution.

Full information paper is available HERE (in Armenian)

Visualized version of the information paper is available HERE (in Armenian)

[:]