Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հանգել է հետևության, որ մեզ ոչ միայն պետք է իրականացնել սահմանադրական փոփոխություններ, այլ մեզ հարկավոր է դե յուրե նոր Սահմանադրություն ընդունել: Այդ մասին վարչապետը հայտարարել է հունիսի 15-ին կառավարությունում Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի հերթական նիստին։ «Ես այն մարդկանցից եմ, ով չի կարծում, թե երկրի Սահմանադրությունները պետք է հաճախակի փոփոխությունների ենթարկվեն: Բայց պիտի նաև ասեմ, որ հատկապես այս շրջանում եկել եմ այն համոզման, որ մեզ ոչ միայն պետք է իրականացնել սահմանադրական փոփոխություններ, այլ մեզ հարկավոր է դե յուրե նոր Սահմանադրություն ընդունել: Սովորաբար, Սահմանադրության փոփոխությունները կամ բարեփոխումներն արվում են քաղաքական նպատակահարմարություններով, համենայնդեպս, մենք այդպիսի փորձ ունենք, և այդ քաղաքական նպատակահարմարությունների մեջ շատ մեծ դեր են կատարում կոնկրետ տեքստերը, կառուցակարգերը կոնկրետ անձի, անձանց շրջանակի համապատասխանեցնելը: Այս առումով կարծում եմ, որ գուցե այս ընկալումն է մեզ բերել որոշակի խնդիրների: Բայց հիմա եկել եմ այն համոզման, որ ոչ թե քաղաքական անհրաժեշտություն կա նոր Սահմանադրություն փոխելու, այլ կա պետական անհրաժեշտություն՝ նոր Սահմանադրություն ընդունելու»,- հայտարարել է վարչապետը՝ ավելացնելով, որ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին պետք է իրենը համարի Սահմանադրությունը:

Նշենք, որ երբ այս տարվա հունվարին ձևավորվեց Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովը և մեկնարկեցին հանձնաժողովի աշխատանքները, իրավապաշտպան հանրությունը, փաստաբաններ պնդում էին, որ պետք է խոսք գնա ոչ թե սահմանադրական բարեփոխումների մասին, այլ բոլորովին նոր, լեգիտիմ Սահմանադրության մասին։ Իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում դեռևս հունվարին էր նշել, որ սխալ է համարում գործընթացը սահմանադրական բարեփոխումներ անվանելը։ Նրա խոսքերով՝ պետք է դիտարկվի բոլորովին նոր Սահմանադրության ընդունումը: Եվ հիմա իրավապաշտպանը ուրախ է, որ կառավարության ղեկավարը ևս հանգել է այդ հետևության. «Ես կարծում եմ, որ պետք է ընդհանրապես նոր Սահմանադրություն ընդունվի։ Խոսք պետք է գնա ոչ թե գործող Սահմանադրության փոփոխության, այլ ընդհանրապես նոր Սահմանադրության ընդունման մասին։ Դա կարող է լինել առաջին լեգիտիմ Սահմանադրությունը ընդունման տեսանկյունից՝ հաշվի առնելով հեղափոխությունից հետո տեղի ունեցած երկու ընտրությունների փորձը։ Բովանդակային առումով Սահմանադրության լեգիտիմությունը կարող է երաշխավորված լինել, եթե ապահովված լինեն իշխանության տարանջատման և փոխզսպման սկզբունքները, պառլամենտական արդյունավետ վերահսկողության սահմանումը գործադիր իշխանության և պետական մյուս մարմինների նկատմամբ՝ ԱԱԾ, ոստիկանություն, ՊԵԿ, քննչական մարմիններ։ Պառլամենտական վերահսկողության արդյունավետությունը պետք է պայմանավորված լինի ոչ միայն իմ նշած մարմինների և նրանց ղեկավարների հաշվետվությամբ պառլամենտին, այլ նաև նրանց ղեկավարների նշանակման հարցում պառլամենտի ուղղակի մասնակցությամբ՝ ինչպես ՄԻՊ-ի կամ գլխավոր դատախազի դեպքում»։

Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի անդամ, Իրավաբանների հայկական ասոցիացիայի նախագահ Կարեն Զադոյանը ևս կարևորագույն խնդիր է համարում Սահմանադրության լեգիտիմության խնդիրը, որը, նրա խոսքերով, կլուծվի քաղաքացիների հետ ներառական քննարկումների արդյունքում՝ նոր Սահմանադրության ընդունմամբ: Զադոյանը կարևորագույն խնդիրներից է համարում նաև խորհրդարանական կամ նախագահական կառավարման ձևի վերջանական ընտրության կատարումը քաղաքացիների հետ մատչելի և ներառական քննարկումների արդյունքում: «Հաջորդ կարևորագույն խնդիրը վստահելի, արդյունավետ և անկախ դատական համակարգ ունենալն է, որին միտված հանձնաժողովում ներկայումս քննարկվում է բարձագույն երկու՝ Սահմանադրական և Վճռաբեկ դատական ատյանների Գերագույն դատարանի ինստիտուցիոնալ կառուցվածքի ներքո միավորման հարցը»- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց Զադոյանը՝ հավելելով, որ կարևորագույն խնդիրներից է նաև հակակոռուպցիոն մարմինների սահմանադրական անկախ մարմինների շարքում նախատեսելը և համապատասխան սահմանադրական երաշխիքների տրամադրումը, որպեսզի գործող քաղաքական ուժերը չունենան որևէ իրավական լծակ՝ ազդելու հակակոռուպցիոն մարմինների գործունեության վրա: «Շատ կարևոր է նաև Սահմանադրությամբ ուղիղ ժողովրդավարական գործիքների նախատեսումը հանրային և քաղաքական կարևորագույն որոշումների ընդունմանը քաղաքացիների ներառական և արդյունավետ մասնակցությունը ապահովելու նպատակով»,- ընդգծեց Կարեն Զադոյանը:

Նշենք, որ Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովը, 2020թ. փետրվարից կորոնավիրուսային համաճարակով պայմանավորված՝ քննարկումներն անցկացրել է հեռավար տարբերակով: Հանձնաժողովի անդամ Եղիշե Կիրակոսյանը վերջին նիստից հետո նշեց, որ հանձնաժողովը շարունակում է ակտիվ քննարկումներն օրակարգային հարցերի շուրջ, ակնկալվում է մինչև 2020 թ. դեկտեմբերի ավարտն ունենալ հանրային քննարկումների փուլն անցած հայեցակարգ, իսկ մինչև 2021թ. հունիս՝ Սահմանադրական բարեփոխումների նախագիծ:

1in.am