Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար, իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը:

- Պարո՛ն Սաքունց, օրերս երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի անվան հետ կապվող հեռուսաալիքներից մեկով ցուցադրվեց Մարտի մեկի դեպքերի մասին ֆիլմ, որը, ըստ մամուլի հրապարակումների՝ նկարահանվել է Քոչարյանի ֆինանսավորմամբ: Ե՛վ մասնագետները, և՛ ֆիլմում նկարահանված անձանցից ոմանք այն համարում են միակողմանի: Ըստ ձեզ, ի՞նչ նպատակ է հետապնդում այս ֆիլմը:

- Բնականաբար, Ռոբերտ Քոչարյանը բոլոր հնարավոր միջոցները՝ իրավական, ոչ իրավական, տեղեկատվական, գործադրելու է, որ պատասխանատվությունից խուսափի: Իսկ պատասխանատվությունից խուսափելու միակ ճանապարհը փաստերը խեղաթյուրելն է: Նպատակն է՝ հանրային այն կարծիքը, որը ձևավորված է կոնկրետ օբյեկտիվ փաստերի վրա, փոխել փաստերի կեղծման կամ խեղաթյուրման միջոցով:

Այսինքն՝ այստեղ պրոպագանդիստական բավական լուրջ աշխատանք է տարվում հանրային ընկալումների առումով: Եվ սա շատ ուշագրավ է երկու տեսանկյունից: Մեկն այն է, որ դրանով իրապես ցույց է տրվում, որ Ռոբերտ Քոչարյանն ունի բավական լուրջ ռեսուրսներ, լուրջ հնարավորություններ: Եվ, իհարկե, բացի իրենից, անկախ այն բանից՝ ինքը կգտնվի կալանքի տակ, թե ոչ, կա մի համակարգ, որն ունի բավական լուրջ ռեսուրսներ ու գործում է: Եվ այս առումով իրապես ինքը կարող է ազդել և՛ հանրային տրամադրությունների վրա, և՛ որոշ կարևոր, հանգուցային նշանակություն ունեցող անձանց վրա: Նաև կարող է ակնկալել միջազգային որոշակի աջակցություն Կրեմլից:

Իսկ մյուս հանգամանքն այն է, որ Մարտի մեկի քրեական գործով՝ զինված ուժերի ներգրավվածության, սահմանադրական կարգը տապալելու այդ հոդվածով հարուցված գործով Ռոբերտ Քոչարյանը տարիներ շարունակ բավական հանգիստ է եղել՝ մտածելով, որ իրենց իշխանությունը հավերժ է լինելու: Անկախ այն հանգամանքից, որ Սերժ Սարգսյանի հետ նրանք տարաձայնություններ ունեին, այդպես է մտածել:

Քոչարյանը մատը մատին չի խփել, որպեսզի մարտի մեկից հետո աներ այն, ինչ հիմա անում է: Նա չի փորձել նախկինում հանրային կարծիքը փոխել կամ հանրային կարծիքի վրա ազդեցություն ունենալ: Սա նշանակում է, որ այդ մարդը իրապես իրեն բավական անպատժելի է զգացել, ապահովագրված է զգացել, որ Հայաստանում ընդհանրապես ոչինչ չի փոխվելու, և ավտորիտար կառավարումը շարունակվելու է, որ Մարտի մեկը երբևէ իրավական գնահատական չի ստանալու:

Դա շատ հետաքրքիր բացահայտում է, որովհետև եթե նա նման մտահոգություն ունենար, որն այսօր է ցուցաբերում, հենց 2008 թվականի մարտի մեկից հետո հանրային իրազեկման աշխատանքներ կտաներ տարբեր ոլորտներում: Այս երկու գործոններից պետք է եզրահանգում կատարենք, թե իրապես ինչպիսի հրեշավոր համակարգի հետ մենք գործ ունենք, նրանք ենթադրել են, որ իրենք պետք է հավերժ լինեն: Եվ նրանց անպատժելիության երաշխիքը հանդիսացել է ավտորիտար կառավարման համակարգը:

- Որոշ հրապարակումների համաձայն, Քոչարյանը ֆիլմի ռեժիսորին 100 հազար դոլար գումար է տվել: Այսինքն՝ այն, որ նա այդքան մեծ ռեսուրսների է տիրապետում, ռիսկե՞ր է ստեղծում, որ եթե կալանքից ազատվի, կարող է մեծ ազդեցություն ունենալ գործի վրա:

