Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ

Բրյուսել

Սեպտեմբերի 21, 2023 թ․ 

Մենք՝ Արևելյան գործընկերության Քաղաքացիական հասարակության ֆորումի ղեկավար կոմիտեի անդամներս, խստորեն դատապարտում ենք ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի դեմ «հակաահաբեկչական գործողության» անվան տակ սանձազերծված հարձակումը, որը խլել է բազմաթիվ անմեղ կյանքեր և առաջ բերել զանգվածային ավերածություններ։ Շուրջ 24 ժամ տևած գրոհի արդյունքում՝ իրականացված հրետանու, անօդաչու թռչող սարքերի, ռազմական ավիացիայի և հետևակի միջոցով, հաստատվել է շուրջ 200 զոհ (որից 5-ը` երեխա) և ավելի քան 400 վիրավոր։ Հարձակմանը նախորդած երկարատև շրջափակման պատճառով ադրբեջանական ագրեսիայի զոհերն այսօր մնացել են առանց պարենի և առաջնային անհրաժեշտության պարագաների։ 

Ալիևի հանցավոր ռեժիմի հրահրած այս նոր պատերազմը տեղի է ունեցել 2020 թ․-ի նոյեմբերի 9-ի զինադադարի եռակողմ հայտարարության շրջանակներում Լեռնային Ղարաբաղում տեղակայված ռուսական՝ այսպես կոչված «խաղաղապահ» կոնտինգենտի կատարյալ անգործության պայմաններում։ Կրեմլի բարձրաստիճան պաշտոնյաների և ռուսական ԶԼՄ-ների երեսպաշտական արձագանքը պարզ ցույց է տալիս, որ նախագահ Ալիևի գործողությունները համաձայնեցվել են պաշտոնական Մոսկվայի հետ։ Ռուսաստանի իշխանությունները բացահայտ հայտարարել են, որ հարձակումը սանձազերծվել է Հայաստանի՝ Եվրոպական Միության և ընդհանրապես արևմտյան երկրների հետ իր հարաբերություններն ամրապնդելու և ընդլայնելու ուղղությամբ արված քայլերին ի պատասխան։

Այս լայնածավալ հարձակումը հանգեցրել է Լեռնային Ղարաբաղում հումանիտար իրավիճակի կտրուկ վատթարացմանը՝ գոյաբանական սպառնալիքի տակ դնելով ողջ ազգաբնակչությանը։ Այժմ Լեռնային Ղարաբաղի հայերի էթնիկ զտման և տեղահանման վտանգն ավելի օրհասական է, քան երբևէ։ 

Ռազմական գործողությունների ողջ ընթացքում Ալիևը բացահայտ կերպով անտեսել է Եվրոպական Միության, ՄԱԿ-ի, ԱՄՆ-ի, Գերմանիայի, Ֆրանսիայի, Նիդերլանդների և մի շարք այլ միջազգային դերակատարների կոչերը անհապաղ դադարեցնելու իր հրահրած ագրեսիան։ 

Մենք Ադրբեջանի իշխանություններից պահանջում ենք դադարեցնել հակամարտության սրմանը նպաստող իրենց քաղաքականությունը, կատարել 2020 թ․-ի նոյեմբերի 9-ի զինադադարի եռակողմ հայտարարությամբ սահմանված պարտավորությունները և դուրս բերել զորքերը պատերազմող կողմերի միջև շփման գոտուց՝ համաձայն 2020 թ․-ի նոյեմբերի 9-ին ռազմական գործողությունների դադարեցման ժամանակ ձեռք բերված պայմանավորվածության։

Մենք Եվրոպական Միությանը կոչ ենք անում Ալիևի բռնապետական ռեժիմի դեմ կիրառել խստագույն պատժամիջոցներ միջազգային իրավունքի սկզբունքները ոտնահարելու և Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչությանը էթնիկ զտման ենթարկելու համար։

Մենք կոչ ենք անում միջազգային հանրությանը, մասնավորապես ԵՄ-ին, ՄԱԿ-ին և ԵԱՀԿ-ին անհապաղ միջոցներ ձեռնարկել տարածաշրջանում երկարատև խաղաղություն և կայունություն հաստատելու համար։ Միջազգային հանրությունը պետք է անհապաղ մեխանիզմներ ներդնի Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության ֆիզիկական անվտանգությունը ապահովելու նպատակով։ Լեռնային Ղարաբաղում և Լաչինի միջանցքում տեղակայված ռուսական՝ այսպես կոչված «խաղաղապահ» ուժերը, որոնք վերջնականապես ձախողել են իրենց առջև դրված հանձնարարականը, պետք է անմիջապես իրենց տեղը հանձնեն ՄԱԿ-ի խաղաղապահ ուժերին։ 

Մենք միջազգային հանրությանը կոչ ենք անում գործնական միջոցներ ձեռնարկել միջազգային դերակատարների հովանու ներքո խաղաղության ձեռքբերմանն ուղղված անկեղծ և իրական երկխոսություն ապահովելու համար, ինչպես նաև ապահովել երկրորդ ուղու դիվանագիտության ակտիվ ներգրավումը՝ խաղաղության և արդարության օրակարգի առաջխաղացման գործում մարդու իրավունքների պաշտպանների և հատկապես կանանց իրավունքների պաշտպանների ակտիվ մասնակցությամբ։

Մենք շարունակում ենք պահանջել անհապաղ ապաշրջափակել Լաչինի միջանցքը (ինչպես արդեն հնչել է Ղեկավար կոմիտեի համանախագահների 2023 թ․-ի դեկտեմբերի 23-ի հայտարարության մեջ), դադարեցնել Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանը տառապանքի ենթարկելը սովի և դեղորայքի սակավությամբ և կանխել վրա հասնող մարդասիրական աղետը։

Մենք դատապարտում ենք Ռուսաստանի կործանարար քաղաքականությունն ինչպես Լեռնային Ղարաբաղում, այնպես էլ աշխարհի այլ անկյուններում։ 

Տարածաշրջանում էթնիկ զտման փորձերն անհանդուրժելի են, և դրանք իրականացնողները պետք է ենթարկվեն կոնկրետ քրեական պատասխանատվության՝ համաձայն Միջազգային քրեական դատարանի Հռոմի կանոնադրության: Խնդրի լուծման միակ տարբերակը պետք է լինի միջազգային դերակատարների միջնորդությամբ Բաքվի և Ստեփանակերտի միջև խաղաղ երկխոսությունը և դարավոր հակամարտությունը լուծելու և Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքների ու անվտանգության ապահովման միջազգային երաշխիքների տրամադրումը։

 ԱլԳ ՔՀՖ Ղեկավար կոմիտեի համանախագահներ

ԱլԳ ՔՀՖ 1-ին աշխատանքային խմբի համակարգող

ԱլԳ ՔՀՖ 3-րդ աշխատանքային խմբի համակարգող

 ԱլԳ ՔՀՖ 4-րդ աշխատանքային խմբի համակարգող

 ԱլԳ ՔՀՖ Հայաստանի ազգային պլատֆորմի համակարգող

ԱլԳ ՔՀՖ Մոլդովայի ազգային պլատֆորմի համակարգող