Ի ծնե առողջական խնդիրներով զորակոչված երիտասարդը ՀՔԱՎ-ի աջակցությամբ վաղաժամ զորացրվել է

Առողջական խնդրով ՀՀ զինված ուժեր զորակոչված շարքային Ալբերտ Շառոյանի մասին ՀՔԱՎ գրասենյակը տեղեկացել էր ԶԼՄ հրապարակումներից: 2020 թ.-ի փետրվարին  զինծառայողի քույրը՝ Կիմա Շառոյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրառում էր կատարել եղբոր առողջական խնդիրների մասին, մասնավորապես նշելով՝«Եղբայրս ի ծնե առողջական խնդիրներ է ունեցել՝ ձախ ոտքի դեֆորմացիա, հարթաթաթություն, ոտքերը իրարից 1սմ կարճ ու երկար են, բայց բժշկական հանձնաժողովը չի տեսել խնդիրը, ու զորակոչել են բանակ»:  Գրառումն արագորեն տարածվել էր լրատվական կայքերում: Հրապարակումներին հեգնախառն  արձագանքել էր ՀՀ ՊՆ նախկին խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանն իր ֆեյսբուքյան էջում. «Համացանցում նյութ է պտտվում զինվորի ոտքերի երկարության հետ կապված։ Հարգելիներս, ես հասկանում եմ, որ մենք հաճախ էմոցիոնալ ենք մոտենում հարցերին, եթե մեր երեխան, ըստ մեզ, խնդիր ունի, ապա բոլորը սխալ են, բայց ՀՀ առողջապահության համապատասխան մասնագետների վրա կասկածել պետք չէ։ Կենտրոնական բժշկական հանձնաժողովը տվյալ զինծառայողին ճանաչել է պիտանի՝ գործելով լրիվ օրենքի սահմաններում։ ՀՀ կառավարության 2018 ապրիլի 13 -ի 404 Ն որոշման համաձայն՝ 43 գ հոդվածով նա պիտանի է ծառայության։ Հորդորում եմ զերծ մնալ չհիմնավորված տեղեկությունների տարածումից և չարատավորել ՀՀ ԶՈւ-երի համբավը։ Եվ չնայած ամեն դեպքում ցանկացած նման դեպքում մենք լրացուցիչ ուսումնասիրում ենք»։  

Կիմա Շառոյանի խոսքերով՝ «զորակոչվելուց հետո գտնվել է բուժկետում, բացի ցավազրկողից` ոչինչ չեն արել, վիճակը շատ լուրջ է: Երդման արարողության օրը բոլոր զինվորները ոտքով են եկել, իսկ իրեն մեքենայով են բերել»։ Դեպքի վերաբերյալ ՊՆ նախկին խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանը, վերոնշյալ կայքին հետևյալ մեկնաբանությունն էր ներկայացրել. «Ընտանիքն ինչ ասես կարող է պնդել, բայց կա բժշկական հանձնաժողով, մասնագետներ առողջապահությունից։ Իսկ փաստաթղթերն այլ բան են ասում, ասում են, որ կարող է սահմանափակումներով ծառայել, այսինքն ոչ լիարժեք շարային ծառայության, բայց ենթակա է ծառայության: Երեկ տարվել է հոսպիտալ, կրկին անցել  համապաստախան զննություն և նորից հաստատվել է այն, ինչ ես արդեն ասել եմ՝ ՀՀ կառավարության 2018 ապրիլի 13 ի 404 Ն որոշման համաձայն 43 հոդվածի գ կետով նա պիտանի է ծառայության»:

Արծրուն Հովհաննիսյանը, լրատվական կայքին էր փոխանցել նաև զինվորի ոտքերի լուսանկարները՝ նշելով՝ «Սրանք հենց երեկվա նկարներ են, իսկ քրոջ արածը` չգիտեմ, հավանաբար ծառայության առաջին օրերի նկար է, քանի որ բոլորն էլ առաջին օրերին այդ վիճակում են հայտնվում: Ցանկացած մարդ  քաղաքացիական կյանքից որ անցնում է զինվորականի և մի քանի ժամ ոտքից չի հանում զինվորական կոշիկը, մանավանդ` շարային է անում, ապա ոտքերը այդպես ուռում են»:   

ՀՔԱՎ գրասենյակն անմիջապես կապ էր հաստատել զինծառայողի քրոջ հետ և 2020 թ. ապրիլի 17-ին համապատասխան գրությամբ դիմել ՀՀ ՊՆ Դավիթ Տոնոյանին: Նախարարին ուղղված գրության մեջ գրասենյակը մանրամասնել էր զինծառայողի առողջական վիճակը, որով նա զորակոչվել է ՀՀ զինված ուժեր՝ չմոռանալով անդրադառնալ նաև ՊՆ նախկին խոսնակի մեկնաբանություններին: 

