«Խոշտանգումներից, արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքից զերծ մնալու բացարձակ իրավունքի պաշտպանության վիճակը Հայաստանում․ Արդյո՞ք հաղթահարվում է անպատժելիությունը»

2024թ․-ի նոյեմբերի 20-ին տեղի ունեցավ  «Խոշտանգումներից, արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքից զերծ մնալու բացարձակ իրավունքի պաշտպանության վիճակը Հայաստանում․ Արդյո՞ք հաղթահարվում է անպատժելիությունը» խորագրով համաժողովը։ Համաժողովին բացման խոսքով հանդես են եկել

???? Արթուր Սաքունցը՝ Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի նախագահ 

????  Ն․Գ․ պարոն Պատրիկ Սվենսոնը՝ Հայաստանում Շվեդիայի դեսպան

????  Անահիտ Մանասյանը՝  ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպան 

????  Ռուստամ Բաքոյանը՝ ՀՀ ԱԺ Մարդու իրավունքների պաշտպանության եւ հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնակատար

???? Նաիրա Սուլթանյանը՝  Ժողովրդավարության զարգացման հիմնադրամի նախագահ

 

Համաժողովը բաղկացած էր 3 պանելային քննարկումից։  

 

1️⃣-ին պանելային քննարկումը նվիրված է խոշտանգումների կանխարգելման մեխանիզմների արդյունավետությանը։ 

????ՀՔԱՎ գրասենյակի Պաշտպանության և անվտանգության բնագավառի նկատմամբ քաղաքացիական վերահսկողության բաժնի համակարգող Նազելի Մովսեսյանը քննարկմանը ներկայացրեց Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեի 2023թ․ դեկտեմբերի 7-ի հանձնարարականները՝ ուղղված Զինված ուժերում խոշտանգումների դեմ պայքարին։

 

 

????ՀՔԱՎ գրասենյակի Սոցիալ-առողջապահական ծառայությունների մշտադիտարկման բաժնի համակարգող Մարիետա Թեմուրյանը ներկայացրեց հոգեբուժական և խնամքի հաստատություններում  վատ վերաբերմունքի կանխարգելման վերաբերյալ միջազգային կառույցների հանձնարարականները։

 

 

 

 

????ՀՔԱՎ գրասենյակի Իրավաբանական բաժնի փաստաբան Նուշիկ Տեր-Մովսիսյանը անդրադարձավ Եվրոպայի խորհրդի խոշտանգումների կանխարգելման կոմիտեի կողմից հանձնարարականների իրականացման վիճակին։

????Պանելային առաջին քննարկումը եզրափակեց Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակի Խոշտանգումների և վատ վերաբերմունքի կանխարգելման վարչության պետ Լաուրա Գասպարյանը՝ ներկայացնելով ՄԻՊ-ի գնահատականները խոշտանգումների կանխարգելման ազգային մեխանիզմի տեսանկյունից։

 

 

Կառուցողական քննարկման համար  անդրադարձ ելույթներ ունեցան ՀՀ մի շարք պետական մարմիններից ներկայացուցիչներ՝

???? ՀՀ Արդարադատության նախարարություն

???? ՀՀ Պաշտպանության նախարարություն 

???? ՀՀ Առողջապահության նախարարություն

???? ՀՀ Ներքին գործերի նախարարություն

 

2️⃣-ին պանելային քննարկմանը բանախոսները ներկայացրին Խոշտանգման գործերով ահազանգերի  քննության արդյունավետությունը ։

????ՀՔԱՎ գրասենյակի Իրավաբանական բաժնի համակարգող Անի Չատինյանը ներկայացրեց խոշտանգման գործերով հաղորդումների քննության արդյունավետությունը՝ ՄԻԵԴ վճիռների գնահատման տեսանկյունից։

???? «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» հկ-ի նախագահ Արաքս Մելքոնյանը անդրադարձավ վատ վերաբերմունքի և խոշտանգման դեպքերին խաղաղ հավաքների ընթացքում

????Իրավունքների զագացման և պաշտպանության հիմնադրամի փորձագետ Դավիթ Գյուրջյանը ներկայացրեց վատ վերաբերմունքի և խոշտանգման դեպքերով հարուցված, այնուհետև կասեցված և վերսկսված գործերով նյութերին ծանոթանալու և բողոքարկման անհնարինության մասին։

