Ժողովրդավարական ընտրությունների եվրոպական պլատֆորմը (EPDE), որի անդամ է նաև ՀՔԱՎ-ը, ներկայացնում է քաղաքական կուսակցությունների և նախընտրական քարոզարշավների ֆինանսավորման վերաբերյալ հետազոտություն, որում անդրադարձ կա արդար և թափանցիկ ընտրական գործընթացների համար անհրաժեշտ միջոցներին։ Ներկայացված են նաև հանձնարարականներ՝ ինչպես ընդհանուր, այնպես էլ՝ ըստ երկրների։
Հինգ առանցքային կետեր և դիտարկումներ բոլոր երկրների համար.
1. ապահովեք, որ քաղաքական կուսակցությունների և քարոզչության ֆինանսավորման շրջանակում համապատասխան հավասարակշռություն պահպանվի պետական և մասնավոր ֆինանսավորումների միջև՝ երաշխավորելու հնարավորությունների հավասարությունն ու քաղաքական բազմակարծությունը մի կողմից, և հավասար մրցակցային պայմաններ կուսակցությունների ու մրցակիցների համար՝ մյուս կողմից;
2.տրամադրել բավարար կարգավորումներ և հսկողության մեխանիզմներ երրորդ կողմի ծախսերի մասով՝ կանխելու կուսակցությունների և քարոզարշավների անօրինական ֆինանսավորումը: Դիտարկել համապատասխան կարգավորումներ և մշտադիտարկման մեխանիզմներ՝ առցանց տիրույթում, մասնավորապես՝ սոցիալական մեդիայի հարթակներում քարոզարշավին առնչվող ծախսերի համար;
3.ամրապնդել կուսակցությունների և քարոզարշավների ֆինանսավորման թափանցիկությունը՝ ապահովելով, որ տեղեկատվության բացահայտման պարտավորությունը համապարփակ ձևով տարածվի բոլոր եկամուտների և ծախսերի վրա, ինչպես նաև պահանջելով համապատասխան բոլոր ֆինանսական հաշվետվությունների հրապարակումը;
4.բարելավել կուսակցությունների և քարոզարշավների ֆինանսական կարգավորումների վերահսկողությունը: Վերահսկող մարմնին տրամադրել հստակ մանդատ և բավարար ռեսուրսներ՝ համապարփակ ձևով վերահսկելու կուսակցությունների և քարոզարշավների ֆինանսները;
5.ապահովել, որ նախատեսված պատժամիջոցները լինեն արդյունավետ, համաչափ և զսպող՝ կանխելու կարգավորումների խախտումները:
Հայաստանի մասով ներկայացվել են հետևյալ հանձնարարականները․
1.երրորդ կողմի ֆինանսավորման համար տրամադրել բավարար հսկողության և պատասխանատվության մեխանիզմներ;
2.արգելել կանխիկ գումարով նվիրատվություններն ու ծախսերը՝ երաշխավորելու ամբողջական ֆինանսական հաշվետվողականություն;
3.քաղաքական կուսակցությունների հաշվետվություններում ներառել բնեղեն ներդրումները, ինչպիսիք են՝ աշխատանքն ու ծառայությունները, կամ այլ նվիրատվությունները, առցանց և վիրտուալ նվիրատվությունները, սեփական ձեռնարկատիրական գործունեությունից և կուսակցության ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացվող եկամուտը, ինչպես նաև դոնորների մասին տեղեկատվությունը (որևէ հստակ շեմից բարձր նվիրատվությունների դեպքում);
4.պահանջեք, որ մինչընտրական հաշվետվությունները ներառեն բոլոր ծախսերը, այդ թվում՝ նախընտրական շտաբի ծախքերը, նախընտրական շտաբի աշխատակազմի աշխատավարձերը, գործողությունները, առցանց գովազդը, տրանսպորտային միջոցներով փոխադրումը և կոմունալ ծառայությունները, ինչպես նաև կամավոր աշխատանքը;
5.ապահովել, որ վերահսկող մարմինն ունենա հստակ մանդատ, համապատասխան լիազորություններ, ռեսուրսներ և գործիքներ՝ արդյունավետ և անկողմնակալ ձևով վերահսկելու քաղաքական կուսակցությունների ֆինանսական գործունեությունը: Մշտադիտարկման և վերահսկման մեջ ներգրավված մարմինների պարտականությունները պետք է հստակ ձևակերպված լինեն;
6.տեղական ընտրությունների ժամանակ թույլ տալ քաղաքացի չհանդիսացող բնակիչների կողմից նվիրատվություններ՝ հեշտացնելու նրանց ներգրավումը քաղաքական գործընթացներին: Դիտարկել տեղական ընտրությունների արդյունքների հիման վրա քաղաքական կուսակցություններին պետական լրացուցիչ ֆինանսավորում տրամադրելու հնարավորությունը:
