Բաց հասարակության հիմնադրամներ -Հայաստանի նախաձեռնությամբ և աջակցությամբ Հայաստանի և Արցախի իրավապաշտպաններն անցած օրերին Ժնևում մասնակցում էին ՄԱԿ-ի Ռասայական խտրականության վերացման կոմիտեի 107-րդ նստաշրջանին, եւ ներկայացրել են այլընտրանքային զեկույց՝ մանրամասնելով Ադրբեջանի կողմից էթնիկ հայերի նկատմամբ տարվող հայատյաց և ռասիստական քաղաքականության դրսևորումները։ Օգոստոսի 8-ին Կոմիտեի՝ հասարակական կազմակերպությունների հետ հանդիպման շրջանակում, մասնավորապես ելույթ է ունեցել Լեռնային Ղարաբաղում 2020թ․-ի պատերազմի ընթացքում և դրանից հետո Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից իրականացված հանցագործություններից տուժած համայնքի ներկայացուցիչ, «Վերադարձ դեպի Դիզակ» հասարակական կազմակերպության նախագահ Մարգարիտա Քարամյանը:
«Մենք ներկայացրեցինք Ադրբեջանի կողմից հայերի հանդեպ իրականացվող ռասիստական քաղաքականության ամբողջ փաթեթը»,– «Առավոտի» «Առերեսում» հաղորդաշարի ընթացքում պատմեց Ժնեւից վերադարձած Մարգարիտա Քարամյանը։ Ասաց, որ իրենց ելույթներից հետո Ադրբեջանի մարդու իրավունքների պաշտպան Սաբինա Ալիեւան ասաց, թե Արցախում ռուսական խաղաղապահ զորքեր են՝ իրենք են տիրապետում իրավիճակին․ «Այդպես փորձեց պատասխանատվությունն ինչ որ կերպ փոխանցել ռուսական կողմին, որ իրենք չեն էլ կարող ասել, թե այնտեղ ինչ է կատարվում։ Մենք խոսել էինք նաեւ վերջին դեպքերի մասին եւ ասել, որ միակ մարդասիրական միջանցքը՝ Բերձորը, որը կապում է Արցախը Հայաստանի եւ արտաքին աշխարհի հետ, հիմա վտանգի տակ է եւ կարող է անցնել Ադրբեջանին։ Ես ներկայացրել եմ, որ ոչ միայն ճանապարհն է անցնելու, այլ նաեւ կոմունիկացիաները»։
Բանախոսները ներկայացրել են նաև մի շարք առաջարկություններ, որոնք տեղ էին գտել հասարակական կազմակերպությունների կողմից Կոմիտեին նախապես ուղարկված զեկույցներում։ Նշենք, որ Բաց հասարակության հիմնադրամներ – Հայաստանի նախաձեռնությամբ և աջակցությամբ՝ Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը, Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամը և «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» հասարակական կազմակերպությունը պատրաստել են «Մարդու իրավունքների խախտումներն Արցախյան 44-օրյա պատերազմի ընթացքում» փաստահավաք զեկույցը։ Նույն կազմակերպությունները, նաեւ «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոն» ՀԿ–ն՝ այլընտրանքային զեկույց են ներկայացրել ՄԱԿ-ի Ռասայական խտրականության վերացման կոմիտեին` Ադրբեջանի կողմից Ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին միջազգային կոնվենցիայի խախտումների վերաբերյալ։ Կազմակերպություններն առաջարկել էին ՄԱԿ-ի Կոմիտեին կոչ անել Ադրբեջանի կառավարությանը վերջ դնել հակահայկական հռետորաբանությանը, դատապարտել և հետաքննել քաղաքական գործիչների, այդ թվում՝ բարձրաստիճան պաշտոնյաների հայտարարությունները, որոնք ռասայական ատելություն են հրահրում հայերի դեմ, և պատասխանատվության ենթարկել մեղավորներին, վերջ դնել հայերի դեմ ատելության հիմքով ոճրագործությունների անպատժելիությանը, հետաքննել ատելության հողի վրա կատարված հանցագործությունների դեպքերը, որոնք կատարվել են հայերի նկատմամբ եւ այլն։
«Առերեսում» հաղորդաշարի մյուս հյուրը՝ Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցը հարցին՝ ի՞նչ հույսեր ու ակնկալիքներ ունեն, որ իրենց կոչերն արձագանք կունենան՝ պատասխանեց․ «Մեկ անգամ ներկայացնելով հույս ունենալ, թե միանգամից պետք է որոշում կայացվի՝ իհարկե, միամտություն է։ Բայց որ օրակարգում մշտապես պետք է պահել պատերազմական հանցագործությունների եւ ռասսայական խտրականության հիմքով բոլոր դրսեւորումների համար պատասխանատվության հարցը միջազգային ատյաններում՝ միանշանակ է։ Այնպես չէ, որ այդ միջազգային կառույցներում դու մեկ անգամ ներկայացնում ես ու հարցը լուծում է ստանում»։
Ըստ նրա՝ փաստահավաք զեկույցի իմաստը հետեւյալն է․ «Փաստերն ի մի են բերված, հիմնավորված են, եւ այդ ամեն մի փաստով քանի դեռ գործողություն չի կատարվել՝ Ադրբեջանի կառավարությունը համոզիչ հիմնավորումներ չի ներկայացրել միջազգային կառույցներին, որ դրանք այլեւս չեն կրկնվում․․․ Իսկ դա նշանակում է, որ բացի զեկույցի ներկայացումից՝ նաեւ պարբերաբար անդրադարձ է կատարվում, թե զեկույցում ներկայացված այդ հանձնարարականների ուղղությամբ ինչ գործողություններ են կատարվել։ Այսինքն՝ հսկողության տակ է վերցվում վարքագիծը ու ընթացքում պարբերաբար անդրադարձ ես կատարում ու թարմացնում ես նոր տվյալներով՝ այդ խնդիրների, պարտավորությունների հետ կապված վիճակը։ Որպես Ռասայական խտրականության բոլոր ձևերի վերացման մասին միջազգային կոնվենցիան վավերացրած պետություն՝ Ադրբեջանը նաեւ պարբերաբար հաշվետվություն է ներկայացնելու կոնվենցիայի կատարման վերաբերյալ։ Սա նշանակում է, որ ոչ միայն ինքը պետք է հաշվետվություն ներկայացնի, այլ նաեւ իր պարտավորությունների վերաբերյալ պետք է ներկայացվեն այլընտրանքային զեկույցներ։ Եվ ակնկալիքն այն է, որ գործընթացը պետք է շարունակվի, եւ դա պետք է լինի ոչ միայն հասարակական կազմակերպությունների անելիքը»։ Ըստ Արթուր Սաքունցի՝ կարեւոր անելիք ունեն նաեւ պետության ներկայացուցիչները։
