Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Lragir.am-ի հարցերին պատասխանել է իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը:

Պարոն Սաքունց, Ազգային ժողովն ընտրեց Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի անդամներին: Ի՞նչ սպասել նոր ձևավորված հանձնաժողովից, որքանո՞վ այն կարող է արդյունավետ գործել:

Այստեղ շատ կարևոր է, թե ինչ լիազորություններով է օժտված Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովը: Մենք հիշում ենք, որ Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովը բացարձակ որևէ գործառույթ չուներ, բացի թղթեր ուսումնասիրելուց: Երկրորդ, կարևոր է, թե որքանով է երաշխավորված հանձնաժողովի անդամների անկախությունը: Եվ գործունեության մյուս կարևոր ուղղությունը դա թափանցիկությունն ու հաշվետվողականությունն է:

Իհարկե, կա մտահոգություն այն առումով, որ խորհրդի կազմում քաղհասարակության կողմից առաջադրում չկա: Քաղահասարակության համար տեղերի առաջադրումը բացակայում է, այնինչ, դա կարող էր բավական մեծացնել հանձնաժողովի գործունեության արդյունավետությունը: Մանավանդ որ կոռուպցիոն հանցագործությունների բացահայտման ուղղությամբ քաղահասարակությունն ավելի մեծ փորձ ու գիտելիքներ ունի, քան պետական մարմինները: Այսօր ոչ մի պետական մարմին չի կարող հպարտանալ կամ վկայակոչել իր գիտելիքներն ու փորձը կոռուպցիոն հանցագործությունների բացահայտման ուղղությամբ: Եվ ես կարծում եմ, որ բացթողում է քաղհասարակությանն այդ աշխատանքներում չընդգրկելը: Բայց նաև կարծում եմ, որ դա ժամանակի ընթացքում կլուծվի, և Ազգային ժողովը փոփոխություն կկատարի հանձնաժողովի ձևավորման սկզբունքների մեջ:

Ինչո՞ւ այդ փուլում չգնացին այդ լուծմանը:

Չեմ կարող ասել: Մյուս կողմից, քաղաքական ուժերն ազատ էին նաև քաղհասարակության ներկայացուցիչների առաջադրել, բայց չարեցին: Օրինակ՝ Վրաստանում օմբուդսմենին առաջարկում է քաղհասարակությունը:

Այն, որ քաղաքական ուժերն են առաջադրել Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողվի անդմաներին, արդոք չի կաշկանդում նրանց:

Շատ կարևոր է ոչ թե այն, թե ինչպես են նրանց ընտրում, այլ այն, թե ընտրվածներն արդյոք ունե՞ն ինստիտուցիոնալ անկախություն իրենց ընտրողներից: Շատ կարևոր են նաև այդ գործառույթն իրականացնող անձի անձնական հատկանիշները: Իսկ եթե չեն բավարարի կամ համապատասխանի այդ պաշտոնին, նրանց պետք է նաև հանել այդ պաշտոնից:

2021-2022 թվականին ձևավորվելու է նաև Հակակոռուպցիոն կոմիտեն, որը ներառելու է իրավապահ մարմինների քննչական ծառայությունները: Այդ երկու մարմինների  գործունեությամբ կարո՞ղ ենք ասել, որ կոռուպցիայի դեմ լիարժեք պայքար կմղվի:

Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովն ուսումնասիրելու է պաշտոնատար անձանց կողմից հայտարարագրերում առկա տվյալները, հետևելու է և կասկածների ու ռիսկերի դեպքում դրանք ուղարկելու է համապատասխան մարմիններին: Հակակոռուպցիոն կոմիտեն քննելու է այդ գործերը: Բայց կոռուպցիոն մշակույթի հաղթահարման կարևոր խնդիր են նաև կրթական, հանրային իրազեկման բաղադրիչները: Ի դեպ, պայքարի գործիքները շատ են: Օրինակ, ապօրինի ճանապարհով ձեռք բերված գույքի վերադարձի մասին օրենքն էլ է գործելու հակակոռուպցիոն տրամաբանության շրջանակներում: Շատ կարևոր են նաև կառավարման ընթացակարգերը, շատ կարևոր նշանակություն կունենա իրավապահ մարմինների՝ ոստիկանության, ԱԱԾ, քննչական մարմինների նկատմամբ պառլամենտական վերահսկողությունը: Այդ մարմինների գործունեության թափանցիկության ու հաշվետվողականության ապահովում պետք է լինի:

Այսօրվա վիճակով դրանք ամենևին բարենպաստ չեն, որովհետև այդ մարմինների նկատմամբ ըստ էության պառլամենտական վերահսկողություն գոյություն չունի: Նույնը պետք է լինի տեղական ինքնակառավաման մարմինների գործունեության բնագավառում: Այսինքն՝ մենք ամբողջ պետական համակարգը ռեսթարթի ենթարկելու խնդիր ունենք: Պետք է արմատապես փոխել պետական համակարգն ու համապատասխանեցնել ժողովրդավարական թափանցիկ, հաշվետու, բաց կառավարման սկզբունքներին:

Կառավարությունը հաստատեց նաև դատավորների բարեվարքության կանոնները սահմանող նախագիծը: Դատական համակարգից կոռուպցիան արմատախիլ անելու գործողությունները որտե՞ղից պետք է սկսել, ըստ Ձեզ:

Մենք այս պահին ունենք դատական իշխանության նկատմամբ վստահության խնդիր: Ես կարծում եմ, որ առանց բարեվարքության կանոնների, օրենքի ուժով հստակ պետք էր ազատվել այն բոլոր դատավորներից, որոնք անմիջականորեն պատասխանատու էին ՀՀ դեմ ՄԻԵԴ-ում կայացված վճիռների համար: Դրանից հետո նոր պետք էր անցնել այդ գործընթացին, քանի որ բարեվարքությունը վերաբերում է արդեն կայացած ինստիտուտի ընթացիկ գործունեության  նկատմամբ հսկողություն իրականացնելուն: Եվ նաև կարծում եմ, որ բարեվարքությունը պետք է վերաբերի ոչ միայն դատավորներին, այլ նաև դատախազությանը, իրավապահներին, բոլոր պետական մարմիններին:

lragir.am