Պատասխան ելույթներով հանդես եկան ՀՀ Գլխավոր դատախազության,ՀՀ Քննչական կոմիտեի և ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ներկայացուցիչները։

 

Համաժողովի -րդ պանելային քննարկմանը ՀՔԱՎ գրասենյակի Իրավական վերլուծությունների և նախաձեռնությունների բաժնի համակարգող Մարիամ Անտոնյանը ներկայացրեց Խոշտանգումների կանխարգելման ինստիտուցիոնալ և օրենսդրական խնդիրները:  Քննարկումն ավարտեց «Այստեղ» հոգեբանական կենտրոնի տնօրեն Տիգրան Դովլաթյանը, ով անդրադարձավ խոշտանգման զոհերի հոգեբանական վերականգնմանը և վերականգնման գործում պետության պարտավորություններին։

 

 

 Համաժողովը իրականացվել է Շվեդիայի ֆինանսավորմամբ։ 

 

On November 20, 2024, a conference on “The State of Protection of the Absolute Right to Be Free from Torture and Degrading Treatment in Armenia. Is Impunity Being Overcome?” took place: The conference was opened by 

 

???? Artur Sakunts, the chairman of the Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

????  H.E. Mr. Patrik Svensson, Ambassador of Sweden to Armenia

????  Anahit Manasyan, the human rights defender of the Republic of Armenia

???? Rustam Bakoyan, the acting chairman of the Standing Committee on Protection of Human Rights and Public Affairs of the National Assembly of the Republic of Armenia

???? Naira Sultanyan, the director of the Democracy Development Foundation  

 

The conference consisted of 3 panel discussions.  

 

The 1st-panel discussion was dedicated to the efficiency of torture prevention mechanisms. 

???? Nazeli Movsesyan, the coordinator of the Department of Oversight of Defence and Security Sector of the Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor, presented the recommendations of the Committee of Ministers of the Council of Europe of December 7, 2023, in the fight against torture in the Armed Forces. 

???? Marieta Temuryan, the coordinator of the Department of Monitoring of Social and Medical Services of the Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor, presented the Recommendations of international structures on the prevention of ill-treatment in psychiatric and care facilities. 

????  Nush Ter-Movsisyan, the lawyer of the Legal Department of the Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor referred to the state of implementation of the recommendations by the Committee for the Prevention of Torture of the Council of Europe. 

 

???? The first-panel discussion was concluded by Laura Gasparyan, the Head of the Department for Prevention of Torture and Ill-Treatment of the Department of the Office of the Human Rights Defender, who presented the assessments of HRD from the point of view of the national mechanism for the prevention of torture.

 

For a constructive discussion, representatives from several state bodies of RA made relevant speeches:

???? RA Ministry of Justice

???? RA Ministry of Defense 

???? RA Ministry of Health

???? RA Ministry of Internal Affairs

 

In the 2nd panel discussion, the speakers presented the effectiveness of investigating alarms of torture cases.

Ani Chatinyan, the coordinator of the Legal Department of the Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor presented the effectiveness of the investigation of torture reports from the perspective of evaluation of ECtHR judgments. 

 

Araks Melkonyan, the chairperson of the “Protection of Rights without Borders” NGO referred to the incidents of ill-treatment and torture during peaceful assemblies. 

 

Davit Gyurjyan, the expert of the Law Development and Protection Foundation, presented the impossibility of accessing and appealing materials on cases of ill-treatment and torture that were initiated, then dismissed, and reopened. 

 

Representatives of the General Prosecutor’s Office of the Republic of Armenia, the Investigative Committee of the Republic of Armenia, and the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Armenia made responses. 

 

At the 3rd panel discussion of the conference, Mariam Antonyan, the coordinator of the Department of Legal Analyses and Initiatives of the Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor, presented the institutional and legislative issues of torture prevention. The discussion was concluded by Tigran Dovlatyan, the director of the “Aystegh” Psychology Lab, who addressed the problems of psychological rehabilitation of torture victims and the obligations of the state in rehabilitation. 

 

The conference was funded by Sweden.

[:]