Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ

Նոր օրենսդրական կարգավորմամբ կարգելվի զինվորականներին քաղաքական կոչեր կամ հայտարարություններ հնչեցնել, ինչպես նաև կարգելվի զինվորական համազգեստով հավաքների, կամ հանրային բողոքի ցույցերի մասնակցել։

«Զինված ուժերը որևէ կերպ չպետք է խառնվի քաղաքական հարցերին։ Սա ժողովրդավարական պետության սահմանադրական նորմ է և կայունության կարևոր սկզբունք։ Ներքաղաքական բախումներ զինված ուժերի մասնակցությամբ, քաղաքացիական պատերազմներ և, բնականաբար, պետությունը կայունությունն է կորցնում, զարգացման հնարավորությունները և մարդկային մեծ զոհեր տալիս: Իհարկե, պետք է զինված ուժերը և զինվորականությունը չօգտագործվեն, չմասնակցեն քաղաքական գործընթացներին»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար, իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը։

Նրա խոսքով՝ միայն օրենքով սահմանված դեպքերում արտաքին վտանգները կանխելու գործառույթը ունի բանակը, կամ ինչ-որ արտակարգ իրավիճակներում, այն էլ խիստ սահմանափակ ժամանակահատվածներում և դեպքերում կարող է օգտագործվի, բայց ո՛չ թե զենքի կիրառման նպատակով, ա՛յլ կանխելու որոշակի վտանգներ:

«Այնպես որ, այո՛, սպաները չպետք է ներգրավվեն քաղաքականության մեջ, և չպետք է քաղաքական հայտարարություններով հանդես գան: Մարդու ընտրությունն է, եթե որոշել է զբաղվել քաղաքականությամբ, պետք է դադարեցնի զինվորական կարիերան: Ժողովրդավարական պետություններում կան որոշակի պաշտոններ, որոնք հստակ պետք է լինեն ոչ միայն ապակուսակցական, այլև ապաքաղաքական: Օրինակ՝ դատավորը չպետք է ունենա քաղաքական դիրքորոշումներ, ինքն անձնական կարող է դա ունենալ, բայց չի կարող հրապարակային քաղաքական հայտարարություններով հանդես գալ: Ինքը պետք է իրավունքի սկզբունքների հիման վրա իր դիրքորոշումները ներկայացնի: Դատախազությունը, իրավապահ մարմինները, նաև զինված ուժերի սպաները, իհարկե, չեն կարող նման դիրքորոշումներ հայտնել»,-ասաց իրավապաշտպանը:

Հարցին՝ արդյոք այս փոփոխությունների անհրաժեշտությունը առաջացել է 44-օրյա պատերազմից հետո ստեղծված իրավիճակով, Սաքունցը նշեց, որ սա պայմանավորված է մեր շատ վատ պատմության փորձով, որը մենք 30 տարում ունեցել ենք, և որի գագաթնակետը հանդիսացավ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունից հետո բարձրաստիճան սպաների հայտարարությունը.

«1996-ի սեպտեմբերին, 2008-ի մարտի 1-ին զինված ուժերի ներգրավումը, քարոզչությունը, երբ միշտ զինված ուժերը քաղաքական իշխանությանը կողմ էին քվեարկում․ Ունեցել ենք վատ ժառանգություն և վատ ավանդույթ, երբ զինված ուժերը ներգրավվել են ներքաղաքական խնդիրների կարգավորման մեջ: Դա միշտ էլ հետ է գցել պետությունը»:

Նրա խոսքով՝ թե՛ իշխանություն, թե՛ ընդդիմությունը օգտագործել է զինված ուժերը, : Այս փոփոխության անհրաժեշտությունը, նրա խոսքով, միշտ է եղել. ժողովրդավարական պետության հիմնական սյուներից մեկը դա է: «Դրա համար ենք ասում, որ պետությունը զավթված է եղել, որովհետև զինված ուժերի օգտագործումը իշխանությունը պահելու համար հենց զավթման ցուցանիշներից մեկն է, ինչն էլ ժողովրդավարության կարևոր սկզբունքների ոտնահարում է»:

Սաքունցի կարծիքով՝ քաղաքական զսպվածության, ներքին քաղաքական իրադարձություններին զինված ուժերի և զինծառայողների մասնակցության արգելքը կարևոր սկզբունք է. հիմա թե դա ինչ մեխանիզմներով կապահովվի, կլինի քրեական պատասխանատվության, թե վարչական, թե ծառայողական պատասխանատվության եղանակով, բոլոր դեպքերում տարբեր գործիքակազմ պետք է կիրառվի:

«Անպայման չի ամեն ինչը քրեական պատասխանատվության տիրույթում դիտարկել: Կախված հայտարարության կամ գործողության ազդեցությունից ու նշանակությունից՝ կարող է լինել, օրինակ, ծառայության անհամատեղելիության հիմքով պաշտոնավարման դադարեցում և հեռացում ԶՈՒ-ից: Կարող են լինել վարչական պատասխանատվության, կարգապահական պատասխանատվության մեխանիզմներ, կարող են լինել նաև քրեական, եթե հայտարարության կամ գործողության հետևանքները ծանր են եղել: Հետևանքները կարող են տարբեր լինել, ինչպես այդ քաղաքական բնույթի գործողությունները միատեսակ լինել: Մի բան է, ասենք, շարքային սպայի հայտարարությունը, մեկ այլ բան է ԶՈՒ գլխավոր շտաբի պետի կամ տեղակալի կամ զորահրամանատարի հայտարարությունը»,-նշեց իրավապաշտպանը:

©️ 1in.am