Վերաքննիչ դատարանը անհիմն է համարել առաջին ատյանի դատարանի վճիռը

ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանը 2021 թ․ հուլիսի 20-ին որոշեց բեկանել ՀՀ Տավուշի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի վճիռը և գործն ուղարկել նոր քննության, քանի որ առաջին ատյանի դատարանը վճիռ էր կայացրել՝ առանց քննության ենթարկելու վերաքննիչ բողոքի հիմքում դրված հանգամանքը։

Դեռևս 2014 թվականի հունվար ամսից մինչև 2018 թվականի սեպտեմբեր ամիսը տեսչական մարմնի ստուգումների արդյունքում կազմված եզրակացությամբ հաստատվել է, որ այն դպրոցը, որտեղ աշխատում է Ա.Գ.-ն, ունի 12 դասարան, որից մեկը` երկհամակազմ, հետևաբար՝ այդ ընթացքում Ա.Գ.-ն պետք է վարձատրվեր 1 լրիվ դրույք աշխատանքային ծանրաբեռնվածության համար, և ըստ աշխատանքային պայմանագրի` նրան պետք է վճարվեր նաև սահմանված զինվորական դրույքաչափերին համապատասխան լրավճար. քանի որ նա ունի ավագ լեյտենանտի զինվորական կոչում, նախատեսված դրույքաչափը կազմում է 5,740 ՀՀ դրամ։ 

Ա.Գ.-ի իրավունքների պաշտպանությունն ստանձնել էր Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի փաստաբան Արայիկ Զալյանը և դիմել դատարան՝ չվճարված աշխատավարձի, հաշվեգրված տուժանքի բռնագանձման պահանջներով։ Առաջին ատյանի դատարանը մերժել էր հայցը, ներկայացվել էր վերաքննիչ բողոք։

Վերաքննիչ դատարանն արձանագրել է, որ Առաջին ատյանի դատարանը հայցվորի զինվորական կոչման դրույքաչափի վերաբերյալ քննություն չի իրականացրել, ինչի արդյունքում վերաքննիչը չի կարող գնահատել այդ հիմքի հիմնավորվածությունը։

Վերաքննիչը հայցը՝ զինվորական կոչման հավելավճարի և դրա նկատմամբ տուժանքի բռնագանձման պահանջը մերժելու մասով, բեկանել է և ուղարկել առաջին ատյանի դատարան՝ նոր քննության։

Բանն այն է, որ Ա․ Գ․-ի աշխատանքային պայմանագրով հստակ նախատեսված չէ հիմնական աշխատավարձի չափը, այլ պայմանագրի 4.1. կետով նշված է, որ զինղեկի համար ապահովում է աշխատավարձ՝ ըստ տվյալ ուսումնական տարվա դասաժամային ծանրաբեռնվածությամբ սահմանված դրույքաչափի, ինչպես նաև, վճարվել է  հավելավճար։

Ընդ որում՝ 2014 թ․ հունվարից մինչև 2018 թ․ հունվար ընկած ժամանակահատվածի համար Ա․ Գ․-ին վճարված  ընդհանուր աշխատավարձում չի հստակեցվում դրանից հիմնական աշխատավարձի չափը՝ ի տարբերություն 2018 թ․ սեպտեմբեր ամսվա։

Զինվորական կոչման հավելավճարը 2015-2017 թթ․ ներառված է եղել 84.164 ՀՀ դրամ աշխատավարձի մեջ, որից հիմնական աշխատավարձի և հավելավճարի չափերը այդ հաստիքացուցակներով հստակեցված չեն: Դրա հետ մեկտեղ՝ 20.08.2014 թվականի հաստիքացուցակով Նախնական զինվորական պատրաստության և Անվտանգ կենսագործունեության ուսուցչի հաստիքային միավորը սահմանված է եղել 1 դրույք՝ 110.000 ՀՀ դրամ աշխատավարձով, իսկ Զինղեկի կոչման համար սահմանվել է 3939 ՀՀ դրամ աշխատավարձ, այլ ոչ թե՝ 5740 ՀՀ դրամ։

