Տեղեկանք։ Զինված ուժերի բարեփոխումներին, վերակառուցմանը և արդիականացմանն ուղղված ՀՀ Կառավարության գործողությունների գնահատում` ըստ լրատվական նյութերի և պաշտոնական տեղեկությունների

2021 թվականի նոյեմբերի 30-ին Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը հրապարակեց տեղեկանք ՀՀ զինված ուժերի բարեփոխումներին, վերակառուցմանը և արդիականացմանն ուղղված ՀՀ Կառավարության մինչեւ 2021 թվականի նոյեմբերի 30-ը իրականացրած գործողությունների գնահատման արդյունքների վերաբերյալ:

Տեղեկանքն անդրադառնում է  ՀՀ զինված ուժերի բարեփոխումների վերաբերյալ Կառավարության 2021 – 2026 թթ. հնգամյա ծրագրով նախատեսված առաջնահերթություններին: 

Կարևորելով բարեփոխումների գործընթացի գնահատման շարունակականությունը, ինչպես նաև զինված ուժերի նկատմամբ քաղաքացիական վերահսկողության մեխանիզմների բարելավման անհրաժեշտությունը, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը շարունակում է հետևել ՀՀ զինված ուժերի բարեփոխումներին, վերակառուցմանը և արդիականացմանն ուղղված ՀՀ Կառավարության գործողությունների իրականացման գործընթացին։

Ինչպես հիշատակված, այնպես էլ ներկայացվող տեղեկանքում  ՀՔԱՎ-ն ուսումնասիրություններն իրականացրել է զինված ուժերում բարեփոխումների վերաբերյալ պաշտոնական աղբյուրներով և զանգվածային լրատվամիջոցներով տարածված և հանրությանը հասանելի դարձած տեղեկությունների վերլուծությունների հիման վրա։

Տեղեկանքն անդրադառնում է ՀՀ Կառավարության հնգամյա ծրագրով նախատեսված զինված ուժերի բարեփոխումների վերաբերյալ ենթակետի բոլոր 11 առաջնահերթություններին առանձին-առանձին։

2022 թ․ հունիսի 23-ին Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը Երևանում ներկայացրեց «Զինված ուժերի բարեփոխումների վերաբերյալ կանաչ թուղթ» աշխատությունը, որի համահեղինակներն են բրիտանական Լեսթերի համալսարանի դոկտորանտ և դասախոս, պ.գ.թ. Էդուարդ Աբրահամյանը և ռազմաքաղաքական հարցերով փորձագետ Արմինե Մարգարյանը։

Անդրադառնալով Կառավարության 2021–2026 թթ. հնգամյա ծրագրով նախատեսված զինված ուժերի բարեփոխումների առաջնահերթությունների կատարմանը՝ արձանագրում ենք հետևյալը.

• ըստ պաշտոնատար անձանց՝ պրոֆեսիոնալ բանակի ստեղծման ուղղությամբ որոշակի քայլեր կատարվում են՝ դրա հիմքում որպես շահագրգռող գործոն դնելով զինծառայողների ֆինանսական ապահովությունը, սակայն այդ ուղղությամբ քայլերը տեսանելի չեն,

• զինվորական ծառայության ժամկետների փոփոխության վերաբերյալ հստակ որոշում դեռևս չկա,

• ազգային անվտանգության ռազմավարության վերանայման ու նոր ռազմական դոկտրինի մշակման ուղղությամբ իրականացվող քայլերի մասին տեղեկություններ ևս հայտնի չեն,

• հայտնի չէ նաև, թե ինչ քայլեր են կատարվել միասնական ավտոմատացված կառավարման համակարգի ներդրման ուղղությամբ,

• զինված ուժերի կազմակերպական և հաստիքային կառուցվածքի բարելավման ուղղությամբ իրականացված գործողությունների մասին ևս բավարար չափով թափանցիկություն չկա,

• Հայաստանը շարունակում է իր զինված ուժերի բարեփոխումներն իրականացնել Ռուսաստանի նման ավտորիտար պետության աջակցությամբ և մասնակցությամբ,

