Եվրոպական միության և Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստանի կողմից ֆինանսավորվող «Հանրային հայացք՝ փակ աշխարհին. մարդու իրավունքների իրավիճակը Հայաստանի փակ հաստատություններում» և Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ իրականացվող «Պայքար խոշտանգման և վատ վերաբերմունքի դեմ Վրաստանում, Հայաստանում և Ուկրաինայում» ծրագրերի շրջանակներում 2019 թ․ հունիսի 26-ին` ժամը 10:00-ին, «Հոլիդեյ Ինն էքսպրես» հյուրանոցում (հասցե՝ Փավստոս Բուզանդի փող., 97/2 շենք) կանցկացվի «Անցումային արդարադատության համատեքստում խոշտանգումների զոհերի իրավունքների վերականգնման մեխանիզմները» թեմայով հանրային քննարկում:
Միջոցառումն իրականացնում են Հանրային լրագրության ակումբը և Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը՝ Հետաքննող լրագրողներ ՀԿ-ի, Խոշտանգման զոհերի հոգեսոցիալական և բժշկական վերականգնողական վրացական կենտրոնի (GCRT) հետ համատեղ:
Փորձագիտական քննարկման ժամանակ անդրադարձ կկատարվի անցումային արդարադատության համատեքստում խոշտանգումների զոհերի իրավունքների վերականգնման մեխանիզմներին:
Քննարկմանը հրավիրված են փաստաբաններ, պետական մարմինների, հասարակական և միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ:
Վերջին ամիսներին հատկապես տարբեր պետական պաշտոնյաներ պարբերաբար կարևորում են Հայաստանում անցումային արդարադատության իրականացման անհրաժեշտությունը։ Անցումային արդարադատությունը կարող է հանգեցնել բազմաթիվ բարեփոխումների՝ նպատակ հետապնդելով վերանայել իրավական համակարգի առկա դրսևորումները` հատկապես օրենքի գերակայության ամրապնդման, մարդու իրավունքների պաշտպանության և դրան միտված մեխանիզմների կիրառման, նախկինում թույլ տրված չարաշահումների վերաբերյալ պետության կողմից ճշմարտության բացահայտման և ընդունման, մեղավորներին պատասխանատվության ենթարկելու, զոհերի իրավունքների վերականգման և փոխհատուցման շուրջ: Նման բարեփոխումները կարող են հանգեցնել դատական իշխանությունների նկատմամբ հասարակության վստահության վերականգնմանը՝ նպաստելով հասարակության և պետության հաշտեցմանը: Այս համատեքստում անցումային արդարադատության իրականացման կարևորագույն հիմնահարցերից են խոշտանգումների հետևանքով մարդու իրավունքների ոտնահարման խնդիրները: Հետևաբար, անցումային արդարադատությունն անդրադառնալու է նաև խոշտանգումների զոհերի իրավունքների վերականգնմանը՝ որպես քրեական արդարադատության անբաժանելի մաս:
Ուստի` միջոցառման նպատակն է համախմբել համապատասխան պետական կառույցների ներկայացուցիչներին և փորձագետներին՝ քննարկելու անցումային արդարադատության համատեքստում խոշտանգումների զոհերի իրավունքների վերականգնման մեխանիզմները:
Քնարկման ընթացքում հնչած խնդիրների ու առաջարկների հիման վրա կմշակվի փորձագիտական կարծիքների ամփոփագիր, որը կներկայացվի իրավասու պետական կառույցներին և հանրությանը:
Միջոցառումը բաց է լուսաբանման համար:
Ծրագրերի մասին
«Հանրային լրագրության ակումբ» հասարակական կազմակերպությունը «Հետաքննող լրագրողներ» հասարակական կազմակերպության հետ համատեղ իրականացնում է «Հանրային հայացք՝ փակ աշխարհին․ մարդու իրավունքների իրավիճակը Հայաստանի փակ հաստատություններում» երկամյա ծրագիրը Եվրոպական միության և Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստանի ֆինանսավորմամբ։ Ծրագիրը մեկնարկել է 2017թ դեկտեմբերին։ Ծրագրի ընդհանուր նպատակն է նպաստել փակ հաստատություններում, ինչպես նաև հատուկ խնամքի հաստատություններում և հատուկ դպրոցներում մարդու իրավունքների իրավիճակի բարելավմանը` հանրային իրազեկման, ինչպես նաև առկա խնդիրների ու հնարավոր լուծումների վերաբերյալ բանավեճերի միջոցով։
Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի և Խոշտանգման զոհերի հոգեսոցիալական և բժշկական վերականգնողական վրացական կենտրոնի (GCRT) հետ համատեղ ԵՄ ֆինանսավորմամբ իրականացվող «Պայքար խոշտանգման և վատ վերաբերմունքի դեմ Վրաստանում, Հայաստանում և Ուկրաինայում» ծրագիրը Հայաստանում մեկնարկել է 2018թ.-ի փետրվարին։ Ծրագրի նպատակն է փակ և կիսափակ հաստատություններում խոշտանգման կանխարգելումը, խոշտանգում վերապրած անձանց և նրանց ընտանիքի անդամներին սոցիալ-հոգեբանական վերականգնողական ծառայությունների տրամադրումը, փոխհատուցման մեխանիզմների և խոշտանգումների փաստաթղթավորման բարելավումը, թեմայի վերաբերյալ իրազեկվածության բարձրացումն ու ջատագովությունը: 2019 թ․ փետրվարի 1-ից ծրագրի շրջանակում տրամադրված ենթադրամաշնորհային ծրագրով «Հոգեբանների հայկական գիտական միավորում» ՀԿ-ի կողմից բացվեց «Խոշտանգում վերապրած անձանց վերականագնողական հայկական կենտրոնը»։