At the initiative and support of Open Society Foundations – Armenia, the human rights defenders of Armenia and Artsakh participated in the 107th session of the UN Committee on the Elimination of Racial Discrimination in Geneva recently and presented an alternative report detailing the manifestations of the Armenian-hating and racist policy of Azerbaijan towards ethnic Armenians. On August 8, within the framework of the Committee’s meeting with non-governmental organizations, Margarita Karamyan, the representative of the community affected by the crimes committed by the Azerbaijani armed forces during and after the 2020 war in Nagorno-Karabakh, the president of the “Return to Dizak” NGO, gave a speech. “We presented the whole package of the racist policy implemented by Azerbaijan towards Armenians,” Margarita Karamyan, who returned from Geneva, said during Aravot’s “Areresum (Confrontation)” program. She said that after their speeches, Azerbaijani human rights defender Sabina Aliyeva said that there are Russian peacekeeping troops in Artsakh and they are in control of the situation. “She tried to somehow transfer the responsibility to the Russian side so that they cannot even say what is happening there. We also talked about recent events and said that the only humanitarian corridor, Berdzor, which connects Artsakh with Armenia and the outside world, is now in danger and may pass to Azerbaijan. I presented that not only the road will pass, but also the communications.”
The speakers also presented a number of recommendations that were included in the reports previously sent to the committee by non-governmental organizations. It should be noted that with the initiative and support of Open Society Foundations – Armenia, the Vanadzor office of the Helsinki Civil Assembly, the Foundation for the Development and Protection of Rights, and the Protection of Rights without Borders NGO, the fact-finding report Human Rights Violations during the 44-Day Artsakh War was prepared. The same organizations, as well as the Transparency International Anti-Corruption Center NGO, submitted an alternative report to the UN Committee on the Elimination of Racial Discrimination regarding Azerbaijan’s violations of the International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination.
The organizations recommended that the UN Committee call on the government of Azerbaijan to end anti-Armenian rhetoric, condemn and investigate statements by politicians, including high-ranking officials, that incite racial hatred against Armenians, bring the perpetrators to justice, end impunity for hate crimes against Armenians, investigate the cases of hate crimes committed against Armenians, etc.
The other guest of the “Areresum” program, Artur Sakunts, the head of the Vanadzor office of the Helsinki Civic Assembly, answered the question, “What are their hopes and expectations that their appeals will be responded to?” “Having presented it once, hoping that a decision should be made at once is, of course, naïve. But the issue of responsibility for war crimes and all manifestations based on racial discrimination must always be kept on the agenda in international courts, it is unequivocal. It’s not like you present it to those international structures once and the issue is resolved.”
According to him, the meaning of the fact-finding report is as follows: “The facts are brought together, they are substantiated, and with each fact, until action is taken, the government of Azerbaijan has not presented convincing justifications to the international structures that they will not be repeated again… And that means that in addition to the presentation of the report, it is also regularly referred to what actions have been taken in the direction of the recommendations presented in the report. In other words, the behavior is taken under control, and in the course of it, you regularly reflect and update the situation related to those problems and obligations with new data. As a state that has ratified the International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination, Azerbaijan will also regularly submit a report on the implementation of the convention. This means that not only should he submit a report, but also alternative reports should be submitted regarding his obligations. And the expectation is that the process should continue, and it should not only be done by public organizations.” According to Artur Sakunts, state representatives also have important work to do.
The entire discussion is in the video.
[:]
