Վերաքննիչ դատարանը մերժեց ՀՀ գլխավոր դատախազության ՀՔԾ մինչդատական վարույթի օրինականության նկատմամբ հսկողության վարչության ավագ դատախազ Ա․ Մուրադյանի վերաքննիչ բողոքը՝ դատական ստուգման ենթարկելու Երևան քաղաքի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի՝ Արթուր Քոչարյանի իրավունքների խախտումները վերացնելու մասին որոշումը։
ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակի փաստաբաններ Անի Չատինյանը և Արայիկ Զալյանը ստանձնել էին Ա․ Քոչարյանի իրավունքների պաշտպանությունը։
Հիշեցնենք, որ դեռևս 2004 թվականի սեպտեմբերի 21-ին Ա․ Քոչարյանին իր հետ միևնույն զորամասում ծառայող Արթուր Մեսրոպյանի դին հայտնաբերելուց հետո տեղափոխել են Ստեփանակերտի ռազմական մեկուսարան, որտեղ ռազմական ոստիկանության աշխատակիցները փայտով և ռետինե մահակով ծեծել են՝ պահանջելով ցուցմունքներ տալ Ա. Մեսրոպյանի սպանության վերաբերյալ քրեական գործով։ Հոկտեբերին նա տեղափոխվել է ՀՀ ՊՆ ռազմական ոստիկանության վարչություն, որտեղ նրա նկատմամբ կրկին բռնություն է գործադրվել` քննիչի թելադրանքով ցուցմունք գրելու պահանջով, որից Ա․ Քոչարյանը հրաժարվել է։ Այնուհետև՝ 2004 թվականի նոյեմբերի 3-ին, Ա․ Քոչարյանը և մի քանի զինծառայողներ ձերբակալվել են, իսկ նոյեմբերի 5-ին՝ կալանավորվել՝ Ա․ Մեսրոպյանի սպանության գործում ներգրավվելով որպես մեղադրյալներ։
Գործի քննության ողջ ընթացքում, չնայած նրան, որ Արթուր Քոչարյանը և մի քանի զինծառայողներ նշել են, որ իրենց բռնության են ենթարկել, այդ հանգամանքը բավարար ուշադրության չի արժանացել։
Այնուամենայնիվ, 2018 թվականի նոյեմբերի 5-ին հարուցվել էր քրեական գործ պետական ծառություն իրականացնող պաշտոնատար անձանց կողմից բռնությամբ զուգորդված պաշտոնեական լիազորություններին անցնելու մասին․ Ա․ Քոչարյանը սույն գործով ճանաչվել էր տուժող։
Սակայն, 2019 թվականի հոկտեմբերի 14-ին ՀՀ հատուկ քննչական ծառայությունում կայացված «Քրեական հետապնդում չիրականացնելու և քրեական գործով վարույթը կարճելու մասին» որոշմամբ ռազմական ոստիկանության աշխատակիցների նկատմամբ քրեական հետապնդում չի իրականացվել․ որոշումը բողոքարկվել է դատախազին, որը, սակայն, մերժվել է։
2020 թվականի օգոստոսի 28-ին Երևան քաղաքի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանը բավարարել է Անի Չատինյանի և Արայիկ Զալյանի բողոքը՝ պարտավորեցնելով վարույթն իրականացնող մարմնին վերացնել Ա․ Քոչարյանի իրավունքների արձանագրված խախտումները։
2020 թվականի նոյեմբերի 19-ին դատախազ Ա․ Մուրադյանը վերաքննիչ բողոք է ներկայացրել այդ որոշման դեմ։
Բողոքին ի պատասխան՝ Ա․ Քոչարյանի պաշտպաններ Անի Չատինյանը և Արայիկ Զալյանը գտնում են, որ դատարանի որոշումը օրինական է և հիմնավոր և բողոքը ենթակա է մերժման, քանի որ դատահոգեբանական փորձաքննություն չանցկացնելը վկայում է քննության ոչ ամբողջական լինելու մասին և բացի դրանից՝ հարկ է նշել, որ վարույթն իրականացնող մարմինը չի ձեռնարկել բոլոր քայլերը, շատ ցուցմունքների չեն տրվել համարժեք գնահատականներ, ինչը թույլ կտար նոր ապացույցներ բացահայտել, որոնք էական ազդեցություն կունենային գործում։
Անդադառնալով բողոքին` Վերաքննիչ դատարանը արձանագրել է մի քանի փաստ. նախ՝ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 17-րդ հոդվածի համաձայն՝ քննությունը պետք է բազմակողմանի իրականացվի. տվյալ դեպքում քննություն իրականացնող մարմինը լրիվ քննություն չէր իրականացրել, հաշվի չէր առել Արթուր Քոչարյանի` խոշտանգման մասին ցուցմունքները, ինչի արդյունքում խախտվել էին նրա իրավունքները։ Դատարանը կարևորել է նաև հոգեբանական փորձաքննության անցկացումը, ինչը բաց է թողնվել գործի քննության ընթացքում։ Բացի դրանից՝ վերաքննիչ բողոքը պարունակում է ավելի շատ գնահատողական մոտեցումներ, քան փաստական հիմքեր. Առաջին ատյանի դատարանը գործը ճիշտ լուծող դատական ակտ է կայացրել։ Այսինքն՝ Առաջին ատյանի դատարանի որոշումը օրինական է և հիմնավորված, իսկ վերաքննիչ բողոքում ներկայացված հանգամանքները բավարար չեն դատական ակտը բեկանելու համար։ Հաշվի առնելով այս ամենը` Վերաքննիչ դատարանը մերժեց դատախազ Ա. Մուրադյանի բողոքը։
Խոշտանգման դեպքերին բավարար ուշադրություն չդարձնելու պատճառով է, որ շարունակվում են արձանագրվել մարդու իրավունքների խախտումներ. քննության ընթացքում հաշվի չեն առնվում բռնություն գործադրելու մասին ցուցմունքները, անտեսվում են ապացույցներ, որոնք որոշիչ և էական նշանակություն ունեն մարդու իրավունքների պաշտպանության հարցում:
