Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

2018 թ. ձմեռային և 2019 թ. ամառային զորակոչերի ժամանակ տարբեր իրավական հարցերով ՀՀ 105 քաղաքացի դիմել է Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ. նրանց 61 տոկոսը բողոք է ներկայացրել առողջական խնդիրների հետ կապված: Այս մասին այսօր ասուլիսում ասաց ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակի Խաղաղասիրական ծրագրերի համակարգող Արմինե Սադիկյանը: «Սրանք այն դեպքերն են, երբ քաղաքացիները համաձայն չեն իրենց նկատմամբ կայացված որոշումների հետ. ի վերջո, նրանք կա՛մ հաշտվում են, կա՛մ բողոքարկում: Նշեմ, որ ներկայումս ավելի շատ են բողոքարկողները»:

Բանավոր և գրավոր ընթացակարգով իրավական աջակցություն ցուցաբերելուց հետո 32-ի՝ մոտ 30 տոկոսի դեպքում որոշումների փոփոխություն է տեղի ունեցել, 14 հոգի ճանաչվել է ոչ պիտանի, 4 հոգի՝ ժամանակավորապես ոչ պիտանի՝ ստանալով 3 տարի տարկետում, 13 հոգի առողջական խնդիրների մասով տարկետում են ստացել տարբեր ժամանակահատվածներով՝ 5 ամսից մինչև 1 տարի, 1 հոգու տարկետում է տրամադրվել ոչ թե առողջության, այլ ընտանեկան դրության առումով: 11 հոգին, որ համաձայն չեն եղել, պիտանի են ճանաչվել և մեկնել ծառայության, 9 հոգին պիտանի են ճանաչվել, բայց չեն մեկնել ծառայության. նրանց գործերը դեռ վիճարկվում են՝ վերադասության կամ դատական կարգով: Եղել են նաև դիմողներ, որոնց նկատմամբ կայացված որոշումները, ըստ էության, օրենքին համապատասխան են եղել: Եղել են նաև մարդիկ, ովքեր իրենք չեն ցանկացել ինչ-ինչ պատճառներով շարունակել իրավական գործընթացը:

Ըստ ՀՔԱՎ-ի դիտարկումների՝ հիվանդությունները պատշաճ չեն գնահատվում, հաճախ հիվանդությունների մի համախումբ, որ տանելի է քաղաքացիական կյանքում, չի դիտարկվում զինծառայության ծանրաբեռնվածության տեսանկյունից:

Արմինե Սադիկյանը նշեց, որ մտավոր հետամնացությամբ զորակոչված մեկ տղայի խնդրի բարձրաձայնումից հետո օրենքում փոփոխություն է մտցվել, և մտավոր հետամնացության ցանկացած աստիճան ունեցող ՀՀ քաղաքացիներն այլևս չեն զորակոչվելու: Օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո այդ պահին զինծառայության մեջ գտնվող 150 քաղաքացի վաղաժամ զորացրվել է:

Ընդհանուր խնդիր է այն, որ բուժզննության ընթացում չի պահպանվում զորակոչիկների անձնական գաղտնիության սկզբունքը. զորակոչիկները կանչվում են փորձաքննությունների կամ բուժզննության, և այդ գործընթացին ներկա են լինում այլ քաղաքացիներ: Նման պարագայում կաշկանդվելով այլոց ներկայությունից՝ զորակոչիկները հաճախ չեն ներկայացնում իրենց գանգատները, որ կարող էին շատ կարևոր լինել, քանի որ որոշ հիվանդությունների բացահայտումն սկսվում է հենց գանգատի արդյունքում հետազոտություն իրականացնելուց:

Կան հիվանդություններ, որոնց դեպքում, ըստ իրավական ակտի, քաղաքացիներին պետք է առաջարկվի վիրահատական միջամտություն. փոխարենը քաղաքացուն համոզում են, որ նրա վիրահատությունը կկազմակերպվի զորակոչից հետո, մեծ մասամբ դրանք չեն կազմակերպվում ծառայության 24 ամիսների ընթացքում, հազվադեպ իրականացվում են: «Օրենքն ասում է, որ մարդը պիտի անցնի վիրահատությունը, այնուհետև պետք է փորձաքննություն նշանակվի հետվիրահատական շրջանն անցնելուց հետո»,- նշեց Սադիկյանը:

Թեպետ բժշկական հաստատությունները պարտավոր են զորակոչիկներին տրամադրել փաստաթղթեր, սակայն հրաժարվում են տրամադրել առողջության վերաբերյալ կայացված ակտերը: Սա կարևոր է, քանի որ բողոքարկումն ընդհանրապես ունի ժամկետներ, և բողոքարկելու համար արդյունավետ է, որ քաղաքացիներն այդ փաստաթղթերը ստանան հնարավորինս շուտ, քան սպասեն՝ մինչև այդ փաստաթղթերը կհասնեն համապատասխան զինկոմիսարիատ:

Բողոքների երկրորդ մասնաբաժինը քաղաքացիության հետ կապված հարցերն են, երբ մարդիկ ինչ-ինչ պատճառներով գտնվել են արտերկրում, ձեռք են բերել այլ երկրի քաղաքացիություն կամ երկքաղաքացիություն, սակայն պարզվել է, որ հաշվառված են՝ որպես ՀՀ քաղաքացի:

Մյուս խումբը զինվորական ծառայության կամ տարկետում ստանալու հիմքերի հետ կապված հարցերով է դիմել: Փոքր հասակում արտերկիր մեկնած քաղաքացիները տեղյակ չեն լինում՝ ինչ ընթացակարգեր են կիրառվելու իրենց դեպքում:

Արմինե Սադիկյանի խոսքով՝ առկախված է ևս մի հարց. այլևս կառավարությունը չի հաստատել սահմանված կարգի խախտմամբ ծառայություն չանցած քաղաքացիների մասին օրենսդրության կարգի երկարաձգումը, և այն քաղաքացիները, որոնց 27 տարին լրացել է, այլևս չեն կարող պետական պարտադիր վճարները կատարել և ազատվել քրեական պատասխանատվությունից. «Դեռևս որևէ այլընտրանք այս օրենքին չկա: Խոսվում է նախագծերի մասին, սակայն դրանք թղթի վրա դեռևս չենք տեսնում»,- ասաց նա:

Խնդիր է նաև այն, որ երբ քաղաքացին փորձում է փոխել բնակության վայրը, խոչընդոտների է հանդիպում զինկոմիսարիատների կողմից:

armtimes.com