ՀՔԱՎ գրասենյակի փաստաբանի բողոքը բավարարվել է. «Լոռու առողջապահություն» հիմնադրամի վերաբերյալ կարճված քրեական գործն ուղարկվել է նոր քննության, վերացվել՝ վարույթը կարճելու մասին որոշումը

2020 թ.-ի հուլիսի 1-ին ՀՀ վերաքննիչ դատարանը բավարարել էր ՀՔԱՎ գրասենյակի փաստաբան Ա. Զալյանի բողոքը, բեկանել Լոռու մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի 2020 թ.-ի մայիսի 15-ի որոշումն ու պարտավորեցրել վարույթն իրականացնող մարմնին վերացնել Վանաձորի թիվ 1 պոլիկլինիկայի աշխատակից Ա.Ս.-ի իրավունքների և ազատությունների խախտումները՝ նրան տրամադրելով քրեական գործի կարճման որոշումը:

Հիշեցնենք՝ 2019 թ.-ի դեկտեմբերի 16-ին Լոռու մարզի դատախազ, արդարադատության 2-րդ դասի խորհրդական Ա. Ավագյանը գրությամբ Ա. Զալյանին իրազեկել էր, որ «Լոռու առողջապահություն» հիմնադրամի հետ կապված չարաշահումների քրեական գործով վարույթը կարճելու մասին որոշումը Ա.Ս.-ին չի կարող տրամադրվել՝ համաձայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 262-րդ հոդվածի 1-ին մասի, որով հստակ ամրագրված է այն անձանց շրջանակը, որոնց ուղարկվում է քրեական գործով վարույթը կարճելու և քրեական հետապնդումը դադարեցնելու մասին որոշումը: 

Քրեական գործի կարճման առիթով 2020 թ.-ի հուլիսի 29-ին Ա. Զալյանը բողոք էր ներկայացրել ՀՀ գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանին: Օրեր անց՝ հուլիսի 31-ին, գլխավոր դատախազության կոռուպցիոն հանցագործությունների գործերով վարչության պետ Ա. Չախոյանը գրությամբ տեղեկացրել էր, որ Լոռու մարզի դատախազի քննարկմանն է ուղարկել քրեական գործի վարույթի կարճման և քրեական հետապնդում չիրականացնելու մասին որոշումը վերացնելու վերաբերյալ գլխավոր դատախազին ուղղված նրա բողոքը:

2020 թ.-ի օգոստոսի 7-ին մարզի դատախազ, Արդարադատության 2-րդ դասի խորհրդական Գարեգին Մանուկյանը փաստաբան Զալյանին էր ուղարկել որոշում՝ քրեական գործով վարույթը կարճելու և քրեական հետապնդում չիրականացնելու մասին որոշումը վերացնելու մասին:

Ուսումնասիրելով Ա. Զալյանի բողոքը՝ դատախազը գտել է, որ բողոքարկման՝ օրենքով նախատեսված ժամկետի բացթողումը ենթակա է վերականգնման, որովհետև Ա.Ս.-ը և նրա շահերի ներկայացուցիչը  քրեական գործով վարույթը կարճելու և քրեական հետապնդում չիրականացնելու մասին որոշմանը ծանոթանալու  հնարավորություն ունեցել են շատ ավելի ուշ՝ Վերաքննիչ դատարանի որոշմամբ և օբյեկտիվորեն զրկված են եղել 7-օրյա ժամկետում այն վերադաս դատախազին բողոքարկելու: Ելնելով սույն հանգամանքից՝ մարզի դատախազը հիմնավոր է ճանաչել Ա.Ս.-ի ներկայացուցչի կողմից բողոքարկման ժամկետների բացթողումը հարգելի համարելու պահանջը և վերականգնել այն: 

