Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիները, որոնք հետապնդվում են իրենց երկրում քաղաքական հայացքների համար և գտնվում են Հայաստանի Հանրապետությունում, չեն արտահանձնվի
ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակը 2023թ. մայիսի 30-ին ահազանգ է ստացել այն մասին, որ նույն օրը երեկոյան, Մարիա Ռոուզը իր բնակության վայրից, առանց համարժեք բացատրությունների, անչափահաս յոթամյա երեխայի հետ բերման է ենթարկվել ՀՀ Ոստիկանության Մալաթիայի բաժանմունք, որտեղ նրանց պահել են առավել քան 6 ժամ և ազատ արձակել 23։00-ի սահմաններում։ Ոստիկանության բաժանմունքում ձերբակալման առանջին իսկ պահից Մ․ Ռոուզին իրավական աջակցություն է տրամադրել Կազմակերպության փաստաբան Սամսոն Գալստյանը։ Անազատության մեջ գտնվելու ընթացքում Ռոուզին տեղեկացրել են, որ քննարկվում է իրեն ՁՊՎ տեղափոխելու, ապա ՌԴ արտահանձնելու, իսկ երեխային «Զատիկ» խնամքի կենտրոն հանձնելու հարցը։ Ոստիկանության աշխատակիցներն այս ամենը հիմնավորել են դատախազի ցուցումով։ Տեղում տրամադրված իրավական աջակցության և արագ արձագանքման նպատակով փաստաբանը ՄԻՊ և ՀՀ գլխավոր դատախազություն ահազանգեր է կատարել, ներկայացրել է իրավական պահանջ՝ ապօրինի ճանաչել ձերբակալումը։Մ․ Ռոուզը և անչափահաս երեխան ազատ են արձակվել ուշ երեկոյան։
Կազմակերպության իրավական աջակցության շրջանակներում տարբեր գրություններ են ուղարկվել ՀՀ գլխավոր դատախազություն, ՀՀ ներքին գործերի նախարարություն և ՀՀ արդարադատության նախարարություն։
2023 թ․ հունիսի 29-ին ՀՀ գլխավոր դատախազությունից պատասխան նամակով հայտնել են, որ ՌԴ իրավասու մարմինների կողմից հետախուզվող Մարիա Ռոուզին ՌԴ մարմիններին արտահանձնելու մասին միջնորդություն է ստացվել Դատախազությունում, որը գործող կարգի համաձայն ուղարկվել է ՀՀ արդարադատության նախարարություն։
Միջնորդության մասին տեղեկանալուց հետո Մ․ Ռոուզը կազմակերպության փաստաբանի ուղեկցությամբ ՀՀ ներքին գործերի նախարարության միգրացոն ծառայությունում ՀՀ-ում ապաստան ստանալու համար դիմում է ներկայացրել, մասնակցել հարցազրույցին։
Կազմակերպության կողմից գրություն է ներկայացվել ՀՀ Արդարադատության նախարարություն՝ արտահանձնման գործընթացը կասեցնելու և այն իսպառ բացառելու պահանջով, քանզի հետ վերադարձման կամ արտահանձնման դեպքում Մարիա Ռոուզը ՌԴ-ում անխուսափելիորեն կենթարկվեր խոշտանգման, անմարդկային և նվաստացնող վերաբերմունքի, ինչն արգելված է ինչպես ՀՀ Սահմանադրությամբ և ներպետական օրենսդրությամբ, այնպես էլ ՀՀ կողմից վավերացրած միջազգային բոլոր պայմանագրերով և կոնվենցիաներով։
Միաժամանակ Կազմակերպության իրավաբանների կողմից ՄԻԵԴ կանոնագրքի 39-րդ կանոնի համատեքստում հրատապ միջոց կիրառելու միջնորդություն է ներկայացվել Մարդու իրավուքների եվրոպական դատարան՝՝ <<Զերծ մնալ ցանկացած այնպիսի գործողություններից, որոնք կապված են Դիմումատուին Ռուսաստանի Դաշնություն արտահանձնելու (էքստրադիցիայի) հետ>>
Ի պատասխան Կազմակերպության դիմումի ՀՀ արդարադատության նախարարությունից հայտնել են, որ նախարարի 06.07.2023թ որոշմամբ Մարիա Ռոուզի արտահանձնումը Ռուսաստանի Դաշնության իրավասու մարմիններին մերժվել է՝ հաշվի առնելով Հայաստանի Հանրապետության վավերացրած միջազգային պայմանագրերով նախատեսված հանձումը բացառող հանգամանքի առկայությունը:
ՀՀ արդարադատության նախարարության որոշումը՝ բացառել էքստրադիցիան, հաշվի առնելով ՀՀ կոնվենցիոն պարտավորությունները, այն էլ ռազմավարական դաշնակից համարվող պետության ապօրինի պահանջը չկատարելով, իրապես նախադեպայաին նշանակություն ունեցող և ողջունելի մոտեցում է։
ՀՀ արդարադատության նախարարությունը, ըստ էության, իր որոշմամբ արձանագրել է, որ Մ․ Ռոուզին ՌԴ արտահանձնելու դեպքում կխախտվեն վերջինիս կոնվենցիայով երաշխավորված վատ վերաբերմունքից զերծ մնալու, ինչպես նաև կյանքի իրավունքը, այսինքն՝ ՌԴ-ում կխախտվեն նրա հիմնարար իրավունքները։
Այսպիոսով, ևս մեկ անգամ փաստում ենք, որ ՀՀ-ն իր ներկայացուցիչների միջոցով պարտավոր է հարգել մարդու իրավունքներն ու ազատությունները՝ իր կողմից վավերացրած միջազգային պայմանագրերի իմպերատիվ պահանջով։
Հիշեցնենք, որ Մարիա Ռոուզի նկատմամբ հետապնդումը բացառապես քաղաքական ենթատեքստ ունի։
