Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Հայաստանի Զինված ուժերն արդիականացնելու՝ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունից մեկ տարի է անցել, սակայն ոլորտի խնդիրներով զբաղվող ՀԿ-ներն այս հարցում էական առաջընթաց չեն արձանագրել: 44-օրյա պատերազմից հետո բանակի բարեփոխումների մասին վարչապետն առաջին անգամ խոսեց 2020 թվականի նոյեմբերի 18-ին ներկայացված ճանապարհային քարտեզի շրջանակում: Այս հայտարարությունից երեք ամիս անց միայն՝ փետրվարի վերջին, Փաշինյանը հայտնեց նաև բարեփոխումների հարցերով զբաղվող աշխատանքային խմբի ձևավորման մասին:

Զինված ուժերի բարեփոխումների առանձին հայեցակարգ չի հրապարակվել, սակայն Կառավարության հնգամյա ծրագրում և բարձրաստիճան պաշտոնյաներն իրենց հարցազրույցներում ներկայացրել են ենթադրվող փոփոխությունները:

Կառավարության ծրագրում Հայաստանի անվտանգության ապահովման առաջին գործոն է նշված «Հայոց արդիականացվող բանակը», որին հաջորդում են հայ-ռուսական ռազմավարական դաշինքը և Հայաստանի անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ին։

Կառավարության հնգամյա ծրագրով ներկայացվեցին Զինված ուժերի բարեփոխումների իրականացման՝ մեկ տասնյակի հասնող առաջնահերթությունները: Մասնավորապես, նախատեսվում էր աստիճանաբար անցնել պրոֆեսիոնալ բանակի՝ կրճատելով զինվորների ծառայության ժամկետը և ավելացնել պայմանագրային ծառայության ժամկետները, ձեռք բերել նոր սպառազինություն և ռազմական տեխնիկա, զարգացնել ռազմական կրթությունը:

Մեկ տարի անց ՀՔԱՎ գրասենյակն արձանագրում է՝ հայտնի չէ, թե գործադիր մարմինն ինչ քայլեր է ձեռնարկել այս բարեփոխումներին հասնելու համար և ինչ արդյունքներ կան գրանցված: ՀՔԱՎ գրասենյակը դեռևս 2021 թվականի հունիսի 30-ին հարցմամբ դիմել էր ՀՀ Անվտանգության խորհրդի քարտուղարին՝ իմանալու, թե ինչ գործողություններ են իրականացվել և ինչու դրանք չեն լուսաբանվում։ Օգոստոսի 2-ին ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը իրավապաշտպան կազմակերպությանը պատասխանել է, որ դեռևս քննարկումների փուլում է ամեն ինչ, և տեղեկություն տրամադրել չեն կարող։

Գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցը նշում է՝ բարեփոխումների ընթացքի մասին հանրությանը տեղեկություն չտրամադրելը կարող է նաև նշանակել, որ աշխատանք չի իրականացվում: ՀՔԱՎ գրասենյակն իր զեկույցում մատնանշել է, որ բարեփոխումները, ընդհանուր առմամբ, թերի են բոլոր 11 ուղղություններով, որոնք Կառավարությունը ներառել էր իր ծրագրում։ Իշխանական թիմից ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանի կարծիքով՝ բարեփոխումների որոշ ուղղությունների մասին պարզապես նպատակահարմար չէ բարձրաձայնել:

Կառավարությունը Զինված ուժերի արդիականացման գործիքակազմից մեկն էլ համարել է կադրային փոփոխությունները: 44-օրյա պատերազմից հետո Հայաստանի պաշտպանության նախարարը փոխվել է չորս անգամ, իսկ Զինված ուժերի Գլխավոր շտաբի պետի պաշտոնում փոփոխություն 2018 թվականի իշխանափոխությունից հետո եղել է երեք անգամ: Արտակ Դավթյանն այս պաշտոնին նշանակվել է երկու անգամ: Վերջին 2 տարում, ըստ ՀՔԱՎ գրասենյակի, Գլխավոր շտաբի պաշտոնյաների 19 փոփոխություն է եղել, գերակշիռ մասը՝ 44-օրյա պատերազմից հետո։ Այս կադրային փոփոխություններից 6-ը վերաբերել են այն պաշտոնյաներին, որոնք ստորագրել են վարչապետի և Կառավարության հրաժարականը պահանջող հայտարարության ներքո: Իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը խնդրահարույց է համարում նաև այն, որ Փաշինյանի կառավարությունը բանակի արդիականացման միակ գործընկեր ընտրել է ՌԴ-ին:

Անդրանիկ Քոչարյանը նշում է՝ թեև հիմնական գործընկերը ՌԴ-ն է, բայց, օրինակ, սպառազինության ձեռքբերման հարցում Երևանը կաշկանդված չէ երրորդ երկրից գնում կատարել, անգամ՝ ՆԱՏՕ-ի անդամ պետությունից:

Բարեփոխումների դանդաղելու մասին ՀՔԱՎ-ի դիտարկումներն ուշագրավ են Նիկոլ Փաշինյանի՝ խաղաղության դարաշրջանի մեկնարկի մասին հայտարարությունների ֆոնին։ Ի վերջո, հանրության լայն շերտերի համար անհայտ է մնում, թե Զինված ուժերում տեսանելի փոփոխություններ երբ կլինեն․ այդ մասին լռում են նաև բարձրաստիճան պաշտոնյաները։