Դատախազի համար պակաս կարևոր չեն եղել նաև Ա. Զալյանի  ներկայացրած ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 17-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն հիմնավորումները, քրեական հետապնդում իրականացնող մարմինը պարտավոր էր ձեռնարկել նույն օրենսգրքով նախատեսված բոլոր միջոցները՝ գործի հանգամանքների օբյեկտիվ, բազմակողմանի և լրիվ հետազոտման համար, պարզել ինչպես կասկածյալի և մեղադրյալի մեղավորությունը հիմնավորող, նրանց պատասխանատվությունը մեղմացնող ու ծանրացնող, այնպես էլ արդարացնող հանգամանքները: Նույն օրենսգրքի 27-րդ հոդվածով՝ հետաքննության մարմինը, քննիչը, դատախազը պարտավոր են հարուցված քրեական գործով օրենքով նախատեսված բոլոր միջոցները ձեռնարկել՝ հանցագործության, այն կատարած անձանց և դրա հանգամանքները բացահայտելու համար: Այս համատեքստում կարևոր անդրադարձ է արվել Արայիկ Զալյանի բողոքի այն դրվագին, որ տարիներ շարունակ «Լոռու առողջապահություն» հիմնադրամի հաշվեհամարին փոխանցվել են ոչ միայն Ա.Ս.-ի աշխատավարձի 1-ական տոկոսները, այլև մարզի բուժհաստատությունների աշխատակիցների: Իսկ այն, որ դրանք ստիպողաբար են եղել, Լոռու մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանում ներկայացված բողոքի քննության ժամանակ հայտնել է Ա.Ս.-ը՝ ասելով, որ «իրեն ստիպել են տալ համաձայնություն, որ իր աշխատավարձից գումար փոխանցվի հիմնադրամի հաշվեհամարին»: Չնայած այս կարևոր հանգամանքին՝ Ա.Ս.-ը քրեական գործով այդպես էլ որևէ դատավարական կարգավիճակ չի ստացել, մինչդեռ փաստերի բացահայտման առումով, նա կարող էր էական նշանակություն ունեցող տվյալներ փոխանցել քննությանը՝ նպաստելով թե՛ հանցագործության, թե՛ հանցագործների բացահայտմանը: Ավելին՝ նա որևէ դատավարական կարգավիճակով չի հարցաքննվել, ինչն արդեն իսկ վկայում է այն մասին, որ քննիչը չի ձեռնարկել օրենքով նախատեսված բոլոր քայլերը՝ գործը բազմակողմանի և օբյեկտիվ քննելու համար: Ուշագրավ է  այն, որ նույն ժամանակահատվածում այս քրեական գործի վարույթից անջատվել և մեկ այլ քրեական գործի շրջանակներում քննվում էր հիմնադրամի կառավարման մարմնի պաշտոնատար անձի պաշտոնեական դիրքի չարաշահումների և իրեն վերապահված լիազորությունները ծառայության շահերին հակառակ օգտագործելու դեպքը, որով նա հիմնադրամի իրավունքներին ու օրինական շահերին պատճառել է էական վնաս: Այս պարագայում առավել քան անհիմն է քրեական գործով վարույթը կարճելու մասին որոշում կայացնելը: 

Առաջնորդվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի մի շարք հոդվածներով՝ Լոռու մարզի դատախազն ընդունել է որոշում՝ սույն գործով բողոքարկման 7-օրյա ժամկետը վերականգնելու, քրեական գործով վարույթը կարճելու և քրեական հետապնդում չիրականացնելու մասին 2019 թ.-ի հուլիսի 30-ի որոշումը վերացնելու մասին: Նկատի առնելով, որ քրեական գործն արդեն վերադարձվել է Քննչական կոմիտեի Լոռու մարզային քննչական վարչություն, նույն վարչություն է ուղարկվել սույն որոշումը՝ նախաքննության համար:

On 1 July 2020, RA Appeal Court upheld HCA Vanadzor advocate A. Zalyan’s appeal, overturned Lori region General Jurisdiction Court’s decision of 15 May 2020 and obliged the body conducting the proceedings to eliminate violations of Vanadzor No. 1 polyclinic employee A.S.’s rights by providing them the decision on discontinuing the criminal case.