«Ակնհայտ է, որ եթե նույնիսկ զինծառայողը ճանաչվել է պիտանի զինծառայությանը՝ սահմանափակումներով, 2,5 ամիս շարունակ չի մասնակցել զինվորական որևէ միջոցառման ու գործողությունների, չի կարողացել արդյունավետորեն կատարել իր զինվորական պարտականությունները, ավելին՝ անընդհատ գտնվել է զինվորական հոսպիտալում և, ըստ քրոջ՝ որևէ բուժում կամ բժշկական միջոցառում չի իրականացվել, զինծառայողի վիճակը չի լավացել: Հաշվի առնելով վերոնշյալ հանգամանքը՝ դիմում եմ Ձեզ՝ զինծառայողի առողջական վիճակի համալիր հետազոտության՝ մասնավորապես՝ վերոնշյալ խնդրի առիթով արդյունավետ բուժում ապահովելու,  անհնարինության դեպքում՝ զինծառայությանը նրա պիտանիության օրինականությունը վերանայելու հարցով: Միաժամանակ, խնդրում եմ տրամադրել տեղեկություններ այն մասին, թե կենտրոնական զինվորական հոսպիտալ տեղափոխվելուց հետո ի՞նչ բժշկական միջոցառումներ կամ բուժում է իրականացվել: Եթե այդպիսիք իրականացվել են, ապա մասնավորապես՝ ի՞նչ և որքա՞ն ժամանակ»,-եզրափակել էր գրությունը ՀՔԱՎ գրասենյակը:

Մայիսի 2-ին ՊՆ-ը խնդրի հետ կապված պարզաբանումներ է ներկայացրել ՀՔԱՎ գրասենյակին: Ըստ որի Ա. Շառոյանը զորակոչվել է համաձայն Կառավարության 2018 թ.-ի ապրիլի 12-ի թիվ 404_Ն որոշման 43 «գ» հոդվածի 1-ին սյունակի. «պիտանի է զինծառայությանը՝ սահմանափակումով» եզրակացությամբ: 2020 թ.-ի փետրվարի 13-ին «ձախ ստորին վերջույթի հիպոտրոֆիա, մնացորդային երևույթներ՝ տարած երկկողմանի ծուռթաթությունից հետո»  ախտորոշմամբ նա  հոսպիտալացվել է զորամասի անոթային վիրաբուժության, 1 շաբաթ անց՝ վնասվածքաբանական բաժանմունք: Այստեղ բուժհետազոտությունների արդյունքում տրվել է այլ ախտորոշում՝ «Մնացորդային երևույթներ՝ տարած երկկողմանի ծուռթաթությունից հետո՝ քայլքի չափավոր խանգարումով: Կոնքի դևիացիա, ստորին վերջույթների տարբերությունը՝ 7 մմ,  ձախ ստորին վերջույթի հիպոտրոֆիա՝ ֆունկցիայի աննշան խանգարումով: Ողնաշարի գոտկասրբանային հատվածի դեգեներատիվ դիստրոֆիկ փոփոխություններ, միջողային աճառների պրոտրուզիաներ՝ մինչև 0,2 սմ չափի, լումբալգիա՝ ռեմիսիայի շրջանում»:

Այս ախտորոշմամբ էլ 2020 թ. ապրիլի 20-ին զինծառայողը ներկայացվել է Կենտրոնական ռազմաբժշկական հանձնաժողովի (ԿՌԲՀ) նիստին, որի եզրակացությամբ բուժման ժամկետը երկարացվել է ևս 10 օր՝ ոտնաթաթերի ՄՌՏ հետազոտության, ինչպես նաև համապատասխան մասնագետի խորհրդատվության ցուցումով: Ելնելով հանգամանքից, որ Ա. Շառոյանը եղել է կորոնավիրուսակրի հետ կոնտակտավոր, 2020 թ.-ի ապրիլի 22-ին նրան տեղափոխել էն «ԶԱՌ» ուսումնական կենտրոն և այդ պատճառով ԿՌԲՀ-ի նշանակած վերոնշյալ հետազոտությունները չեն իրականացվել:

Խոստանալով ՀՔԱՎ գրասենյակին տեղյակ պահել զինծառայողի հետագա բուժման ու հետազոտությունների ընթացքի մասին` ՊՆ-ից տեղեկացրել էին, որ սահմանափակ ռեժիմի ավարտին, նա կրկին կհետազոտվի և կներկայացվի ԿՌԲՀ նիստին՝ փորձագիտական եզրակացության նպատակով: 

3 ամիս է անցել, բայց ՊՆ-ն այդպես էլ  նոր տեղեկություններ չի տրամադրել ՀՔԱՎ գրասենյակին զինծառայողի հետագա ճակատագրի վերաբերյալ, այնինչ՝ 2020 թ.-ի օգոստոսի 12-ին Ալբերտ Շառոյանի հարազատները գրասենյակին տեղեկացրել են, որ նա վաղաժամ զորացրվել է և գտնվում է տանը:  