- Դա շատ տեղին հարց է, և ասեմ, որ երբ բազմիցս խոսվում է կոռուպցիոն հանցագործությունների մասին, սա նշանակում է, որ ընդհանրապես ավտորիտար կառավարման և կոռուպցիոն անպատժելի համակարգի իրավական գնահատականին ամբողջապես կարելի է հասնել ոչ միայն առանձին հանցագործությունների ուղղությամբ աշխատանք տանելով, այլ նաև հենց կոռուպցիոն հանցագործությունները բացահայտելով:

Մենք գիտենք Երևանի կենտրոնում պետական կարիքների համար այդ տարածքների իրացումը, որը եղել է Քոչարյանի կառավարման տարիներին: Կոռուպցիոն բազմաթիվ հանցագործությունների բացահայտումը և նաև կոռուպցիոն ճանապարհով ստացված եկամուտների վերադարձ բյուջե՝ դրանք են այն հիմնական աշխատանքները, որպեսզի այդ հանցագործությունները կատարած անձինք զրկվեն հանցավոր միջոցներով իրենց պաշտպանությունն իրականացնելու հնարավորությունից: Քոչարյանը կարող է շատ ազատ օգտվել հանրային պաշտպանի ինստիտուտից, ինչպես շատ քաղաքացիներ:

- Կարո՞ղ ենք ասել, որ Մարտի մեկի գործի բացահայտումը նոր փուլ է մտնում, այդ պատճառով է Քոչարյանն անհանգստացած:

- Ես տվյալներ չունեմ, թե Մարտի մեկի գործն ինչ փուլ է մտնում, բայց ինձ համար ուշագրավ մի երևույթի հանդիպեցի սոցիալական ցանցերում: Եթե մեկ ամիս առաջ նման գրառումներ չկային, հիմա արդեն բազմաթիվ են գրառումները, որ այն ժամանակվա զինծառայողները վկայություններ են տալիս: Նրանք վկայություններ են տալիս, որ իրենց ու իրենց սպաներին այդ դեպքերի ժամանակ տեղափոխել են Երևան: Այսինքն՝ այս միտումը չկար նախկինում, և սա խոսում է այն մասին, որ այլևս այն զսպվածության վիճակը կամ գաղտնապահության վիճակը, որը կար, այլևս հաղթահարված է, և մարդիկ արդեն պատրաստ են վկայություններ տալու:

Այն, ինչ ես բազմիցս եմ նշել, հետևյալն է՝ Մարտի մեկի հանցագործությունը մեկ անձի կողմից և մի քանի անձի նկատմամբ կատարված հանցագործություն չէ: Դա հանցագործություն է, որը կատարվել է բոլորիս աչքի առաջ և բոլորի նկատմամբ: Եվ բազմաթիվ վկաներ կան, որոնք անմիջականորեն ներկա են եղել այդ մեխանիզմների կիրառմանը, ես նկատի ունեմ թե՛ պաշտոնատար անձանց, թե՛ հատկապես զինծառայողներին, նրանք պետք է վկայություններ տան: Վերջին հաշվով պետք է ամբողջությամբ աջակցել այս հանցագործության ոչ միայն բացահայտմանը, այլ նաև իրավական գնահատական տալուն: Եվ ուշագրավ միտում է, որ մարդիկ արդեն վկայություն են տալիս, թե երբ ինչ հրաման են ստացել, ինչ են տեսել, ինչն էլ գալիս է ապացուցելու զինված ուժերի ներգրավվածությունը, այդ թվում՝ ԼՂՀ:

- Այդ ֆիլմում վկայություններ կան, որ իբր մարդիկ են անկարգություններ արել, անհայտ դիպուկահարներ են կրակել և այլն: Այս տեղեկությունները կարո՞ղ են ինչ-որ կերպ ազդել գործի քննության վրա:

- Դիպուկահարների մասին ի սկզբանե էր խոսք գնում: Եվ եթե իրենք ցանկանային կամ ուզենային, ապա ունեին բավարար ռեսուրսներ այդ դիպուկահարներին բացահայտելու: Ուրեմն իրենք լավ գիտեն այդ դիպուկահարներին, որ չեն բացահայտել: Եվ իրենց չբացահայտածը հիմա փորձում են որպես հակափաստարկ ներկայացնել, դա ուղղակի ծիծաղելի է: Ռոբերտ Քոչարյանը և իր թիմը ավելի շատ գիտեն, թաքցրել են և հիմա իրենց թաքցրած տեղեկատվությունը, որը ժամանակին չեն բացահայտել, որպես հակափաստարկ են օգտագործում՝ սեփական պատասխանատվությունից խուսափելու համար: Բայց դա չի կարող դեր խաղալ գործի բացահայտման համար:

medialab.am