Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցը:

- Պարո՛ն Սաքունց, երեկ կառավարության որոշմամբ ՀՀ ոստիկանության պետի նախկին առաջին տեղակալ, ոստիկանության գեներալ-լեյտենանտ Հունան Պողոսյանը նշանակվել է Սյունիքի մարզպետ, ինչը մեծ դժգոհությունների ու քննարկումների տեղիք է տվել հանրության շրջանում: Ինչպե՞ս եք գնահատում այդ նշանակումը:

- Սյունիքի մարզպետի պաշտոնում Սերժ Սարգսյանի իշխանության օրոք ոստիկանապետի տեղակալին կամ փոխոստիկանապետին նշանակելը ընդհանրապես անակնկալ կլիներ եվ դրա բացատրությունը, իհարկե, պետք է տա և ներկայացնի Նիկոլ Փաշինյանը, իշխանությունը:

Բայց ես չէի ուզենա, որ մենք այս կոնկրետ խնդիրը որպես կոնկրետ փաստ քննարկման առարկա դարձնենք: Այստեղ բոլորովին այլ համակարգային խնդիր է, որի չլուծվածությունը կհանգեցնի նմանատիպ նոր խնդիրների առաջացման:

- Որո՞նք այդ համակարգային խնդիրները:

- Խոսքը վերաբերում է Նիկոլ Փաշինյանի կողմից օգոստոսի 17-ի հանրահավաքում հնչեցրած անցումային արդարադատության իրականացմանը: Երևի թե շատերը չեն հասկացել անցումային արդարադատության իմաստը և նշանակությունը: Խոսքը վերաբերում է նախկին ավտորիտար կառավարման ժամանակահատվածում մարդու իրավունքների շարունակական խախտումներին, զանգվածային խախտումների համար պատասխանատվություն կրելուն և, ընդհանրապես, դատարանի որոշմամբ պատասխանատուներին պատժելուն: Եթե դա տեղի ունենար, այսօր օրակարգից կարող էին հանվել նման տարօրինակ նշանակումները: Որովհետև հիմա որևէ փաստ կամ դատարանի իրավական դատավճիռ չկա, որով կարող ենք ամրագրել կամ գնահատել, որ, ասենք, հենց Հունան Պողոսյանը մեղավոր է:

- Մամուլում կան հրապարակումներ, որոնցում ներկայացվում է, որ Հունան Պողոսյանը համարվում է ոստիկանությունում ամենակոռումպացվածներից մեկը:

- Այո՛, կարդացել եմ, ու, բնականաբար, նման եկամուտներ, այն, ինչ պաշտոնապես ունեն, ինքը կամ իր ընտանիքի անդամները չեն կարող ունենալ աշխատավարձի սահմաններում: Բայց ես, այնուամենայնիվ, ելնում եմ իրավական կատեգորիայից, որ չկա որևէ դատական ակտ: Սակայն այստեղ հարցը նույնիսկ դա չէ, խնդիրը, նորից նշեմ, մարդու իրավունքների խախտման հարցերն են:

Շատ լավ գիտենք, որ ոստիկանությունն այն կառույցն է, որը բավական լուրջ պատասխանատվություն է կրել մարդու իրավունքների զանգվածային խախտումների համար, ոստիկանությունն է օգտագործվել քաղաքական ընդդիմադիրների և քաղաքացիական ակտիվիստների բողոքի ակցիաները ճնշելու, մարդկանց ապօրինի բերման ենթարկելու, բռնությունների համար: Եվ այդ կառույցի ղեկավարի տեղակալն էր անմիջապես Հունան Պողոսյանը:

Եվ մենք հիմա չունենք այդ խախտումների համար ոստիկանության համակարգի բարձրաստիճան պաշտոնյաների պատասխանատվության վերաբերյալ դատական ակտ: Եվ, իհարկե, նման պարագայում, վաղը չէ մյուս օրը, օրինակի համար, ի՞նչն է խոչընդոտելու Վովա Գասպարյանին նման մի պաշտոնում նշանակելը: Անցումային արդարադատության նշանակությունն այն է, որ հենց անպատժելիության նախկին համակարգի, մարդու իրավունքների զանգվածային խախտումների համար անմիջական պատասխանատու հանդիսացող պաշտոնատար անձինք նաև պատասխանատվություն կրեն, և առնվազն այս մասին լինեն քաղաքական և իրավական գնահատականներ, որի պարագայում արդեն իսկ նման նշանակումները հիմնազուրկ են դառնում:

- Այսինքն՝ անցումային արդարադատությունը տեղի չի՞ ունենում:

- Անցումային արդարադատության իրականացման համար պետք է համապատասխան իրավական ակտ, օրենք, որը պետք է ընդունվի Ազգային ժողովի կողմից: Իսկ այս Ազգային ժողովը, բնականաբար, չունի այն կազմը, որը կընդունի նման օրենք: Նրանց իշխանությունն էր պատասխանատու, և նրանք չեն ընդունի նման օրենք, որով կարող են պատասխանատվության ենթարկվել:

Երկրորդ՝ պետք է քաղաքական գնահատական տրվի ԱԺ-ի կողմից նախկին ավտորիտար կառավարման ամբողջ այդ ժամանակահատվածին, ինչում նույնպես շահագրգիռ չեն:

Այսինքն՝ գտնվում ենք, մեղմ ասած, այնպիսի մի իրավիճակում, որ առկա ինստիտուցիոնալ ռեսուրսներով չես կարող քայլ առաջ կատարել, բայց մյուս կողմից էլ՝ այն քայլերը, որ կատարվում են հիմա, չեն բխում այդ տրամաբանությունից: Այստեղ շատ կարևոր է ոչ թե իրավական հիմնավորվածությունը, այլ վստահությունը նշանակումների, քայլերի հանդեպ: Իհարկե, մենք լուրջ խնդիր ունենք, կառավարությունը նույնպես պետք է շատ զգուշորեն մոտենա իր քայլերին, որոնք կարող են հանգեցնել վստահության նվազեցմանը:

- Արդյոք այս նշանակումը խոսո՞ւմ է կադրերի պակասի մասին:

- Ես չգիտեմ՝ սա կարո՞ղ ենք գնահատել որպես կադրերի սով: Ես չեմ կարող ասել, թե ո՞վ կարող էր լինել, բայց միանշանակ կարող եմ ասել, թե ով չի կարող լինել:

medialab.am