Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ

2021 թվականի նոյեմբերի 30-ին Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը հրապարակեց տեղեկանք ՀՀ զինված ուժերի բարեփոխումներին, վերակառուցմանը և արդիականացմանն ուղղված ՀՀ Կառավարության մինչեւ 2021 թվականի նոյեմբերի 30-ը իրականացրած գործողությունների գնահատման արդյունքների վերաբերյալ:

Տեղեկանքն անդրադառնում է  ՀՀ զինված ուժերի բարեփոխումների վերաբերյալ Կառավարության 2021 - 2026 թթ. հնգամյա ծրագրով նախատեսված առաջնահերթություններին: 

Կարևորելով բարեփոխումների գործընթացի գնահատման շարունակականությունը, ինչպես նաև զինված ուժերի նկատմամբ քաղաքացիական վերահսկողության մեխանիզմների բարելավման անհրաժեշտությունը, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը շարունակում է հետևել ՀՀ զինված ուժերի բարեփոխումներին, վերակառուցմանը և արդիականացմանն ուղղված ՀՀ Կառավարության գործողությունների իրականացման գործընթացին։

Ինչպես հիշատակված, այնպես էլ ներկայացվող տեղեկանքում  ՀՔԱՎ-ն ուսումնասիրություններն իրականացրել է զինված ուժերում բարեփոխումների վերաբերյալ պաշտոնական աղբյուրներով և զանգվածային լրատվամիջոցներով տարածված և հանրությանը հասանելի դարձած տեղեկությունների վերլուծությունների հիման վրա։

Տեղեկանքն անդրադառնում է ՀՀ Կառավարության հնգամյա ծրագրով նախատեսված զինված ուժերի բարեփոխումների վերաբերյալ ենթակետի բոլոր 11 առաջնահերթություններին առանձին-առանձին։

2022 թ․ հունիսի 23-ին Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը Երևանում ներկայացրեց «Զինված ուժերի բարեփոխումների վերաբերյալ կանաչ թուղթ» աշխատությունը, որի համահեղինակներն են բրիտանական Լեսթերի համալսարանի դոկտորանտ և դասախոս, պ.գ.թ. Էդուարդ Աբրահամյանը և ռազմաքաղաքական հարցերով փորձագետ Արմինե Մարգարյանը։

Անդրադառնալով Կառավարության 2021–2026 թթ. հնգամյա ծրագրով նախատեսված զինված ուժերի բարեփոխումների առաջնահերթությունների կատարմանը՝ արձանագրում ենք հետևյալը.

• ըստ պաշտոնատար անձանց՝ պրոֆեսիոնալ բանակի ստեղծման ուղղությամբ որոշակի քայլեր կատարվում են՝ դրա հիմքում որպես շահագրգռող գործոն դնելով զինծառայողների ֆինանսական ապահովությունը, սակայն այդ ուղղությամբ քայլերը տեսանելի չեն,

• զինվորական ծառայության ժամկետների փոփոխության վերաբերյալ հստակ որոշում դեռևս չկա,

• ազգային անվտանգության ռազմավարության վերանայման ու նոր ռազմական դոկտրինի մշակման ուղղությամբ իրականացվող քայլերի մասին տեղեկություններ ևս հայտնի չեն,

• հայտնի չէ նաև, թե ինչ քայլեր են կատարվել միասնական ավտոմատացված կառավարման համակարգի ներդրման ուղղությամբ,

• զինված ուժերի կազմակերպական և հաստիքային կառուցվածքի բարելավման ուղղությամբ իրականացված գործողությունների մասին ևս բավարար չափով թափանցիկություն չկա,

• Հայաստանը շարունակում է իր զինված ուժերի բարեփոխումներն իրականացնել Ռուսաստանի նման ավտորիտար պետության աջակցությամբ և մասնակցությամբ,

• հաշվի առնելով ոչ մարտական պայմաններում մահվան դեպքերի առկայությունը՝ կարելի է արձանագրել, որ ՀՀ զինված ուժերում կրթության ոչ բավարար մակարդակը և կանոնադրային հարաբերությունների խախտումները շարունակում են մնալ զինված ուժերի բարեփոխումներին խոչընդոտող կարևորագույն հանգամանքներ,

• հայտնի չէ, թե ինչ ծավալներով է Հայաստանում զարգանում տեղեկատվական և կիբեռանվտանգության ոլորտը, և արդյոք այդ ուղղությամբ ձեռնարկված քայլերը բավարար են երկրի անվտանգության ապահովման համար,

• զինված ուժերում քրեական հանցագործությունների վերաբերյալ տեղեկությունները վկայում են բարոյահոգեբանական վիճակի ոչ բավարար մակարդակի մասին։

• ռազմավարական նշանակության օբյեկտների ու ենթակառուցվածքների անվտանգության մակարդակի բարձրացման ուղղությամբ տարված աշխատանքների արդյունավետությունը դեռևս անհնար է գնահատել՝ ոչ բավարար քանակի տեղեկությունների պատճառով,

• պաշտպանական ոլորտում ժողովրդավարական վերահսկողության մեխանիզմների ընդլայնման, մարդու իրավունքների պաշտպանության արդյունավետ մեխանիզմերի ձևավորման տեսանկյունից դեռևս արդիական է մնում ռազմական օմբուդսմենի ինստիտուտ ստեղծելու առաջնահերթությունը:

Տեղեկանքն՝ ամբողջությամբ՝ ԱՅՍՏԵՂ