Վերաքննիչ դատարանն արձանագրում է, որ վերոնշյալ փաստերով չի հաստատվում, թե Ա․Գ․-ի՝ որպես Նախնական զինվորական պատրաստության և Անվտանգ կենսագործունեության ուսուցչի հիմնական աշխատավարձը, ի վերջո, որքան գումար է կազմել։ Եվ հնարավոր չէ որոշել, թե 84.164 ՀՀ դրամ աշխատավարձից որքան մասն է կազմել Ա․ Գ․-ի հիմնական աշխատավարձը, որքանը՝ կոչման հավելավճարը, որպեսզի հնարավոր լինի նաև պարզել Ա․ Գ․-ին փաստացի վճարված հավելավճարի չափը:

Այս հիմնավորումներով Վերաքննիչը 2021 թ․ հուլիսի 20-ին բեկանել է ՀՀ Տավուշի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի վճիռը և գործն այդ մասով ուղարկել նոր քննության։

Նշենք, որ աշխատողին վճարվող հավելավճարը համարվում է լրացուցիչ աշխատավարձ, որը հաշվարկվում է հիմնական աշխատավարձի նկատմամբ և վճարվում է աշխատողին նրա որակավորման, ներառյալ՝ նրա ունեցած կոչման համար, հետևաբար՝ յուրաքանչյուր դեպքում աշխատողին սահմանված հավելավճարի վճարման փաստը բացահայտելու համար նախ անհրաժեշտ է պարզել, թե աշխատողին վճարման ենթակա հիմնական աշխատավարձի չափը որքան գումար է կազմում:

On 20 July 2021, the RA Civil Appeal Court overturned  the judgment of the RA Tavush Region General Jurisdiction Court and referred the case to be examined anew, as the First Instance Court made a judgment  without examining the circumstances that were the basis of the appeal.

The conclusion made as a result of checks conducted by the inspectorate during January 2014-September 2018 confirmed  that the school where A.G. works has 12 classes, one of which is composite, i.e., includes two grades. Therefore, during that period, A.G. was supposed to be remunerated for one full-time workload, and according to the employment contract, he was also supposed to be paid additional amount of money in line with the established military rate: as he has a military rank of senior lieutenant, the rate is AMD 5,740.

Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor advocate Arayik Zalyan undertook protection of A.G.’s rights and applied to the Court claiming to levy the unpaid salary and the penalty imposed. The Court of First Instance refused the claim, and an appeal was filed. 

The Appeal Court recorded that the Court of First Instance did not examine the plaintiff’s military rank issue, as a result of which the Appeal Court could not assess how substantiated that ground is. 

The Appeal Court overturned the claim – the parts regarding refusal of military rank additional payment and levying the relevant penalty – and referred it to the Court of First Instance for a new examination.

A.G.’s employment contract does not specify the amount of the main salary, rather, clause 4.1. of the contract specifies that the military instructor is provided with remuneration according to the rate established by that academic year’s lessons and also additional payment.

Moreover, the overall salary paid for January 2014 – January 2018 does not specify the amount of the main salary as compared to September 2018.

The military rank additional payment was included in the salary of AMD 84.164 in 2015-2017, of which the main salary and the additional payment are not specified for that position. At the same time, in the staff list of 20.08.2014, the staff unit of the teacher of Initial Military Preparation and Safe Living was set as full-time with the salary of AMD 110.000, and a salary of AMD 3939 – and not AMD 5740 – was set for the title of military instructor. 

The Appeal Court recorded that the above-mentioned facts do not confirm what the main salary is for A.G. as a teacher of Initial Military Preparation and Safe Living. And it is not possible to decide which part of AMD 84.164 salary is A.G.’s main salary and which part is the rank additional payment and to find out the amount of the factual additional payment provided to A.G. 

Based on this, on 20 July 2021, the Appeal Court overturned the judgment of RA Tavush Region General Jurisdiction Court and sent that part of the case to be examined anew.

It should be mentioned that the additional payment provided to an employee is considered an additional salary, which is a payment calculated in relation to the basic salary for his qualification, including rank. Therefore, in order to find out the fact of additional payment, it is necessary to specify what the basic salary of the employee is. 

[:]