(Armenian) Քրեորեն պատժելի պետք է լինի ոչ միայն երկրի ինքնիշխանության, այլև ժողովրդավարության դեմ ոտնձգությունները
ԱԺ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովը քննարկել է Քրեական օրենսգրքում փոփոխությունների նախագիծը։ Ըստ նախագծի՝ պատիժ է սահմանվելու բռնությամբ ինքնիշխանությունից հրաժարվելուն ուղղված կոչերի համար։ Առաջարկվում է սահմանել. «Ինքնիշխանությունից հրաժարվելուն` բռնություն գործադրելու կամ բռնություն գործադրելու սպառնալիքի միջոցով Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխանությունը լրիվ կամ մասնակի սահմանափակելուն ուղղված գործողություններ կատարելը պատժվում է ազատազրկմամբ` տասից տասնհինգ տարի ժամկետով»:
Հելիսնիկյան քաղաքացիական Ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար, իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը «Առաջիին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց, որ ՀՀ բոլոր Սահմանադրությունների առաջին հոդվածով սահմանվում է Հայաստանը որպես ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետություն, որն անփոփոխ հոդված է։
«Սրանք ՀՀ սահմանադրական կարգի հիմքերն են, արժեքներ են, որ պետք է պաշտպանվեն, և որևէ փոփոխություն չի կարող լինել: Ավելին, որևէ գործողություն, որն ուղղված կլինի նման արժեքների դեմ, պետք է կանխվի, իսկ մեղավորներն էլ պատասխանատվության պետք է ենթարկվեն։ Սպառնալիքի կիրառման դեպքերում պատիժն ավելի խիստ պետք է լինի։ Առաջարկվող նախագծով խոսքը միայն ինքնիշխանությանն է վերաբերում: Այս հոդվածը պետք է լրացվի․ նաև ժողովրդավարության վերացման դեմ, իրավական պետության արժեքները և սկզբունքները վերացնելուն ուղղված գործողությունները պետք է պատժվեն: Սահմանադրության առաջին հոդվածում արձանագրված այդ անփոփոխելի համարվող բոլոր սկզբունքների դեմ ոտնձգություն կատարողները պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն, հատկապես եթե այդ գործողությունները ուղեկցվում են ոչ միայն սպառնալիքներով»,-հայտարարեց իրավապաշտպանը:
Նրա խոսքով, պետք է հասկանանք, որ անվտանգությունը և ժողովրդավարությունը, իրավական պետությունը, սոցիալական պետության սկզբունքներն անքակտելի են, և քրեական օրենսգրքում դրանք չպետք է անջատ դիտարկվեն. «Կարող է դու լինես ինքինշխան, բայց բռնապետական պետություն, այդ դեպքում ժողովրդավարությունդ ոչ պակաս կարևոր արժեք է։ Այս նախագիծն ամբողջական չէ, այն պետք է ամբողջական արտացոլի առաջին հոդվածով սահմանված դրույթները»,-ասաց Սաքունցը:
Նա հիշեցրեց, որ Հայաստանում կան ուժեր, որոնք հրապարակավ հայտարարում են, որ թույլատրելի է ՀՀ-ի Ռուսաստանի միանալը. «Նրանք խոսքից կարող են անցնել նաև գործողությունների, նաև ժողովրդավարական և իրավական պետության սկզբունքներն են ոտնահարում: Այնպես որ ժողովրդավարական, իրավական, ինքնիշխան պետության բոլոր սկզբունքների դեմ բոլոր գործողությունները պետք է քրեորեն պատժելի համարվեն։
Պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստին «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Նազարյանը ՀՀ արդարադատության փոխնախարար Լևոն Բալյանին հարց ուղղեց՝ եթե որևէ մեկը հայտարարի, թե Հայաստանը պետք է միանա Բելառուսի հետ միությանը, արդյո՞ք պետք է պատժվի խոսքերի համար։ Փոխնախարարն էլ նշեց, որ միություններին անդամագրվելն իրականացվում է հանրաքվեների կամ այլ ճանապարհներով, որոնք բռնի ուժի կիրառում չեն ենթադրում, իսկ նախագիծը խոսում է այն մասին, որ պետք է լինի բռնի ուժի կիրառում կամ դրա դրսևորում։ Հետևաբար, կարծում եմ՝ այդ մասով նախագծով նախատեսված հոդվածը չի վերաբերում»։
Սաքունցի կարծիքով՝ քաղաքացիական օրենսգրքով պետք է նախագիծ սահմանել, որ նման հայտարարություններ տարածողների նկատմամբ այլ պատիժ կիրառվի. «Այստեղ չպետք է ավելորդ ամոթխածություն կամ զսպվածություն ցուցաբերել, որովհետև Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների կոնվենցիան հստակ սահմանում է, որ խոսքի ազատության արտահայտումը կարող է սահմանափակվել: Նման կարծիքները չպետք է պաշտպանված լինեն, եթե դրանք ուղղված են ժողովրդավարական պետության անվտանգության, այսինքն՝ նրա ինքնիշխանության դեմ:
Այս հոդվածի առաջադրումը մեկ բան է ցույց տալիս, որ իրապես վտանգը շատ ավելի մեծ է, քան հանրությունը պատկերացնում է: Միայն ՀՀ ինքնիշխանությունը չէ վտանգված, նաև կարևոր են ժողովրդավարական ինստիտուտների պահպանումը։ Ի դեպ, այս խնդիրը ոչ միայն Հայաստանն ունի, ժողովրդավարական պետությունները ևս ունեն այս սպառնալիքները: 2008-ից հետո մենք տեսանք, թե պուտինյան ռեժիմը հիբրիդային պատերազմի ինչ մեթոդներ սկսեց կիրառել ժողովրդավարական պետությունների, այդ թվում Հայաստանի դեմ»,-ընդգծեց Սաքունցը:
Feedback
Helsinki Citizens Assembly-Vanadzor
(+374) 322 4 22 68
HCA Vanadzors representative office in Yerevan
(+374) 11 24 22 68