• հաշվի առնելով ոչ մարտական պայմաններում մահվան դեպքերի առկայությունը՝ կարելի է արձանագրել, որ ՀՀ զինված ուժերում կրթության ոչ բավարար մակարդակը և կանոնադրային հարաբերությունների խախտումները շարունակում են մնալ զինված ուժերի բարեփոխումներին խոչընդոտող կարևորագույն հանգամանքներ,

• հայտնի չէ, թե ինչ ծավալներով է Հայաստանում զարգանում տեղեկատվական և կիբեռանվտանգության ոլորտը, և արդյոք այդ ուղղությամբ ձեռնարկված քայլերը բավարար են երկրի անվտանգության ապահովման համար,

• զինված ուժերում քրեական հանցագործությունների վերաբերյալ տեղեկությունները վկայում են բարոյահոգեբանական վիճակի ոչ բավարար մակարդակի մասին։

• ռազմավարական նշանակության օբյեկտների ու ենթակառուցվածքների անվտանգության մակարդակի բարձրացման ուղղությամբ տարված աշխատանքների արդյունավետությունը դեռևս անհնար է գնահատել՝ ոչ բավարար քանակի տեղեկությունների պատճառով,

• պաշտպանական ոլորտում ժողովրդավարական վերահսկողության մեխանիզմների ընդլայնման, մարդու իրավունքների պաշտպանության արդյունավետ մեխանիզմերի ձևավորման տեսանկյունից դեռևս արդիական է մնում ռազմական օմբուդսմենի ինստիտուտ ստեղծելու առաջնահերթությունը:

Տեղեկանքն՝ ամբողջությամբ՝ ԱՅՍՏԵՂ

On 30 November 2021, Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor published a report regarding the results of assessing the actions taken by the RA Government up to 30 November 2021 for the reforms, transformation and modernization of the Armed Forces.

The report addresses the priorities established by the Government’s 2021-2026 five-year program.

Attaching importance to continuous assessment of the implementation of the reforms, as well as the need to improve the mechanisms of civil oversight of the Armed Forces, Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor continues observing the implementation of the RA Government’s actions aimed at reforming, transforming and modernizing the RA Armed Forces. 

Both in the aforementioned report and in the report being presented, HCAV conducted the study by analyzing the information disseminated through official sources of the Armed Forces, as well as the information disseminated by mass media and made available to the public. 

The report addresses each of the 11 priorities under the subpoint concerning the reforms of the Armed Forces planned by the five-year program of the RA Government. 

On 23 June 2022, Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor presented the Green Paper on the Reforms in the Armed Forces, which is co-authored by PhD Eduard Abrahamyan, lecturer and doctoral candidate at the University of Leicester, and Armine Margaryan, expert of political and military matters.

Addressing the implementation of the priorities of the  Armed Forces reforms planned under the Government’s 2021-2026 five-year program, we record the following:

• according to the officials, some steps are being taken for the establishment of a professional army, by making the financial security of servicemen as a motivating factor; and yet, the steps taken to this end are not visible;

• there is still no concrete decision regarding the change of the military service terms,

• there is also no available information regarding the steps being taken for the review of the national security strategy and development of a new military doctrine,

• it is also unknown what steps have been taken for the introduction of a unified automated management system,

• there is also insufficient transparency with respect to the actions taken to improve the organizational and staff structure of the Armed Forces,

• Armenia continues implementing reforms of its Armed Forces with the support and participation of a state as authoritarian as Russian,

• taking into account the existence of death cases in non-combat conditions, we can record that the inadequate level of education, and violations of statutory relations in the Armed Forces remain the main conditions impeding the reforms of the Armed Forces,

• it is unknown how the sphere of information and cybersecurity is developing in Armenia, and whether the steps taken in this sphere are enough to ensure the country’s security,

• crimes in the Armed Forces indicate the inadequate level of moral-psychological state,

• due to the insufficient amount of information, it is still impossible to assess efficiency of the work aimed at increasing the level of security of objects and infrastructure of strategic importance,

• the priority of establishing an institute of military ombudsman is still in place in terms of expanding the mechanisms of civil oversight of the defense sector, as well as forming effective human rights mechanisms.

Click here to read the full report (in Armenian).

[:]