Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor

Sorry, this entry is only available in Armenian. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Freedom House իրավապաշտպան կազմակերպությունը հրապարակել է Անցումային շրջանի երկրների 2021 թվականի զեկույցը, որի համաձայն՝ Հայաստանում գրանցված ներքաղաքական ճգնաժամը սպառնում է ձախողել հեղափոխության ձեռքբերումները։

«Հայաստանում Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ Ադրբեջանի հետ պատերազմը ներքաղաքական ճգնաժամ է հարուցել, որը սպառնում է ձախողել 2018 թավշյա հեղափոխության հաջողությունը: Հեղափոխությունից հետո առաջին անգամ երկրի ժողովրդավարության միավորն անկում է ապրել, և այս տարի տեղի ունեցող զարգացումները, այդ թվում՝ լարվածությունը բանակի և վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի միջև, ցույց են տալիս, որ իրավիճակը կարող է վատթարանալ»,- ասվում է զեկույցում: Դրանում նշվում է նաև, որ հակակոռուպցիոն տրամադրությունների ալիքը իշխանությունների համար նորաձև է որակել որպես «նախադեմոկրատիա», բայց հակակոռուպցիոն քաղաքականությունը կարող է հեշտությամբ պարունակել ոչ ազատական կամ այլ հակադեմոկրատական հատկանիշներ: Այս առումով զեկույցում համեմատականներ են տարվում Մոլդովայի ու Հայաստանի միջև։ «Մոլդովայում նախագահ Սանդուի կողմից արտահերթ ընտրությունների միջոցով ավելի բարեկամական խորհրդարան ստեղծելու ձգտումը հանգեցրեց բազմաթիվ ընթացակարգային խախտումների՝ արտացոլելով Հայաստանի և Ուկրաինայի բարեփոխական կառավարությունների կողմից ընդունված «արագ շարժվել և կոտրել» ռիսկային մոտեցումը»,- ասված է զեկույցում:

Անդրադառնալով քաղաքացիական հասարակության դերակատարությանը՝ զեկույցում նշվում է, որ Հայաստանի քաղհասարակության ներկայացուցիչներն օգնել են տասնյակ հազարավոր տեղահանվածների, որոնք փախել են Լեռնային Ղարաբաղում ադրբեջանական զինված ուժերի հարձակողական գործողություններից՝ ապահովելով բնակարանով, հագուստով և դեղորայքով, ինչպես նաև օժանդակել են ընտանիքների վերամիավորմանը՝ մինչ պաշտոնական Երևանը պայքարում էր պատերազմի դեմ: Սակայն շեշտվում է, որ, ի վերջո, քաղաքացիական հասարակությունը չի կարող կատարել այն ամբողջ աշխատանքը, որ պետք է կատարեն այլ ինստիտուտները, առավել ևս՝ պետությունը: «Գործնականում նրանք չունեն դրա կարողությունը: Մասնավորապես, հայկական սփյուռքի՝ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամում հավաքված տպավորիչ գումարները պետական բյուջեի համեմատ աննշան են: Ավելին, քաղաքացիական հասարակության նորմատիվ դերը ոչ թե պետությանը, լրատվամիջոցներին կամ այլ ինստիտուտներին փոխարինելն է, այլ դրանք լրացնելը և, անհրաժեշտության դեպքում, դրանց դիմակայելը»,- ասված է զեկույցում։

Հավելենք, որ զեկույցում պետությունները տարբեր անվանակարգերում գրանցած արդյունքների համադրմամբ կազմվող ցուցիչով դասվում են 5 խմբի՝ կոնսոլիդացված դեմոկրատիաներ (5.01-ից 7 միավոր), կիսակոնսոլիդացված դեմոկրատիաներ (4.01-ից 5 միավոր), հիբրիդային կամ անցումային ռեժիմներ (3.01-ից 4 միավոր), կիսակոնսոլիդացված ռեժիմներ (2.01-ից 3 միավոր) և կոնսոլիդացված ավտորիտար (ինքնակալ) ռեժիմներ (1-ից 2 միավոր)։ Եվրասիայում իշխանակարգի ամենատարածված տեսակը կոնսոլիդացված ավտորիտար ռեժիմն է: Հայաստանում կիսակոնսոլիդացված ավտորիտար իշխանակարգ է, Հայաստանն այդ կատեգորիայում միակ երկիրն է: Վրաստանում, Մոլդովայում և Ուկրաինայում հիբրիդային անցումային իշխանակարգ է, դեմոկրատիաներ Եվրասիայում չկան:

Նյութը՝ factor.am-ի

Զեկույցի բնօրինակը՝ freedomhouse.org