«Երևան» հիմնադրամի գումարների վատնումների հետևանքով վնաս է կրել քաղաքային տնտեսությունը, հետևաբար գումարների վերականգնումից զատ նաև պատիժներ պետք է լինեն: «Մեդիալաբի» հետ զրույցում նման դիտարկում է անում իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը՝ անդրադառնալով Ազգային անվտանգության ծառայության բացահայտումներին:
Նրա խոսքով՝ արդեն պարզ է, որ, այսպես կոչված, տարբեր հիմնադրամներ հանդիսացել են կոռուպցիոն մեխանիզմներ:
Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ նույնը վերաբերում է և՛ «Մարտիկ», և՛ «Փյունիկ», և՛ «Երևան» և «Լույս» և այլ հիմնադրամների:
«Այսինքն՝ հիմնադրամները Հայաստանում հանդիսացել են կոռուպցիոն մեխանիզմներ, պարտադրանքով գումարներ են հավաքվել այդ հիմնադրամների համար՝ օգտագործելով իշխանության դիրքը: Այսինքն՝ բացի հարկային պարտավորություններից, որոնք քաղաքացիներն օրենքով կատարել են, մարդիկ նաև իբր կամավոր վճարումներ են կատարել այդ հիմնադրամներին: Բայց իրականում նրանք պարտադրված են եղել այդ գումարները վճարել, քանի որ այդ հիմնադրամների ղեկավարները լծակներ ունեցող մարդիկ են եղել»,- «Մեդիալաբին» ասում է Արթուր Սաքունցը:
Հիշեցնենք, որ ԱԱԾ տնօրեն Արթուր Վանեցյանն ասել է, որ Երևանի նախկին քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը «Երևան» հիմնադրամի գործով հարցաքննվել է և ընդունել է որոշակի խախտումներ:
Նրա խոսքով՝ այս գործով վերականգնման ենթակա գումարը կազմում է 1 մլրդ 820 մլն դրամ, որը հիմնադրամի տնօրենը համաձայնություն է տվել վերադարձնել:
Երևանի նախկին քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը, ԱԱԾ տնօրենի խոսքով, գործի շրջանակում ունի վկայի կարգավիճակ:
«Երևան» հիմնադրամում ստուգումներ էին սկսվել այս տարվա հունիսի 13-ին՝ հիմք ընդունելով քաղաքացիների դիմումները, որ Երևանի քաղաքապետարանի պաշտոնատար անձինք, կառուցապատման և գույքի ձևակերպման համապատասխան թույլտվություններ տրամադրելու դիմաց, բացի օրենքով սահմանված վճարումներից, իրենց պարտադրել են «Երևան» հիմնադրամին փոխանցել խոշոր չափերի գումար:
Իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցն ասում է, որ հիմնադրամների մասով այս փուլի բացահայտումները փաստում են, որ դրանք հանդիսացել են կոռուպցիոն եկամուտներ ապահովելու շատ պրիմիտիվ մեխանիզմ: Թղթերով օրինական տեսք են տվել, բայց բովանդակային տեսանկյունից դա կոռուպցիա է եղել: Սաքունցի խոսքով՝ Հայաստանում ստեղծվել էր մի իրավիճակ, երբ հիմնադրամների գումարների ծախսման հաշվետվություն չէր ներկայացվում: Թվերը ներկայացվում էին, բայց ոչ ոք չգիտեր, թե իրականում այդ գումարները ծախսվե՞լ են, թե՞ ոչ կամ ինչի՛ վրա են ծախսվել:
«Այսինքն՝ քաղաքացիները հաշտվել էին անարդարության հետ և վճարել այդ անարդարության համար: Վախի մթնոլորտ է եղել, շատերը վախեցել են, որ եթե չվճարեն, կզրկվեն աշխատանքից: Փաստ է, որ դա իր ամբողջ էությամբ կոռուպցիոն կառավարման բովանդակություն է ունեցել»,- նշեց նա:
Իրավապաշտպանն անդրադառնում է նաև մամուլի այն հրապարակումներին, որ Երևանի աղբահան մեքենաների մի մասը նախկին քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանինն են եղել:
«Դա ի՞նչ է նշանակում, այդ ո՞նց է եղել, որ միայն քաղաքապետն ունի այդ մեքենաներից, ոչ թե մեկ այլ քաղաքացի, ով կարող էր մասնակցել մրցույթների ու աղբահավաքման ծառայություններ մատուցել: Դուրս է գալիս, որ քաղաքապետն ունի աղբահավաք մեքենա, սա ինքնին արդեն կոռուպցիոն փաստ է: Այսինքն՝ Հայաստանում վերից վար գործել են կոռուպցիոն մեխանիզմներ, և կառավարման համակարգը կոռուպցիայի մեջ է եղել, ինչի մասին մենք բազմիցս ասել ենք: Բայց կոռուպցիան մնում էր անպատժելի, քանի որ գլխավոր հովանավորը հենց իշխանության բարձրագույն մարմինն էր, որը փոխվեց: Եվ մենք հիմա տեսնում ենք, որ փոխվում է նաև կոռուպցիայի նկատմամբ վերաբերմունքը»,- նշեց նա:
Անդրադառնալով պատիժների մասին հարցին՝ Սաքունցն ասում է, որ գումարները հետ բերելը հարցի մի կողմն է:
Իսկ երկրորդ հարցն այն է, որ այդ գումարների ոչ նպատակային օգտագործման կամ յուրացման հաշվին ահռելի վնաս է կրել Երևան համայնքը:
«Ընդհանրապես նյութական ու բարոյական մեծ վնաս է հասցվել քաղաքացիներին, անարժանապատիվ ապրելու միջավայր է ձևավորվել: Այսինքն՝ այստեղ հանցագործության բուն էությունը ոչ միայն այն է, որ միայն հիմնադրամային կամ բյուջետային գումարներն են մսխվել կամ յուրացվել, այլ այդ գումարների մսխման հետևանքով մեծ վնաս է հասցվել պետությանը, Երևան համայնքին: Զարգացման, համակարգային խնդիրներ չեն լուծվել, բարեխիղճ կառավարում չի իրականացվել, ինչի հետևանքով բազմաթիվ խնդիրներ են կուտակվել Երևանում: Սա ինչ է, եթե ոչ ամենածանրագույն հանցագործությունը ՀՀ քաղաքացիների նկատմամբ»,- նշեց իրավապաշտպանը:
Այսինքն՝ նրա խոսքով, «կոռուպցիոն ցանկացած հանցագործության համար պետք է անպայման պատասխանատվություն կրեն դրա մեղավորները, ոչ միայն գումարը վերականգնելով, այլև ընդհուպ ազատազրկման ձևով պատիժներ պետք է լինեն»:
Municipal economy has been damaged due to the waste of the money of ‘Yerevan’ foundation, therefore, there should be penalties applied besides the recovery of the money. This is a comment made by the human rights activist Artur Sakunts who referred to the revelations of the National Security Service during his conversation with ‘MediaLab’.
According to him, it has now been made clear that some of the so-called foundations functioned as corruption mechanisms.
Investigations of the issue show that the same is true for ‘Martik’, ‘Pyunik’, ‘Yerevan’, ‘Luys’ and other foundations.
‘That is to say, the foundations were corrupt mechanisms in Armenia and using the position of the government, forced people to collect money for them. In other words, besides the tax liabilities that citizens made by law, people also made allegedly volunteer payments to the foundation. While, in reality, they were obliged to make those payments, since the leaders of the foundations were people with leverage’, says Artur Sakunts to ‘MediaLab’.
It should be reminded that Head of the National Security Service Artur Vanetsyan said that former mayor of Yerevan Taron Margaryan was interrogated on the case of ‘Yerevan’ foundation and admitted certain violations.
According to him, the recoverable amount of money on this case is 1 billion 820 million drams, which the director of the foundation agreed to return.
According to the Head of the National Security Service, former mayor of Yerevan City Taron Margaryan has a witness status in this case.
Inspections of ‘Yerevan’ foundation started on June 13 of this year based on the citizens’ applications stating that besides the payments defined by law, they were made to transfer large amounts of money to ‘Yerevan’ foundation for the provision of appropriate permits for construction and property registration.
Human rights activist Artur Sakunts says that the revelation of this phase of the foundations case proves that they worked as very primitive mechanisms of ensuring corruption income. It looked lawful in documentation, but based on the content, it was a corruption. According to Sakunts, Armenia was in a situation in which no report was presented on the expenditure of foundations’ money. There were numbers presented, but nobody knew whether or not that money had been spent and what purpose it served.
‘That means that citizens had reconciled to the injustice and paid for it. There was fear prevailing over people, as most were afraid of being fired from their jobs if they did not pay. It is an obvious fact that this whole process was of corruption management content’, he mentioned.
The human rights activist also touched upon the issue of the reports according to which some of Yerevan City garbage trucks belonged to former mayor Taron Margaryan.
‘What does that mean? How did it happen that, given the fact that any citizen could have participated in tenders and undertaken the performance of garbage collection service, only the mayor owned those cars? The mayor has a garbage track, which is itself a corruption fact. Thus, Armenia was filled with corruption mechanisms and the governing system was corrupted, which is something that we had stated many times. But corruption remained unpunished as the general sponsor was the supreme authority of the government which has now changed. And we can now see that the attitude to corruption has changed, too’, he said.
Touching upon the matter of punishments, Sakunts stated that bringing back the money is only part of the issue.
And the second matter is that the community of Yerevan suffered huge losses due to unauthorized use or misappropriation of the money.
‘Generally, material and moral huge damage was caused to citizens, as unworthy living environment had been formed. Therefore, the essence of the crime is not merely the fact that foundation or budget money was embezzled or misappropriated, but also the fact that due to the embezzlement of that money, huge damage was caused to the state and Yerevan community. Many development and systemic problems were left unsolved, there was a lack of conscientious governance and this resulted in the accumulation of many problems in Yerevan. What is this, if not the greatest crime against the citizens of the Republic of Armenia?’, said the human rights defender.
As he concludes, ‘anyone who has committed a corruption crime should be held liable not only by recovering the money, but also by means of imprisonment’.
[:]