Let us remind that on 16 December 2019, Lori region Prosecutor, 2nd class justice adviser A. Avagyan sent A. Zalyan a letter and informed that the decision on discontinuing the criminal case pertaining to the abuses by “Lori Healthcare” foundation could not be provided to A.S. according to Article 262 part 1 of the RA Criminal Procedure Code, which clearly establishes the circle of persons to whom the decision on discontinuing the criminal proceedings and ceasing criminal prosecution is sent. 

With regard to the discontinuation of the criminal case, on 29 July 2020, A.Zalyan appealed to the RA Prosecutor General Artur Davtyan. In a few days, on July 31, A. Chakhoyan, Head of the Department of Corruption Crimes of the Prosecutor General’s Office, informed in a letter that he had sent to Lori region Prosecutor to discuss his appeal addressed to Prosecutor General to eliminate the decision on discontinuing the criminal case and not conducting criminal prosecution.  

On 7 August 2020, Garegin Manukyan, who is the prosecutor of the region and 2nd class justice adviser, sent advocate A.Zalyan a decision on eliminating the decision to discontinue the criminal case and not conduct criminal prosecution.

Examining A.Zalyan’s appeal, the Prosecutor found that the missing of the deadline envisaged by law to appeal could be restored, because A.S. and the representative of his rights had the chance to learn about the decision on discontinuing the criminal case and not conducting criminal prosecution much later by the decision of the Appeal Court and were objectively deprived of the chance to appeal it to a superior prosecutor within 7 days. In view of this condition, the Prosecutor of the region found grounded the claim to recognize justified A.S.’s representative missing the deadline to appeal and restored it. 

The Prosecutor also gave no less importance to the justifications presented by A.Zalyan according to Article 17 part 3 of the RA Criminal Procedure Code, the body of criminal prosecution is obligated to undertake all measures prescribed by this Code for a comprehensive, full and objective investigation of the case circumstances, to reveal all the circumstances both convicting and absolving the suspect or accused, and also the circumstances reducing and aggravating his responsibility. According to Article 27 of the same Code, the body of investigation, the investigator and the prosecutor are obligated within their jurisdiction to institute the criminal case in each case when elements of crime, are discovered to take all measures envisaged by law to reveal the crime and to discover the criminals. In this context, particular attention was paid to the part of Arayik Zalyan’s appeal, in which it was stated that for years on end not only 1% of A.S.’s salary was transferred to the foundation’s account, but also that of employees of other medical institutions of the region. During the examination of the appeal in Lori region General Jurisdiction Court, A.S. informed that it was involuntary, “I was made to give a consent that a certain amount of money be transferred from my salary to the foundation’s account number”. Despite this important condition, A.S. never got any procedural status in the frame of the criminal case, while, in terms of discovering facts, he could have transferred essential data to the investigation by thus contributing to the discovery of the crime and criminals. Moreover, he was not interrogated in any procedural status, which already indicates that the investigator did not take all the measures envisaged by law to investigate the case comprehensively and objectively. It is noteworthy that during the same period, another criminal case was separated from this one and investigated. It concerned the case where an official from the management body of the foundation abused his official position and used his powers against the interests of the service, by which he caused considerable damage to the rights and legal interests of the foundation. In this condition, it is more than ungrounded to make a decision to discontinue the criminal case.  

Guided by a number of Articles of the RA Criminal Procedure Code, Lori region Prosecutor made a decision to restore the 7-day period of appeal in the frame of this case and to recognize invalid the decision of 30 July 2019 to discontinue the criminal proceedings and criminal prosecution. Taking into account that the criminal case has already been returned to the Lori regional investigative department of the Investigative Committee, this decision was sent to the same department for preliminary investigation.

[:]