Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը:

- Պարո՛ն Սաքունց, վերջին շրջանում դրամաշնորհներ ստացող կազմակերպությունների դեմ կարծես արշավ է սկսվել: Ինչո՞վ եք բացատրում սա:

- Ժամանակ առ ժամանակ այդ մասին առանձին հիշատակումներ եղել են, դա այլ թեմա է, բայց վերջին երկու շաբաթվա ընթացքում շատ ուժեղ թիրախավորվեցին հասարակական կազմակերպությունները, և հատկապես Սորոսի հիմնադրամի ֆինանսավորման խնդիրը շեշտվեց:

Նման հրապարակումներ միշտ եղել են, բայց մի բան է, երբ այդ հրապարակումները լինում էին նախկին իշխանության օրոք, մի բան է, որ հիմա են լինում: Դա մի քիչ տարօրինակ է այն պատճառով, որ նոր իշխանության պարագայում պարզ է, որ իշխանության համար դա պետք է խնդիր չլինի: 

Ինչո՞ւ, որովհետև ժողովրդավարություն, իրավունքի գերակայություն, կոռուպցիայի դեմ պայքար, դատաիրավական համակարգի բարեփոխումներ, հակակոռուպցիոն ռազմավարություն՝ սրանք այն հարցերն են, որոնցով տարիներ շարունակ զբաղվել են հենց քաղաքացիական հասարակության այն ինստիտուտները, որոնց թիրախավորում են:

Եվ սա պետք է որ որևէ կերպ տեղի չունենար: Այս թիրախավորումը շատ հետաքրքիր է այն իմաստով, որ հարց է առաջանում՝ ի՞նչ նպատակ է հետապնդում: Հասկանալի է արդեն, որ այս թիրախավորումն ունի աշխարհաքաղաքական ինչ-որ նպատակ: Եվ հասկանալի է, որ աղբյուրը հանդիսանում են ռուսական շրջանակները՝ Կրեմլի շրջանակները:

- Ինչո՞ւ հիմա:

- Որովհետև թվում է, թե մենք խոսում ենք քաղաքացիական հասարակության մասին կամ Սորոսի հիմնադրամի մասին, բայց իրապես սա քաղաքական նպատակ ունի: Եվ այն փոփոխությունները, որոնք Հայաստանում տեղի են ունենում, արդեն այլևս անշրջելի են: Սա արձանագրենք: Անշրջելի են զուտ այն իմաստով, որ ընտրությունների արդյունքում ամրագրվեց՝ այն ուժը, որը թավշյա հեղափոխության քաղաքական կրողը դարձավ, արդեն մեծամասնություն է, կառավարություն ձևավորեց: Եվ մենք տեսնում ենք, որ թիրախավորման այս ուժգնացումը հետագա բարեփոխումներին միտված քայլերին զուգահեռ ուժեղանում է:

Զարմանալին այն է, որ ըստ էության մենք նաև քննադատում ենք կառավարությանը, մենք ԵՄ-ի հետ ընդլայնված համագործակցության ճանապարհային քարտեզ ենք առաջարկում կառավարությանը: Բայց այն պատկերացումները և մոտեցումները, որ տարիներ շարունակ մեր կողմից արձանագրված, փաստագրված, հիմնավորված համակարգային խնդիրների լուծման ուղղությամբ են, մեր այդ առաջարկությունները լիարժեք չեն արտացոլվում Կառավարության ծրագրում, ինչպես մենք ակնկալում ենք, չնայած կա աշխույժ երկխոսություն:

Եվ այս անշրջելիությունն այլևս իր բոլոր թերություններով հանդերձ կարծես թե մտահոգություն է առաջացնում Կրեմլում: Մտահոգություն այն իմաստով, որ բովանդակային առումով Հայաստանը հեռանում է ԵԱՏՄ անդամ երկրների վիճակից:

Այսինքն՝ ոչ թե մեխանիկորեն ենք հեռանում ՀԱՊԿ-ից կամ ԵԱՏՄ-ից, այլ բովանդակային առումով ենք հեռանում: Եվ այս բովանդակային հեռացումը շատ ավելի վտանգավոր է: Եվ նրանք չեն կարող, առիթ էլ չունեն կոպիտ միջամտելու: Հիմա փորձում են թիրախավորել այն կազմակերպություններին, որոնք ըստ էության հանդիսանում են այդ բարեփոխումների և՛ շահառուն, և՛ ուղղակի աջակիցը: Հաշվի առնելով այն, որ իրապես նոր իշխանությունը բավական քիչ կադրային ռեսուրսներ ու կարողություններ ունի, որպես այդպիսի ռեսուրս հանդիսանում է քաղաքացիական հասարակությունը:

Եվ հիմա այս թիրախավորումը նպատակ է հետապնդում տորպեդահարելու ժողովրդավարական բարեփոխումները Հայաստանում: Այսինքն՝ դանդաղեցնելու, խոչընդոտելու այդ այլևս անշրջելի գործընթացը:

Կա նաև մեկ հարց, որ մեր ֆինանսավորման աղբյուրները չեն գտնվել նախկին ավտորիտար իշխանության հսկողության ներքո և չէին կարող գտնվել, և ոչ էլ հիմա Կրեմլը կարող է հսկողություն սահմանել: Սա պետք է հասկանալ և պետք է շատ պարզ գիտակցել, որ քաղաքացիական հասարակությանը թիրախավորելով՝ Կրեմլը ուղղակի փորձում է տորպեդահարել Հայաստանում ժողովրդավարական բարեփոխումները:

Եվ այս պարագայում ամենևին զարմանալի չէ որոշ լրատվական միջոցների վարքը՝ «Իրավունք», «Գոլոս Արմենիի», Lurer.com, «Sputnik Արմենիա», որոնք ժամանակ առ ժամանակ ՀԿ-ներին թիրախավորում են: Իհարկե, որոշ լրատվամիջոցներ էլ այս ընթացքում վերափոխվեցին, տրանսֆորմացվեցին, և ակնառու երևում է նրանց մոտեցման ու բովանդակության փոփոխությունը: Ես դա ուղղակի կապում եմ Ռոբերտ Քոչարյանի և նախկին ավտորիտար իշխանության դեմ քրեական գործերի հարուցմամբ: Անհանգստացնող գործոն է Կրեմլի համար նաև այն, որ մենք տարիներ շարունակ պահանջել ենք «Մարտի մեկի» այդ պետական ահաբեկչության բացահայտում:

Ինչո՞ւ է անհանգստացնում, որովհետև հետխորհրդային տարածքում, բացառությամբ մերձբալթյան երկրների, որևէ նման նախադեպ չի եղել, որ պետության նախկին ղեկավարի նկատմամբ քրեական հետապնդում լինի: Եթե նայենք քաղաքական դաշտի առումով, ապա առավել քան անկախ ու հետևողական արդարադատության իրականացման պահանջով ու որպես դրան աջակից, հանդես է գալիս հենց քաղաքացիական հասարակությունը:

Սա էլ մյուս գործոնը: Եվ դրանով պայմանավորված՝ տեղական որոշ լրատվամիջոցների կերպարանափոխումը և մոտեցման փոփոխությունն ակնառու են, դա զարմանալի չէ: Բայց երբ այս ամենին միանում է «Հայկական ժամանակը», դա իմ նշած տրամաբանության մեջ ամենևին չի տեղավորվում:

- Ըստ ձեզ՝ Հայաստանի իշխանության դիրքորորոշումն ինչպիսի՞ն է այս հարցում:

- Սա լավ հարց է: Մենք գործ ունենք հետևյալ կարևոր հանգամանքի հետ, որ իշխանությունը հրապարակավ ներկայացնի իր վերաբերմունքն ու դիրքորոշումը: Մի կողմից, իհարկե, դա ցանկալի է, որ բացի գործողություններից, նաև հրապարակային խոսքում դա նշվի, մյուս կողմից՝ մենք լավ ենք գիտակցում, որ իշխանությունը դեռ չունի այն աշխարհաքաղաքական ռեսուրսը՝ անկախ և ինքնուրույն գործելու: Մենք ունենք մտահոգություն այն առումով, որ Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրով Կառավարության ծրագրի հետ կապված չտեսանք այն, ինչ մենք ակնկալում էինք:

Եվ այս անհստակությունը, երբ զուգահեռվում է նման խոսքի բացակայությամբ, արդեն խոսքի բացակայությունը բոլորովին այլ բովանդակություն է ստանում: Խոսքը չկա, նաև անհստակությունն է առկա, դա արդեն այլ բովանդակություն է ստանում: Եվ այստեղ հարց է ծագում՝ արդյո՞ք իշխանությունը տուրք է տվել այդ արտաքին աշխարհաքաղաքական հնարավոր ճնշումներին և որոշակի զիջում է իր դիրքերը: Սա հռետորական հարց է, պնդում չէ:

Իսկ ինչ վերաբերում է նրան, որ մեզ թիրախավորում են, մենք դրան ուշադրություն չենք դարձնում, այդ տեղեկություններն ակնհայտ սուտ են: Նախ՝ ֆինանսավորումը ստանում են կազմակերպությունները, ոչ թե անհատները: Երկրորդ՝ շատ տարօրինակ կլիներ, եթե մենք աջակցություն ստանայինք քրեաօլիգարխիկ շրջանակներից, որոնց հարստությունը բովանդակությամբ ու ծագումով կրիմինալ է: Ոչ ոք մեզ չի թելադրում, թե ինչպես պետք է աշխատենք, մենք աջակցությունը ստանում ենք խնդիրների լուծման համար: Տարիներ շարունակ այդպես է եղել, և դա է եղել երաշխիքը, որ տարիներ շարունակ անկախ դիտարկումների արդյունքում կարողացել ենք ստանալ փաստեր, վերլուծություններ, նաև առաջարություններ, որոնք այսօր պիտանի են դառնում:

medialab.am