Ranker Albert Sharoyan, who has congenital health problems, was conscripted to the RA Armed Forces. HCA Vanadzor learnt about this from mass media publications. In February 2020,Kima Sharoyan, the serviceman’s sister, made a post on her Facebook page about her brother’s health problems, “My brother has congenital health problems, deformation of the left leg, flat-footedness, his legs are 1 cm long and short, but the medical commission did not see the problem and conscripted him to join the army”. The post was quickly disseminated in news websites. Artsrun Hovhannisyan, former spokesman of RA MoD, made a sarcastic post on his Facebook page, responding to the publications, “A material is circulating in the internet concerning the length of a soldier’s legs. Dear all, I understand that often we have emotional approach to matters, if our child, in our opinion, has a problem, then everyone is wrong, but you should not doubt RA healthcare relevant specialists. The Central Medical Commission recognized this serviceman fit for military service completely based on law. According to Article 43 point c of RA Government’s decision 404 N of 13 April 2018, he is fit for military service. I exhort to refrain from disseminating ungrounded information and not to tarnish the reputation of the RA Armed Forces. And despite this, in each such case we conduct an additional examination”.

In Kima Sharoyan’s words, “after the conscription, he was examined in a medical check point, and they did not do anything except giving a painkiller, the situation is very serious. On the day of the oath ceremony, all the soldiers came on foot, while he was transferred by car”. Artsrun Hovhannisyan, former spokesman of RA MoD, presented the following comment to the above-mentioned website, “The family can claim anything, but there is a medical commission and there are health specialists. And the documents say something different, they say that he can serve with limitations, that is, he is subject to incomplete line service. Yesterday he was taken to hospital, again underwent a relevant examination and once again what I said was confirmed, i.e. he is fit for military service according to Article 43 point c of the RA Government’s decision 404 N of 13 April 2018”.

Artsrun Hovhannisyan also provided a photo of the serviceman’s legs and noted, “These photos were taken just yesterday, and I don’t know when his sister’s photos were taken, as during the first days of the military service, everyone appears in this situation. When people shift from civilian life to a military one and don’t take their military shoes off for a few hours and especially, when they do line exercises, their feet swell like that”.

HCA Vanadzor immediately got in touch with the serviceman’s sister. On 17 April 2020, the Organization addressed a relevant letter to RA Minister of Defense Davit Tonoyan. In the letter addressed to the Minister, the Organization gave details on the serviceman’s health state with which he was conscripted to RA armed forces, and also touched upon the comments of MoD former spokesman. 

“It is obvious that even if the serviceman was recognized fit for military service with limitations, but has not participated in any military event or action for 2 and a half months on end, could not effectively fulfill his military duties, moreover, he was in the military hospital during all this time, and according to his sister, no treatment or medical measure was implemented, then the serviceman’s state has not improved. Taking into account the above-mentioned condition, I am applying to You to conduct a comprehensive examination of the serviceman’s health state, in particular, to ensure effective treatment for the above-mentioned problem, and in case it is not possible, to review the legality of his fitness for military service. At the same time, I ask to provide information as to what medical measures or treatment was implemented after being transferred to the central military hospital. And if there have been such measures taken, then what were they exactly and how long did they last?”, HCA Vanadzor concluded the letter.

On May 2, the MoD provided HCA Vanadzor with clarifications on the issue. According to those clarifications, A. Sharoyan was conscripted  in accordance with Article 43 point C column 1 of the RA Government’s decision No. 404-N of 12 April 2018, with the following conclusion, “fit for military service with limitations”. On 13 February 2020, he was hospitalized to the military unit’s vascular surgery department and a week later to traumatology department with the diagnosis of “hypertrophy of lower left limb, residual effects after  two-sided flat feet”. As a result of medical examinations conducted there, the following diagnosis was given, “Residual effects after two-sided flat feet, with a moderate gait disorder. Pelvic deviation, 7 mm difference between lower limbs, hypertrophy of left lower limb with a slight impairment of the function. Degenerative dystrophic changes of spine sacrum, protrusions of intervertebral cartilage up to 0,2 cm, lumbago in remission”.

With this diagnosis, on 20 April 2020, the serviceman was presented to Central Military Medical Commission’s session, based on the conclusion of which the treatment period was extended for ten more days with the instruction of MRI examination of the feet, as well as consultation of the relevant specialists. Based on the condition that A. Sharoyan had contact with a coronavirus carrier, on 22 April 2020, he was transferred to “ZAR” educational center and for this very reason, the above-mentioned examinations by the Central Military Medical Commission were not implemented.

Promising to HCA Vanadzor to inform the Organization about further treatment and the course of examinations of the serviceman, MoD informed that once the restricted regime was over, he would again be examined and presented to the session of the Central Military Medical Commission to get an expert conclusion.

3 months have passed and MoD has not provided HCA Vanadzor with new information on the serviceman’s further fate, while on 12 August 2020, Albert Sharoyan’s relatives informed the Organization that he had been discharged from military service ahead of time and was at  home.

[:]