Citizens of the Russian Federation, who are prosecuted in their country for their political views and are currently in the Republic of Armenia, will not be extradited
On 30 May 2023, HCAV was informed that on the same day in the evening, Maria Rouz was apprehended from her residence place, together with her 7-year-old child, to the RA Police Malatia department, without any adequate explanation. They were held in the department for more than 6 hours and released at around 23:00. In the police department, from the very first moment of the detention, HCAV advocate Samson Galtsyan provided legal support to M.Rouz. While being deprived of her liberty, Maria Rouz was informed that there was an ongoing discussion about transferring her to the place of detention in order to later extradite her to the RF, and transferring her child to “Zatik” care center. The police officers justified all this by the Prosecutor’s instructions. In order to provide legal support and a rapid response on the spot, advocate S.Galstyan called the HRD and RA Prosecutor General’s Office and presented a legal claim to recognize the detention as illegal. M.Rouz and her minor child were released later that evening.
In the frame of the Organization’s legal support, letters have been addressed to the RA Prosecutor General’s Office, the RA Ministry of Internal Affairs, and the RA Ministry of Justice.
On 29 June 2023, the RA Prosecutor General’s Office stated in a response letter that the Prosecutor’s Office had received a motion to extradite Maria Rouz (who was wanted by the RF competent bodies) to the RF bodies, and the motion was sent to the RA Ministry of Justice in accordance with the acting procedure.
Upon learning about the motion, accompanied by HCAV advocate, M.Rouz filed an application with the Migration Service of the RA Ministry of Internal Affairs to get asylum in the RA, and participated in an interview.
HCAV addressed a letter to the RA Ministry of Justice, claiming to deter and entirely eliminate the extradition process, since in case of returning or extraditing Maria Rouz, she would inevitably be subjected to torture and degrading treatment, which is prohibited by both the RA Constitution and domestic legislation, as well as all the international treaties and conventions ratified by the RA.
At the same time, in the context of Rule 39 of the Rules of Court, HCAV lawyers lodged an application with the ECHR to indicate an interim measure “to refrain from any activity related to extraditing the applicant to the Russian Federation”.
In response to the Organization’s application, the RA Ministry of Justice stated that according to the Minister’s decision of 06.07.2023, Maria Rouz’s extradition to the Russian Federation was rejected on account of the condition excluding extradition under international treaties ratified by the Republic of Armenia.
The decision of the RA Ministry of Justice to eliminate extradition on account of the RA Convention obligations and not meeting the illegal requirement of a state considered a strategic ally is indeed a precedent-setting approach, which is welcome.
The RA Ministry of Justice has thus recorded that in case of extraditing M.Rose to the RF, her right to be free from ill-treatment, and her right to life (both safeguarded by the Convention) would be violated, i.e., her fundamental rights would be violated in the RF.
Thus, once again we state that the Republic of Armenia, represented by its authorities, should respect human rights and freedoms in accordance with the imperative requirement of the international treaties ratified by the RA.
Noteworthy, the prosecution against Maria Rouz is based exclusively on a political pretext.
[:]
