Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Մեր զրուցակիցն է Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցը

Նախօրեին «Իմ քայլը» խմբակցությունում փակ հանդիպում է տեղի ունեցել, որտեղ պարգևավճարների հարցով հրավիրել էին ՊԵԿ նախագահ Դավիթ Անանյանին: Նշվեց, որ այլ գերատեսչությունների ներկայացուցիչների ևս կկանչեն: Ինչպե՞ս եք գնահատում ստեղծված իրավիճակը, որ սկզբում նշում էին, որ պարգևավճարներ տալը օրենքով սահմանված է, սակայն ավելի ուշ այդտեղ խնդիր տեսան:

Կարևոր է արձանագրել, որ հանրային վերաբերմունքը եւ քննադատությունն իրենց ազդեցությունն ունեցան: Այդուհանդերձ կան բաց հարցեր, նախ մենք այդպես էլ չգիտենք, թե այդ այսպես կոչված փակ քննարկման ժամանակ ինչ հարցեր են տրվել, ինչ պատասխաններ են ստացվել և ընդհանրապես, ինչ են որոշել: Այսինքն այստեղ կա թափանցիկության և հաշվետվողականության խնդիրը, որը չի լուծված: Երկրորդ, այնուամենայնիվ այդ աղմուկը բարձրացնելու առաջին օրերին ավելի շատ գերիշխում էր ինքնապաշտպանության պահվածքը, փորձելով ներկայացնել, որ ամեն ինչ արվել է օրենքի շրջանակներում: Հանրային կարծիքից ու քննադատություններից իշխանությունը չպետք է ինքնապաշտպանվի: Հանրությունը իշխանությանը տվել է մեծ լեգիտիմություն, այդ նույն հանրությունից ինքնապաշտպանվելու, անջրպետվելու որևէ վարքագիծ, որևէ նման մոտեցում ու գործելակերպ չպետք է ունենա իշխանությունը: Դա անընդունելի է լեգիտիմ իշխանության համար: Հաջորդը, մենք ակնկալում ենք ոչ միայն քննարկումներ, ոչ միայն դրանց վերաբերյալ տեղեկություններ, այլ ակնկալում ենք բաց հրապարակային քննարկումներ: Ի՞նչ ունեն թաքցնելու, այնտեղ ոչ պետական գաղտնիք կար, ոչ ծառայողական գաղտնիք կար և չէր էլ կարող լինել, քանի որ խոսքը հանրային ռեսուրսների բաշխման մասին է: Մենք ակնկալում ենք ոչ միայն քննարկում, այլև քայլեր կոնկրետ խնդրի լուծման ուղղությամբ: Կան օրենսդրական կարգավորման հարցեր, և կա նաև սխալներն ընդունելու, հրապարակային քաջության պահվածքի անհրաժեշտություն և սոցիալական անարդարությանը նպաստող գործոնների վերացում: Իսկ այնտեղ, որտեղ օրենքի խախտումներ թույլ են տրվել, նաև այդ խախտումների վերացմանն ուղղված կոնկրետ քայլեր են ակնկալվում: Իշխանությունը պետք է քաջություն ունենա ընդունելու իր սխալը, հայտարարել՝ ես սխալվել եմ: Այստեղ խնդիրը ոչ միայն օրենքի նորմերի խախտման, այլ առավել քան սոցիալական արդարության սկզբունքի ապահովման գործելակերպի և այդ դիրքերից սխալները ընդունելու քաջության հարցն է: Սա առաջին մեծ դասն էր, որ իշխանությունը պետք է արժանապատվորեն դիմանար ու տաներ: Հույս ունեմ, որ դասերը կքաղեն:

ՊԵԿ նախագահը այդ փակ հանդիպումից հետո հայտարարել է, որ չգիտեմ՝ պատգամավորները բավարարված էին, թե ոչ, բայց ինքն իրենից, իր պատասխաններից բավարարված է:

Ինքնաբավարարված պաշտոնատար անձինք որևէ տեղ չունեն իշխանության մեջ: Ինքնաբավարարվածները կարող են գնալ հանգստանալ իրենց տներում: Նա ոչ թե պետք է ինքնաբավարարվի, այլ հանրությունը պետք է իրեն բավարարված զգա պաշտոնատար անձանց ու իշխանության գործողություններից: Դա համարում եմ անպատասխանատու, ցինիզմի հասնող անհարգալից վերաբերմունք հանրային այն դիրքորոշումներին ու քննադատություններին, որը դրսևորվեց: Համարում եմ անհարգալից վերաբերմունք դեռևս աղքատության մեջ գտնվող անձանց նկատմամբ:

Այստեղ կարևոր մի հանգամանք ևս նշեմ. Իհարկե, այս քննադատությունները, որոնք արդարացի և օբյեկտիվ են, որևէ ընդհանրություն չունեն իրենց ժամանակը սպառած, այլևս պատմություն դարձած նախորդ կոռումպացված իշխանության ներկայացուցիչների քննադատությունների հետ: Պետք է կարողանալ տարբերակել և չփորձել այս քննադատությունները տեղավորել կամ դրանց վերաբերվել որպես հնարավոր աջակցություն նախորդ կոռումպացված ռեժիմի հիստերիային: Ավելին, պատասխանատու իշխանությունները պետք է կարողանան տարանջատել սեփական պատասխանատվությունը քաղաքացիների հանդեպ իր հարաբերություններից, որը կարող է ունենալ քաղաքական ընդդիմախոսների կամ քաղաքական այլ ուժերի հետ: Ավելին, ինքը պետք է կարողանա իր պատասխանատու գործունեությամբ տեղ չթողնել մանիպուլյացիաների: Բայց ինքնաբավարարված պաշտոնատար անձինք, իմ համոզմամբ, չեն հասկանում և ի վիճակի չեն գիտակցել նման պատասխանատվությունը:

Այսինքն ոչ կոմպետե՞նտ պաշտոնյաների հետ գործ ունենք:

Ես չասացի՝ ոչ կոմպետենտ, ես ասացի անպատասխանատու և ցինիզմի հասնող մոտեցում է դրսևորվել կոնկրետ ՊԵԿ նախագահի կողմից: Նա իր կառույցում, մաքսակետերում աշխատող անձանց աշխատանքը գնահատելու կարողություն անգամ չունի, գիտակցումը, որ այնտեղ մարդիկ կոնկրետ աշխատանք են կատարում: Տեղեկություն տարածվեց, որ մաքսատան աշխատակիցները պատրաստվում են բողոքի ցույցեր կազմակերպել, քանի որ իրենք զրկվել են պարգևավճարներից, դա խոսում է այն մասին, որ ինքը նույնիսկ իր համակարգի աշխատողների հանդեպ չունի հարգալից ու պատասխանատու վերաբերմունք: Իսկ սեփական քարտուղարուհուն 2 մլն դրամի պարգևավճարի մասին որևէ մեկնաբանություն չտալը, պարզաբանումներ չտալը հենց ինքնաբավարարված, ինքնասիրահարված անձին բնորոշ գործելակերպ է, և նա պետք է հրաժարական տա:

Ֆինանսների նախարարության հետ կապված էլ պարգևավճարների մեծ թվեր ներկայացվեցին: Որքան էլ օրենքը դա թույլ տա, որքանով կարող է իշխանության համար դա արդարացում լինի:

Այդ օրենքները ձևավորվել էին նախորդ իշխանության կողմից և բոլորովին այլ տրամաբանություն ունեին: Նախորդ իշխանության կողմից ձևավորված նման օրենքներից օգտվելը, որոնք տալիս են արտոնություններ, նշանակում է նախորդ իշխանության գործելակերպի շարունակություն: Պետք է զուսպ լինեին, հրաժարվեին նման բովանդակություն ունեցող օրենքի նորմերի կիրառումից, և ոչ ոք դրա համար իրենց չէր մեղադրի, թե ինչու այդ օրենքը չեք կիրառել: Իսկ վկայակոչել, որ նման օրենք կա… փոխեք օրենքը: Երևանի քաղաքապետը հայտարարում է, որ դա հաստատված է եղել նախորդ տարվա բյուջեով. Փոխեիք ավագանու նիստում բյուջեի կառուցվածքը: Այստեղ որևէ արդարացում չկա: Իհարկե, կան կառույցներ, որոնք այդպես ցինիկ չեն պահում իրենց, շատ ավելի զուսպ ու պատասխանատու են պահում իրենց:

Այս արձագանքը ցույց է տալիս, որ այսուհետ հանրությունը զսպաշապի՞կ է լինելու իշխանության համար և սա դա՞ս կլինի նրանց համար:

Այս իշխանության կարևոր հատկությունն այն է, որ հանրային կարծիքի նկատմամբ շատ զգայուն է, և սա նոր իշխանության առավելությունն է: Բայց այդ առավելությունը չպետք է կորցնել: Այսինքն, դա նշանակում է, որ հաջորդ որոշումը կայացնելիս չպետք է հանրության զգայնությունն արթնացնել: Դա նշանակում է, որ հանրությանը նաև պետք է որոշումների կայացմանը մասնակից դարձնել, հիմնավորել ամեն մի որոշում: Այս իշխանության լեգիտիմության պաշարը հանրային վստահությունն է, իսկ դա ձևավորվում է հանրությանը բացատրություններ ներկայացնելով, սեփական սխալներն ընդունելով: Սա է բնականոն գործելակերպը, և սրանից ցանկացած շեղում հանգեցնելու է հանրային դժգոհությունների ավելացմանը: Միայն խնդիրը հրապարակայնացնելը քիչ է, նաև սեփական սխալներն ընդունելու ու դրանք ուղղելու կամքը պետք է լինի:

lragir.am