(Armenian) Չհանգստանալ դափնիների վրա․ ինչպե՞ս ժողովրդավարական ձեռքբերումը դարձնել անդառնալի իրողություն
Քաղաքացիական հասարակության 6 կազմակերպություններ այսօր ամփոփել են 2018 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների մոնիթորինգի արդյունքները։ Հայաստանում Եվրոպական միության պատվիրակության ղեկավար Պյոտր Սվիտալսկին փաստում է՝ միջազգային դիտորդական կազմակերպություններն ընտրությունները գնահատել են շատ դրական, սակայն դեսպանը հորդորում է նայել առաջ։
«Եվրամիությունը առաջ է նայում, և ես կուզենայի, որ դուք ձեր դափնիների վրա չհանգստանաք՝ որպես հասարակություն, և մտածեք ապագա ընտրությունների մասին: Ես մի ռիսկային ենթադրություն կարող եմ անել, որ հաջորդ ընտրություններն ավելի կարևոր են լինելու, քան նախորդն էր»,- նշեց դեսպանը։
«Հայաստանում ժողովրդավարական միջավայրի և ընտրական գործընթացների ներառականության մասնակցային գնահատում» թեմայով քննարկմանը մասնակցող դեսպանը շեշտում է՝ այս հարցում Եվրամիությունն ունի հստակ դիրքորոշում՝ շահագրգիռ բոլոր կողմերն այսօր արդեն պետք է մտածեն ընտրական բարեփոխումների մասին, որպեսզի դրանք համապատասխանեցվեն Եվրոպայում կիրառվող ստանդարտներին։ Այդ պրեցեսին ակտիվորեն պետք է ներգրավվի քաղհասարակությունը։
«Մենք պատրաստ ենք ձեզ օգնել։ Մենք երբեք մեզ չենք պարտադրում։ Միշտ պատրաստ ենք կոնստրուկտիվ ձևով օժանդակել ցանկացած նախաձեռնության, որ գալիս է Կառավարությունից, Ազգային ժողովից կամ շահագրգիռ այլ կողմից։ Պետք է բարձրացնել կանանց դերը՝ շատ մեծ օգուտ կլինի Հայաստանի համար, եթե ավելի շատ կանայք ընդգրկվեն քվեաթերթիկներում և ընտրվեն»,- ասաց Պյոտր Սվիտալսկին։
ՀՔԱՎ գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցի խոսքով՝ 2018-ի խորհրդարանական ընտրություններն ապացուցել են, որ քաղաքական կամքի առկայության պայմաններում կարելի է ապահովել ազատ և արդար ընտրություններ։ Իրավապաշտպանն ընդգծում է, որպեսզի այս ձեռքբերումը դառնա անդառնալի ձեռքբերում, անհրաժեշտ է ամրագրել ունեցածը, և առաջին հերթին՝ բարեփոխել Ընտրական օրենսգիրքը։
«Ընտրական բարեփոխումների ողջ փաթեթը պատրաստ է, և մենք գտնում ենք, որ չպետք է սպասենք մինչև հաջորդ ընտրություններ։ Հենց հիմա պետք է Ընտրական օրենսգիրքը փոխվի, որովհետև ընտրությունները միշտ են տեղի ունենում՝ ՏԻՄ ընտրություններ։ Մենք հետամուտ ենք և պահանջատեր ենք, որպեսզի նորընտիր Ազգային ժողովը օր առաջ անդրադառնա ընտրական օրենսգրքի ընդունմանը»,- ասաց պարոն Սաքունցը։
Ըստ իրավապաշտպանի՝ Կառավարությունը մեծ անելիք ունի ընտատեղամասերը հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարմարեցնելու ուղղությամբ։ 2018-ի դեկտեմբերին երկարաժամկետ դիտորդներն ուսումնասիրել են 302 ընտատեղամաս, որոնցից 86-ում առկա է եղել թեքահարթակ, 80 դեպքում թեքահարթակները չեն համապատասխանել սահմանված չափանիշներին, և միայն 6 ընտրատեղամասի թեքահարթակ է բավարարել ընդունված չափանիշները։
«Անկախ դիտորդ» դաշինքի ներկայացուցիչ Վարդինե Գրիգորյանը նշում է․ «Շատ ամբիցիոզ չենք լինի, եթե ակնկալենք, որ դեռ 4 տարուց ավելի կա մինչ հաջորդ ընտրությունները և գոնե այն տեղամասերը, որ տեղակայված են ուսումնական հաստատություններում, կլինեն ամբողջությամբ մատչելի, որովհետև այդպիսի է նաև պետության քաղաքականությունը»։
«Անկախ դիտորդ» դաշինքը դիտարկված 300 տեղամասում հայտնաբերել է 2000 խախտում։ Վարդինե Գրիգորյանն անհրաժեշտ է համարում ներառական դարձնել նաև քաղաքական ուժերի՝ ընտրություններին մասնակցելու պրոցեսը։ Առաջարկում է՝ իջեցնել ինչպես ընտրագրավի գումարի չափը, այնպես էլ խորհրդարան անցնելու նվազագույն շեմը։ Ընտրությունների շրջանում շեշտը դրվել է նաև քաղաքացիական կրթության վրա։ Մասնավորապես, Հայաստանի 50 ավագ դպրոցի 10000 աշակերտ մասնակցել է քաղաքական դասընթացների երևանյան դպրոցի կազմակերպած ընտրախաղերին, ավելի հստակ պատկերացրել իր իրավունքներն ու պարտականությունները։
«Ո՞րն է ընտրությունների ֆունկցիոնալ իմաստը։ Դուք՝ որպես ՀՀ քաղաքացիներ, մասնակցում եք ընտրություններին և ձեր քվեարկությամբ պատվիրակում եք երկիրը կառավարելու իրավունքը որևէ քաղաքական ուժի, հետևաբար, դուք պետք է իմանաք՝ այդ ընտրությունները ձեր կյանքը պայմանավորող իրադարձություններ են»,- նշեց Արմեն Զաքարյանը։
Ծրագիրն իրականացրել են «Օքսեջեն» հիմնադրամը, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը, «Ներառական իրավական բարեփոխումների կոալիցիան», «Հետաքննող լրագրողներ» ՀԿ-ն, «Ռեգիոն» հետազոտական կենտրոնը և քաղաքացիական դասընթացների երևանյան դպրոցը։ Ծրագրի բյուջեն կազմել է 422 585 եվրո, ներդրումն իրականացրել է Եվրոպական միությունը։
Feedback
Helsinki Citizens Assembly-Vanadzor
(+374) 322 4 22 68
HCA Vanadzors representative office in Yerevan
(+374) 11 24 22 68
