Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

2016 թվականին տեղի ունեցած ապրիլյան քառօրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի զեկույցի չհրապարակումն անհեթեթություն է եւ կարող է վատ նախադեպերի հիմք դառնալ: Forrights-ի հետ զրույցում ասաց Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի խաղաղասիրական ծրագրերի համակարգող Արմինե Սադիկյանը, որը քառօրյա պատերազմի պատճառների մասին զեկույց է հեղինակել: 

Հիշեցնենք՝ ԱԺ պաշտպանության եւ անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը, որն ի պաշտոնե ղեկավարել է նաեւ քառօրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի աշխատանքերը, հայտարարել էր՝ զեկույցը չի հրապարակվելու, քանի որ այն պարունակում է պետական գաղտնիք:

«Պետական գաղտնիք ասվածը հստակ սահմանում ունի: Զեկույցում արծածված բոլոր հարցերը չէին կարող լինել պետական գաղտնիք, անհեթեթություն է այդ զեկույցը հանրությունից գաղտնի պահել»,- ասում է Արմինե Սադիկյանը:

Արմինե Սադիկյանը շեշտում է՝ շատ կարեւոր է հասկանալ, թե այսքան ժամանակ ինչ հարցերի է ուշադրություն դարձրել մեկ տարի աշխատող քննիչ հանձնաժողովը: Փորձագետն ասում է՝ սպառազինության, սննդի մատակարարման, բուժօգնութան, սոցիալական արդարության եւ այլ խնդիրներ են եղել պատերազմի ժամանակ:

«Մենք այս հարցերի մասին տեղյակ ենք եղել, իսկ քննիչ հանձնաժողովը պետք է պարզեր, թե այս խնդիրներն ինչ հետեւանքերի բերեցին, այդ հետեւանքերի մեղավորները ովքեր են, արդյո՞ք այդ անձիք պատասխանատվության ենթարկվեցինթ, թե՝ ոչ: Ամենակարեւորն էլ այն է, թե այդ խնդիրները բացահայտելուց հետո ինչ լուծումներ տրվեցին, որպեսզի նման խնդիրները չկրկնվեին»,- ասաց նա:

Արմինե Սադիկյանը ռիսկեր պարունակող մեկ այլ խնդրի մասին է բարձրաձայնում: Նա ընդգծում է՝ շատ կարեւոր է իմանալ, թե հինգ տարի առաջ բանակն ինչ խնդիրներ է ունեցել, որքանով են դրանք լուծվել եւ ինչպիսի ազդեցություն են ունեցել վերջին պատերազմի ելքերի վրա:

«Մենք ունեցանք 44 օրյա պատերազմ եւ եթե ապրիլյան քառօրյա պատերազմի խնդիրները հայտնի լինեին, ապա կկանխվեին այս վերջին պատերազմի ժամանակ: Շատ վատ է, որ նույնիսկ, ասում են հատվածային են ներկայացնելու զեկույցը: Հատվածային ներկայացնելը խնդիր չի լուծում, այդ զեկույցը պետք է բաց լինի հանրության համար, իհարկե, պետական գաղտնիք կարող է լինել, ոչ մեկ չի պնդում, որ այդ հատվածները պետք է հրապարակեն, բայց պետք է քայլեր ձեռնարկել, որ այն դառնա հանրության զեկույցը: Այս քննիչ հանձնաժողովի իմաստը եղել է հաշվետվություն հանրության առջեւ»,- ասաց նա:

Քննարկումներ կան, որ արտահերթ ընտրություններից հետո պետք է ստեղծվի մեկ այլ հանձնաժողով, որը կուսումնասիրի 44 օրյա պատերազմի պատճառները: Արմինե Սադիկյանն ասում է, որ եթե քառօրյա պատերազմի հանգմանքները չբացահայտվեն, ապա սա կարող է լինել վատ նախադեպ, որ սրան հաջորդող մյուս զեկույցները եւս գաղտնի կպահվեն հանրությունից:

«Սա շատ վատ նախադեպ է, եթե հանկարծ որոշվի, որ մեկ այլ հանձնաժողով է ստեղծվում 44 օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրելու համար, ապա շատ վատ նախադեպ է, որ դա էլ կարող է այս ճակատագրին արժանանալ»,- ասաց նա:

Արմինե Սադիկյանն ընդգծեց, որ բանակում մի շարք խնդիրներ կան կոռուպցիայի, սպառազինության, առաջին բուժօգնության, սոցալական արդարության եւ այլնի հետ: «Մեր զեկույցները ցույց են տալիս, որ հիմնականում սոցիալապես անապահով խավի երեխաներն են հայտնվում բանակում: Այդ խնդիրների հետեւանքերը պետք է բացահայտվեն, որոնք են պատճառները, որ մենք ունեցանք պատերազմ»,- եզրափակեց նա:

Հիշեցնենք՝ մայիսի 5-ին Ազգային ժողովի փակ նիստում քննարկվել է ապրիլյան պատերազմի քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը։ Նիստի ընթացքում Անդրանիկ Քոչարյանը 1 ժամանոց ելույթով ներկայացրել է զեկույցի հիմնական հատվածները․

«ԱԺ նախագահն առաջարկել է ելույթի ոչ գաղտնի դրվագները դրվեն, որը պարունակում է որոշակի ծաղկաքաղ զեկույցից։ Այս պահին ես վստահ չեմ՝ դրանք որ մասերին կառնչվեն, բայց այդպիսի առաջարկ ԱԺ նախագահի կողմից հնչեցվել է և մենք առաջիկա 2-3 օրերի ընթացքում, եթե գտնենք այդպիսի կտորներ, անպայման կփորձենք հանրայնացնել։ Հանրությունից պետք է չպահվի»,- նշել էր Անդրանիկ Քոչարյանը, բայց դեռ որեւէ հատված այդ զեկույցից չի հրապարակվել։

Ապրիլյան պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող հանձնաժողովը ստեղծվել էր 2019-ին։ Հանձնաժողովի աշխատանքներին մասնակցել էին Սերժ Սարգսյանը, Կարեն Կարապետյանը, Սեյրան Օհանյանն, իսկ Յուրի Խաչատուրովը, որը պատերազմից ժամանակ Գլխավոր շտաբի պետն էր չներկայացավ հանձնաժողով:

forrights.am