Հայաստանում այլատյացության մասին կամ ԱԱԾ-ն սպառնում է ազգերի անվտանգությանը
Հայաստանում բարդ է խոսել խտրականության, ատելության, ճնշումների և հետապնդման մասին։ Առանձնապես բարդ է դա դառնոում, եթե դու հայ չես, ոտքից գլուխ հետերոնորմատիվ և ընդհանրապես նորմատիվ չես, ազգայնական չես։ Կարճ ասած, եթե մեծամասնության կամ թվացյալ, բայց բարձր խոսացող մեծամասնության անդամ չես, ցանկալի է, որ ոչ մեկի գլուխը չտանես՝ մեզանում այդպես չի, ոչ մեկ էլ քեզ ուրիշ ձև չի վերաբերվում, փողոցում չի սպանում, տանը չի ծեծում, կյանքդ չի թունավորում։ Մենք այդպիսին չենք, շատ բարեհամբույր ենք, վեհ, արդարամիտ և, ընդհանրապես, մեր սարերի պես։ Ուղղակի դա մեր մենթալիտետն է, սովորույթներն ու ավանդույթները, պատմական իրողությունը․․․ և պետք է, ի վերջո, հաշվի առնել, որ սա մեր երկիրն է, կարճ շորտիկներն իսկապես գրգռում են երևակայությունը, նույն սեռի հետ համբուրվելը զզվելի է, եթե, իհարկե, չես ողջունում քո քաղցր ազիզ ախպորը․․․
Այո, մենք այդպիսին չենք, բայց եթե անում ենք՝ քիչ ենք անում, որովհետև տեղներդ պիտի իմանաք։
Մեկը լիներ՝ հարցներ, ՄԵՆՔի մեջ ո՞վ է մտնում, ինչպե՞ս և ինչի՞ համար։
ՄԵՆՔը շատ իրավիճակային է, դրա ընդհանուր բնորոշման համաձայն՝ պետք է լինես խնդրո առարկա հանդիսացող հարցի մեծամասնության մաս, ոտնակոխ անես քեզանից տարբերվողին, իսկ մնացած ժամանակ լինես լուռ ներքին խնդիրների վերաբերյալ։ Լուռ մնալը պարտադիր է, թե չէ Աստված ոչ արասցե պարզվի, որ մի տարբերվողն էլ դու ես։
Ես ինչ-որ տեղ հասկանում եմ՝ բարդ է նկատել տարբերվողի վրա ուղղված ձեր հայացքը, եթե այն ձերն է։ Խանգարում է գերանը և խանգարում է աչքի ընկնող տարբերվողների սակավությունը։
Այսօր դա լավագույնս երևում է էթնիկ հարցում։ Չէ՞ որ սա հայերի երկիրն է, մնացածս այստեղ պատահաբար հայտնված հյուրեր ենք, մի բան էլ՝ չարաշահում ենք հյուրընկալությունը։
Այն արատավոր տրամբանությունը, որի համաձայն չի կարելի խոսել սեփական ճնշվածության մասին և չի կարելի մոռանալ, որ ուժեղի մոտ թույլն է մեղավոր, այսօր կոտրվել է ազգությամբ եզդի իրավապաշտպան Սաշիկ Սուլթանյանի գլխին։
Բազում իրավապաշտպաններ և ակտիվիստներ գիտեն այս ծուղակը՝ խոսում ես քո կամ որևէ խմբի հանդեպ անարդարության մասին, ուրեմն պառակտում ես, ատելություն հրահրում, ցույց ես տալիս քեզ և վաստակում գրանտադոլարները, իսկ եթե կին ես, մի բան էլ՝ ամուսին չունես, պարզ է։
Այս ծուղակը այնպես է լարված, որ ոտքը ներս դնողը միշտ մեղադրվի նրանում, ինչից պաշտպանվում է, որ խնդրի պատճառը լինի հենց իր մեջ։ Կարճ ասած՝ սա զոհի մեղադրանքի ծուղակն է։
Սաշիկի դեպքում զոհի մեղադրանքը հասել է պետական մակարդակի։ Անկեղծ ասած, եզակի մարդիկ էին արժանացել նման պատվի, իսկ նման աբսուրդային մեղադրանք ԱԱԾ-ի կողմից, գուցե, ընդհանրապես դեռ ոչ մի զոհ չէր ստացել։
Սաշիկ Սուլթանյանը մեղադրվում է հայերի և եզդիների միջև ազգային թշնամանք հարուցելու համար։
Ինչու՞ է մեղադրվում։ Երկու պատճառ կա․
– Սաշիկը խոսացել և խոսում է եզդիների հանդեպ խտրականության և անարդարությունների մասին,
– Սաշիկը հեշտ և խոցելի թիրախ էր թվացել մալյան նարեկի աչքին, որպես մի մարդ, ով միաժամանակ հա՛մ հայ չի, հա՛մ էլ համագործակցում է Բաց հասարակության հիմնադրամների (ու հազար ու մի այլ հիմնադրամի) հետ:
Առիթն էլ պարզունակ է՝ ազգությամբ եզդի իրավապաշտպանը խոսում է եզդիների ունեզրկումներից, խոսում է կրթության անբավարար մակարդակի մասին, ասում է, որ Հայաստանում եղել է շովինիստական ալիք: Նման բան ասելը նույնիսկ հայերին միշտ չի, որ ներվում է: Եզդի իրավապաշտպանի համար նման դեպքերում նախատեսվում է հետապնդում՝ մալյանի պադաչից, ԱԱԾ-ի ձեռքերով, լայն հասարակության լռության ներքո:
Անտոն Իվչենկո, իրավապաշտպան
Ֆեյսբուքից
Անտոն Իվչենկոն ՀՔԱՎ ժողովրդավարական ինստիտուտների մշտադիտարկման և զեկուցման մասնագետն է։
In Armenia, it is difficult to speak about discrimination, hatred, repressions and persecution. It becomes particularly difficult if you are not Armenian, heteronormative from head to toe and not normative at all, not nationalist. In short, if you are not among the majority or the seeming and yet loud-speaking majority, it is preferable that you do not badger anyone, it is not the case among us, no-one treats you differently, no-one kills on the streets, beats at home or poisons your life. We are not like that, we are very good-natured, noble, righteous and generally, just like our mountains. It is simply our mentality, customs and traditions, historical reality…and we should, ultimately, take into consideration that this is our country, shorts truly excite imagination, kissing the same sex is abhorrent, unless, of course, you are greeting your dear brother…
No, we are not like that, but if we do that, it is even less than you deserve, as you should know your place.
There should be someone asking, “How, why and who is included in the “WE”?”
The “WE” is very situational. According to its general description, you should be a part of the majority discussing a particular issue, trample anyone different from you and be silent about your inner problems any other time. Keeping silent is compulsory, as, God forbid, it turns out that you are one of those different.
I understand to some degree, it is difficult to notice the stare at someone different, when you are the one staring. The log and the scarcity of those different is what’s in the way.
Today it is best visible in the ethnic issue. This is the country of Armenians, the rest of us are just guests who appeared here accidentally and even abuse the hospitality.
The vicious logic – that it is forbidden to talk about one’s own state of being repressed and that one should always remember that next to the strong, the weak are always to blame – has now engulfed Yezidi human rights activist Sashik Sultanyan.
Numerous human rights defenders and activists know this trap: if you speak about injustice towards yourself or a group, then you drive a wedge, incite hatred, show yourself off and earn grant dollars; and if you are a woman, and what is even more, a woman without a husband, everything is clear.
This trap is designed specially for the one getting trapped to be accused of what they are protecting against, for the cause of the issue to be in themselves. In short, this is a trap of blaming the victim.
In Sashik’s case, victim-blaming reached the state level. Frankly speaking, rare people have had this honor, moreover, such absurd accusation by the NSS may have not been expressed against any victim at all.
Sashik Sultanyan is charged with inciting national hatred between Armenians and Yazidis.
Why is he charged? There are two reasons.
– Sashik has been speaking about discrimination and injustice towards Yazidis;
– Sashik seemed an easy and vulnerable target to malyan narek, as someone who is simultaneously not Armenian and also cooperates with Open Society Foundations (and a thousand other foundations).
The occasion is simple; a Yazidi human rights activist speaks about Yazidis being deprived of their property, insufficient level of their education, and also says that there was a chauvinistic wave in Armenia. Even Armenians are not always forgiven for such expressions. In case of the Yezidi human rights activist, a prosecution is envisaged as directed by malyan, by the hands of the National Security Service and in silence of the general public.
Anton Ivchenko, human rights activist
[:]
