Հաշվի առնելով Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը խախտելու հետևանքով ստեղծված անվտանգային խնդիրները, միջազգային իրավունքի նորմերի կոպտագույն խախտումներով Ադրբեջանի կողմից ՀՀ տարածքային ամբողջականությունն ամիսներ շարունակ խախտելու հանգամանքը, պարբերական կերպով զինված բախումներ հրահրելու ադրբեջանական քաղաքականությունը՝ նորից կոչ ենք անում ՀՀ իշխանություններին օգտվել ՄԱԿ-ի կանոնադրությամբ ընձեռնված հնարավորություններից և անհապաղ դիմել ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդ՝ Ադրբեջանի կողմից իրականացված ագրեսիայի և Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականության խախտմամբ պայմանավորված միջազգային խաղաղության և անվտանգության սպառնալիքի առաջացման հիմքով։
Միաժամանակ, կոչ ենք անում ՀՀ իշխանություններին դիմել Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպությանը (ԵԱՀԿ)՝ Հայաստան ուղարկելու չզինված, քաղաքացիական հատուկ մոնիթորինգային առաքելություն՝ սահմանամերձ գոտիներում տիրող իրավիճակի երկարաժամկետ անաչառ և օբյեկտիվ մշտադիտարկում իրականացնելու նպատակով, ինչը կապահովի բնակիչների անվտանգությունը և կնպաստի Հայաստանի անվտանգային խնդիրների լուծմանն ուղղված Կառավարության ջանքերին։
2020 թ․ նոյեմբերի 9-ի՝ հրադադարի մասին Հայաստանի, Ադրբեջանի եւ Ռուսաստանի ղեկավարների հայտարարությունից ի վեր ադրբեջանական ագրեսիան ՀՀ հետ սահմանի երկայնքով չի դադարում։ Այսպես․ ադրբեջանական զինված ուժերն ապօրինի կերպով ներխուժել և տեղակայվել են ՀՀ ինքնիշխան տարածքում, պարբերաբար կրակում են Հայաստանի Հանրապետության մի շարք գյուղերի և բնակավայրերի ուղղությամբ, խաթարում բնակիչների անդորրը և առօրյան, իրական վտանգ ստեղծում քաղաքացիական բնակիչների կյանքի և առողջության համար, վնաս պատճառում նրանց գույքին, փորձեր են իրականացնում քաղաքացիական բնակչությանն ապօրինի կերպով ազատությունից զրկելու, սպառնում հրազենով, զբաղվում են անասնագողությամբ, իրականացնում մի շարք այլ ապօրինի գործողություններ։
Վերջին օրերին, օգտվելով արդեն ամիսներ շարունակ չդադարող ագրեսիայի արդյունքում իրավական և քաղաքական հետևանքների, ինչպես նաև պատշաճ միջազգային արձագանքի բացակայությունից, ադրբեջանական սադրանքները նոր թափ են առել, ինչի հետևանքով կան նոր զոհեր և վիրավորներ։ Հուլիսի 28-ին, ժամը 03։40-ի սահմաններում, միջազգային իրավական նորմերի բացահայտ ոտնահարմամբ ադրբեջանական ԶՈՒ ստորաբաժանումները հարձակում են ձեռնարկել հայ-ադրբեջանական սահմանի արևելյան ուղղությամբ տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ։ ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի հաղորդած տեղեկությունների համաձայն ադրբեջանական զինված ուժերը կրակել են նաև ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Սոթք, Կութ, Ազատ, Նորաբակ, Ներքին Շորժա, Վերին Շորժա գյուղերի ուղղությամբ: Կրակոցներն ինտենսիվ են եղել, արձակվել են ինչպես փոքր, այնպես էլ խոշոր տրամաչափի զինատեսակներից: Ադրբեջանական հարձակման արդյունքում սկսված մարտի հետևանքով զոհվել են ՀՀ Զինված ուժերի 3 զինծառայողներ, ևս 5-ը վիրավորվել են:
Այսպիսով, հաշվի առնելով վերոնշյալ անվտանգության մարտահրավերները, համարում ենք, որ ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդ, ինչպես նաև հատուկ մոնիթորինգային առաքելություն ուղարկելու համար ԵԱՀԿ դիմումը անհետաձգելի և խիստ անհրաժեշտ քայլեր են, որոնց հապաղումը լրջորեն վնասում է Հայաստանի Հանրապետության շահերին՝ հանգեցնելով անդառնալի կորուստների։
Բաց հասարակության հիմնադրամներ – Հայաստան
Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոն
Ժուռնալիստների «Ասպարեզ» ակումբ
Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ
«Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ
Իրավունքի զարգացման և պաշտպանության հիմնադրամ
«Խաղաղության երկխոսություն» ՀԿ
Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոն
Հանրային լրագրության ակումբ
In view of the security challenges posed on the account of Azerbaijan violating Armenia’s territorial integrity, the fact that Azerbaijan has for months now been violating Armenia’s territorial integrity in flagrant violation of international law, and Azerbaijan’s policy of regularly inciting military clashes, we hereby once again urge the Armenian authorities to make use of the possibilities availed by the UN Charter and to immediately apply to the UN Security Council on the basis of the threat posed to international peace and security by Azerbaijan’s aggression and violation of Armenia’s territorial integrity.
Furthermore, we urge the Armenian authorities to request the Organisation for Security and Cooperation in Europe (OSCE) to send to Armenia an unarmed civilian special monitoring mission to conduct long-term impartial and objective monitoring of the situation in the border zone, which would ensure the security of the inhabitants and contribute to the Armenian Government’s efforts of addressing the security challenges.
Since the adoption on 9 November 2020 of the ceasefire statement by the leaders of Armenia, Azerbaijan, and Russia, the Azerbaijani aggression along the border with Armenia has not ceased. Azerbaijani armed forces have illegally invaded into and positioned themselves inside Armenia’s sovereign territory, regularly shooting at several Armenian towns and villages, disturbing the inhabitants’ peace and daily lives, posing a real threat to the life and health of the civilian population, inflicting harm to their property, attempting to illegally detain civilians, threatening with firearms, stealing livestock, and committing a number of other criminal acts.
In recent days, inspired by the absence of legal and political consequences to the months-long aggression, as well as the absence of a proper international response, the Azerbaijani provocations rose to a new height, leading to new fatalities and casualties. At around 3.40am on 28 July, in flagrant disregard of international law, units of the Azerbaijani armed forces unleashed an offensive on the Armenian positions along the Eastern segment of the Armenian-Azerbaijani border. According to reports by Armenia’s Human Rights Defender, the Azerbaijani armed forces also fired Armenia’s Gegharkunik Region, namely the villages of Sotk, Koot, Azat, Norabak, Nerkin Shorja, and Verin Shorja. The fire was intensive, using small- and large-caliber weapons. The fighting caused by Azerbaijan’s offensive resulted in the killing of three and wounding of five Armenian military personnel.
Thus, in view of the aforementioned security challenges, we consider that an application to the UN Security Council and a request for a special monitoring mission of the OSCE are urgent and critically-needed steps, delaying which will seriously damage the interests of the Republic of Armenia and lead to irreversible losses.
Open Society Foundations – Armenia
Transparency International Anti-Corruption Center
“Asparez” Journalists Club NGO
Helsinki Citizens Assembly Vanadzor Office
Protection of Rights without Borders NGO
Law Development and Protection of Foundation
Peace Dialogue NGO
Analytical Center for Globalization and Regional Cooperation
Public Journalism Club
[:]