The Appeal Court refused the appeal of A. Muradyan, senior prosecutor at the Department of Supervision over Legality of Pre-trial Proceedings in the RA SIS, to subject to judicial review the decision of Yerevan city General Jurisdiction Court on eliminating violations of Artur Kocharyan’s rights.
HCA Vanadzor advocates Ani Chatinyan and Arayik Zalyan have undertaken the protection of A. Kocharyan’s rights.
Let us recall that back on 21 September 2004, after finding his fellow serviceman Artur Mesropyan’s corpse, A. Kocharyan was transferred to the military detention facility in Stepanakert, where military police workers beat him with a stick and a rubber truncheon, demanding to give testimony in the frame of the case of A. Mesropyan’s murder. In October, he was transferred to the RA MoD Military Police Department, where he was again subjected to violence and required to write a testimony as dictated by the investigator, which A. Kocharyan refused to do. Later, on 3 November 2004, A. Kocharyan and a few servicemen were detained and on November 5, they were arrested and involved in A. Mesropyan’s murder case as accused.
Throughout the investigation of the case, Artur Kocharyan and a few servicemen noted that they had been subjected to violence, and yet, that condition was not duly addressed.
Nonetheless, on 5 November 2018, a criminal case was initiated on abuse of office accompanied with violence by officials conducting state service. In the frame of this case, A. Kocharyan was recognized as the victim.
However, on 14 October 2019, the RA Special Investigation Service made a decision “On not implementing criminal prosecution and discontinuing criminal proceeding” and no criminal prosecution was implemented against military police workers. The decision was appealed to the Prosecutor and rejected.
On 28 August 2020, Yerevan city General Jurisdiction Court of First Instance upheld Ani Chatinyan and Arayik Zalyan’s appeal and obliged the body conducting the proceedings to eliminate the recorded violations of A. Kocharyan’s rights.
On 19 November 2020, prosecutor A.Muradyan appealed that decision.
In response to the appeal, A. Kocharyan’s defenders Ani Chatinyan and Arayik Zalyan consider that the court’s decision is legal and grounded and the appeal is subject to rejection, since non-conduction of forensic psychological examination indicates incompleteness of the investigation; besides, it should be mentioned that the body conducting the proceedings did not take all the steps, many testimonies were not adequately assessed, which would allow for obtaining new evidence crucial for the case.
In respect of the appeal, the Appeal Court recorded a few facts. First of all, according to Article 17 of the RA Criminal Procedure Code, the investigation must be conducted comprehensively, while in this case, the body conducting the investigation did not conduct complete investigation, did not take into account Artur Kocharyan’s testimonies regarding being subjected to torture, and as a result, his rights were violated. The Court also attached importance to implementation of psychological examination, which was omitted during the investigation into the case. Moreover, the appeal is comprised more of evaluative approaches rather than factual grounds: the Court of First Instance made a judicial act which correctly resolves the case. This means that the decision of the Court of First Instance is legal and grounded, while the arguments presented in the appeal are not enough to overturn the judicial act. Taking all this into account, the Appeal Court rejected prosecutor A. Muradyan’s appeal.
Torture cases are not duly addressed and this entails continual violations of human rights: testimonies on use of violence are not taken into account and evidence crucial for the protection of human rights is ignored during the investigation.
[:]
